Νέα έρευνα από το Βασιλικό Νοσοκομείο Παίδων της Μελβούρνης δείχνει ότι δύο στους τρεις εφήβους συμβουλεύονται τα social media για τα θέματα υγείας που τους απασχολούν.
Οι έφηβοι ακολουθούν συμβουλές από τα social media μεταξύ άλλων για θέματα σχετικά με τη διατροφή, την άσκηση, την ψυχική υγεία, το αλκοόλ, την υγεία του δέρματος και την ορμονική υγεία.
Η έρευνα υπογραμμίζει επίσης μια ανισότητα μεταξύ των φύλων, διαπιστώνοντας ότι το 70% των νέων γυναικών βλέπουν τις πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε σύγκριση με το 56% των νέων ανδρών.
Ο κίνδυνος της παραπληροφόρησης
Ωστόσο, η παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνει και παίρνει.
Νωρίτερα φέτος, η Brooke Nickel από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ δημοσίευσε ευρήματα από την έρευνά της σχετικά με παραπλανητικές πληροφορίες για την υγεία στο Instagram και το TikTok.
Η Brooke Nickel λέει ότι μεγάλο μέρος του περιεχομένου ευεξίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν βασίζεται σε έγκυρα στοιχεία.
«Ως ερευνήτρια και επαγγελματίας δημόσιας υγείας, πιστεύω πραγματικά στην ευεξία», λέει η Δρ Nickel. «Αλλά δεν νομίζω ότι πολλά από αυτά που συζητούνται όσον αφορά την ευεξία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν στοιχεία που να τα υποστηρίζουν».
Η Δρ Nickel και η ομάδα της ανέλυσαν σχεδόν 1.000 αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με πέντε δημοφιλείς, αλλά αμφιλεγόμενες, ιατρικές εξετάσεις που προωθούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η ιδέα για την έρευνα προέκυψε μετά από μια διαβόητη ανάρτηση στο Instagram της Κιμ Καρντάσιαν το 2023, η οποία προωθούσε μια «σωτήρια» ολόσωμη μαγνητική τομογραφία.
«Αυτό μου τράβηξε πραγματικά το ενδιαφέρον, επειδή γνωρίζουμε ότι οι ολόσωμες μαγνητικές τομογραφίες δεν συνιστώνται σε υγιείς ανθρώπους, επειδή οι βλάβες υπερτερούν των οφελών», λέει η Δρ Nickel.
«Απλώς σκέφτηκα: «Ουάου, πόσο απίστευτα ενδιαφέρον είναι ότι κάποιος μπορεί να προσεγγίσει ένα τεράστιο κοινό με το πάτημα ενός κουμπιού και ενδεχομένως να το παραπλανήσει ή να του δώσει πληροφορίες που δεν έχουν καμία απόδειξη οφέλους»».
Διαπίστωσαν ότι ενώ το 87% του περιεχομένου ανέφερε τα πιθανά οφέλη της εξέτασης, μόνο το 15% αναφερόταν τις πιθανές βλάβες.
Επιπλέον, μόνο το 6% του περιεχομένου αναφερόταν σε επιστημονικά στοιχεία και περίπου το 70% των ανθρώπων που δημιουργούσαν αυτό το περιεχόμενο είχαν οικονομικό συμφέρον από αυτό που προωθούσαν.
Γρήγορες, φθηνές απαντήσεις και «έλλειψη εμπιστοσύνης» στους γιατρούς
Η Δρ. Nickel διαπίστωσε επίσης ότι οι αναρτήσεις είχαν εκτιμώμενη εμβέλεια 200 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η Caroline de Moel-Mandel από το Πανεπιστήμιο La Trobe εξέτασε πληροφορίες για την αντισύλληψη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναλύοντας 100 από τα πιο δημοφιλή TikToks σχετικά με την αντισύλληψη.
Η Caroline de Moel-Mandel λέει ότι το περιεχόμενο που είναι ελκυστικό μπορεί να μην είναι απαραίτητα ακριβές ή αξιόπιστο.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στους επαγγελματίες υγείας είναι κάτι που έχει παρατηρήσει στην έρευνά της, διαπιστώνοντας ότι ένας στους τρεις δημιουργούς περιεχομένου εξέφρασε ότι δεν εμπιστεύεται τους επαγγελματίες υγείας.
«Μερικές φορές οι άνθρωποι αισθάνονται ότι οι γιατροί δεν ακούν πραγματικά τις ατομικές τους ανησυχίες», λέει η Δρ de Moel-Mandel.
Συνολικά, τα TikToks στη μελέτη της Δρ de Moel-Mandel συγκέντρωσαν σχεδόν 5 δισεκατομμύρια προβολές και 14,6 εκατομμύρια likes.
«Παρατηρήσαμε ότι μόνο το 10% των βίντεο δημιουργήθηκαν από επαγγελματίες υγείας και ότι τα περισσότερα από αυτά δημιουργήθηκαν από γενικούς χρήστες που ανέβασαν περιεχόμενο, επομένως πρόκειται απλώς για άτομα που μιλάνε στο διαδίκτυο, αλλά και για άτομα με επιρροή».
Η Δρ de Moel-Mandel λέει ότι ο αλγόριθμος είναι μέρος του προβλήματος, καθώς προωθεί περιεχόμενο που δημιουργεί μεγάλη αλληλεπίδραση, αλλά δεν είναι απαραίτητα ακριβές ή αξιόπιστο.
«Αυτό που ήταν στην πραγματικότητα πιο ανησυχητικό είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους δημιουργούς περιεχομένου απέρριψαν ρητά την ορμονική αντισύλληψη, όπως το χάπι ή τις ορμονικές ενδομήτριες συσκευές ή εμφυτεύματα», λέει.
«Παρόλο που αυτές οι μέθοδοι [φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης όπως η παρακολούθηση γονιμότητας] μπορούν να λειτουργήσουν και να είναι αποτελεσματικές, οι περισσότεροι δημιουργοί δεν μιλούν πραγματικά για τους περιορισμούς, και υπάρχουν πολλοί περιορισμοί.
«Θα μπορούσε να οδηγήσει σε μη ασφαλείς επιλογές αντισύλληψης, οι οποίες τελικά μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, καθώς και σε αύξηση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, και δυστυχώς, το βλέπουμε ήδη αυτό να συμβαίνει στην Αυστραλία τα τελευταία χρόνια».
«Μην πιστεύετε τα πάντα»
Οι Δρ. Nickel και Δρ. de Moel-Mandel λένε ότι υπάρχουν οφέλη που προκύπτουν από την ύπαρξη πληροφοριών για την υγεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως η οικοδόμηση κοινοτήτων, η κοινοποίηση ιστοριών, η κατάργηση του στίγματος και η ευαισθητοποίηση.
Ταυτόχρονα, ζητούν επίσης περισσότερη ρύθμιση και ενθαρρύνουν τους χρήστες όλων των ηλικιών να προσπαθούν να είναι επικριτικοί απέναντι σε αυτό που βλέπουν.
«[Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης] είναι μια τόσο εύκολη, προσβάσιμη πηγή πληροφοριών» και παρέχει σχετικό περιεχόμενο και μπορεί επίσης να προσφέρει υποστήριξη στους ανθρώπους», λέει ο Δρ. de Moel-Mandel.
«[Αλλά] σας παρακαλώ μην πιστεύετε όλα όσα βλέπετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Πηγή : iatropedia
