Για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται σε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ ή OTC), 6,70 ευρώ επιστρέφουν στην κοινωνία. Πρόσφατη μελέτη έδειξε πως η ένταξη 55 δραστικών ουσιών σε καθεστώς ΜΗΣΥΦΑ θα αποφέρει συνολικό όφελος 567 εκατομμυρίων ευρώ στην ελληνική Οικονομία.
Γράφει o Γρηγόρης Καρέλος, Πρόεδρος ΕΦΕΧ Γενικός Διευθυντής Kenvue Νοτιοανατολικής Ευρώπης
Η αυτοφροντίδα, δηλαδή η διαχείριση ήπιων παθήσεων από τον ίδιο τον πολίτη, αποτελεί θεμέλιο λίθο για βιώσιμα και ανθεκτικά συστήματα Υγείας. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Αυτοφροντίδας AESGP, η αυτοφροντίδα οδηγεί σε εξοικονομήσεις ύψους €6,7 δισ. ετησίως, ελαφρύνοντας τα εθνικά συστήματα Υγείας και ενισχύοντας τους διαθέσιμους πόρους για την αντιμετώπιση πιο σοβαρών παθήσεων. Κάθε 1 ευρώ που δαπανάται σε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ ή OTC) επιστρέφει €6,70 στην κοινωνία.
Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στο κάτω άκρο του ευρωπαϊκού φάσματος όσον αφορά την ανάπτυξη της Αυτοφροντίδας. Διαθέτει λιγότερες από 100 δραστικές ουσίες ως ΜΗΣΥΦΑ, όταν άλλες χώρες όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ξεπεράσει τις 150, με μακρόχρονη εμπειρία ασφάλειας και αποτελεσματικότητας. Η χώρα μας συγκαταλέγεται στην κατηγορία των χωρών με τις πιο λίγες πολιτικές για την προώθηση της αυτοφροντίδας, όπως προκύπτει από την ίδια μελέτη. Αυτό περιλαμβάνει πέρα από τον αριθμό των δραστικών ουσιών που διατίθενται ως ΜΗΣΥΦΑ, τη θεσμοθέτηση υπηρεσιών αυτοφροντίδας στο φαρμακείο, τις δράσεις εκπαίδευσης κ.α.
Για να καλυφθεί αυτό το κενό, ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ) ανέλαβε την πρωτοβουλία να συνεργαστεί με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, και συγκεκριμένα τον καθηγητή Κυριόπουλο και τον εξαιρετικό επιστήμονα καθηγητή Αθανασάκη, παρουσιάζοντας μια επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση με 55 δραστικές ουσίες, οι οποίες θα μπορούσαν με ασφάλεια να αλλάξουν καθεστώς κυκλοφορίας, για μια ευρύτερη, υπεύθυνη αυτοφροντίδα. Οι προτεινόμενες δραστικές ουσίες αξιολογήθηκαν από ειδική δεκαμελή επιτροπή ιατρών, φαρμακολόγων και φαρμακοποιών και βαθμολογήθηκαν από το 1 έως το 10, με βάση την ασφάλειά τους. Η μελέτη κατέληξε ότι το συνολικό όφελος για την ελληνική οικονομία από τη μεταφορά αυτών των 55 δραστικών σε καθεστώς ΜΗΣΥΦΑ εκτιμάται σε €567 εκατομμύρια ετησίως. Η εξοικονόμηση αυτή αφορά τα έξοδα των ασθενών για ιατρικές επισκέψεις, το κόστος συνταγογράφησης, αλλά και τα έξοδα και τους πόρους του συστήματος Υγείας για αυτά τα περιστατικά.
Το υπουργείο Υγείας έχει ανταποκριθεί θετικά επί της αρχής στην προσπάθεια αυτή, με κάποια πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Ήδη εγκρίθηκε η πρώτη φάση αλλαγών, με 5 δραστικές ουσίες να εντάσσονται στη λίστα ΜΗΣΥΦΑ, μεταξύ των οποίων οι Povidone Iodine, Racecadotril, Levocetirizine, Macrogol και άλλες. Ένα μεγάλο μέρος των δραστικών ουσιών απορρίφθηκαν από την αρμόδια επιτροπή αξιολόγησης του ΕΟΦ, παρόλη την επαρκή αιτιολόγηση για τη μεταφορά τους σε OTC, όσον αφορά την έκθεση της ομάδας ειδικών της μελέτης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) αλλά και την ευρωπαϊκή εμπειρία. Σχετικά με το τελευταίο, ο ΕΦΕΧ, ένα από τα βασικά μέλη της Association of the European Self-Care Industry (AESGP), διατηρεί και έχει μοιραστεί με το υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΦ αναλυτική ευρωπαϊκή λίστα.
Οι πολίτες στην Ελλάδα διαθέτουν το μοναδικό προνόμιο να έχουν άμεση πρόσβαση σε πάνω από 10.000 φαρμακεία σε όλη την ελληνική επικράτεια, όπου μπορούν να απευθυνθούν για εξατομικευμένες συμβουλές. Ο Έλληνας φαρμακοποιός μπορεί να αναγνωρίσει τα συμπτώματά τους, να αντιμετωπίσει υπεύθυνα καθημερινές ήπιες παθήσεις και οι πολίτες να προσφύγουν στον γιατρό όταν απαιτείται. Το φαρμακείο αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της αυτοφροντίδας και, έτσι, ευρύτερα του Συστήματος Υγείας. Έχουμε τη μοναδική ευκαιρία και το πλεονέκτημα ως χώρα να το εκμεταλλευτούμε, δίνοντας περισσότερα εφόδια στον φαρμακοποιό με μια διευρυμένη λίστα OTC με 150 δραστικές ουσίες, αλλά και με τη θεσμοθέτηση υπηρεσιών αυτοφροντίδας μέσα στο φαρμακείο.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει αναγνωρίσει τη σημασία της αυτοφροντίδας πολλές φορές. Στο 7ο Healthcare Conference που διοργάνωσε η iatronet τον Νοέμβριο του 2024, ο υπουργός Υγείας δήλωσε δημόσια ότι ακόμη και αν μια δραστική ουσία κυκλοφορεί ως OTC σε μία μόνο χώρα της ΕΕ, αυτό του δίνει επαρκή στοιχεία φαρμακοεπαγρύπνησης ώστε να την κάνει OTC και στην ελληνική αγορά. Με βάση το παραπάνω, υπάρχει η πολιτική βούληση και μπορούν να γίνουν πολύ πιο γρήγορα και ουσιαστικά βήματα, ειδικά σε μια περίοδο όπου το σύστημα Υγείας συνεχίζει να δέχεται μεγάλες πιέσεις όσον αφορά τις ανάγκες σε σχέση με τους διαθέσιμους πόρους.
Σε μια ευρύτερη εικόνα, οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για το μέλλον των συστημάτων Υγείας σε όλη την Ευρώπη και τον Δυτικό κόσμο είναι δυσοίωνες, εκκινούμενες από το δημογραφικό ζήτημα. Η κατεξοχήν λύση που προτείνει και αυτός ο Οργανισμός είναι η επιτάχυνση της αυτοφροντίδας, με ουσιαστικές παρεμβάσεις: πληθώρα δραστικών ουσιών, εκπαίδευση ασθενών, υπηρεσίες στο φαρμακείο. Ακριβώς πάνω σε αυτούς τους πυλώνες εστιάζει ο ΕΦΕΧ, με στόχο την ενημερωμένη επιλογή, την πρόληψη, τη συμμετοχική φροντίδα και την ενδυνάμωση του πολίτη. Με σοβαρότητα, τεκμηρίωση και θεσμική συνέπεια, ώστε η αυτοφροντίδα να αποκτήσει τη θέση που της αξίζει στο σύστημα Υγείας της χώρας. Στον δρόμο που έχει χαραχθεί ήδη στην Ευρώπη με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους πολίτες, η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει πίσω.
Η υγεία μας ξεκινά από εμάς - και η Πολιτεία οφείλει να σταθεί στο πλευρό μας.
Πηγή : iatronet
