Απολογισμός της φετινής επιδημίας και των μέτρων αντιμετώπισης. Ο μεγαλύτερος ζωικός φονιάς των ανθρώπων είναι τα κουνούπια, λέει ο καθηγητής Τ. Παναγιωτόπουλος.
Με 32 θανάτους μέχρι σήμερα και 184 περιστατικά με προσβολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, η φετινή επιδημία του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα είναι η τρίτη χειρότερη από το 2010, όταν ο ιός άρχισε να απασχολεί τη χώρα μας.
Ειδικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες έκαναν απολογισμό της επιδημίας και μίλησαν για τις μελλοντικές προκλήσεις των νοσημάτων που μεταδίδονται από κουνούπια, στο πλαίσιο επιστημονικής εκδήλωσης που διοργάνωσε η "Οικοανάπτυξη", που εδώ και πολλά χρόνια συμμετέχει στα προγράμματα καταπολέμησης, σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση και ερευνητικούς φορείς.
Στατιστικά
Η φετινή επιδημία Ιού του Δυτικού Νείλου φαίνεται πως έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες δεν καταγράφονται νέα περιστατικά. Όπως προκύπτει από τα στατιστικά, (βλ. τον παρακάτω πίνακα) το 2022 ήταν η τρίτη δυσκολότερη χρονιά, μετά το 2018, - όταν καταγράφηκαν 242 περιστατικά με προσβολή του ΚΝΣ και 47 - και το 2010, όταν καταγράφηκε η πρώτη επιδημία στη χώρα μας, με 197 νευρολογικά περιστατικά και 35 θάνατοι. Στα 13 χρόνια έχουν καταγραφεί συνολικά 229 θάνατοι, σε 922 περιστατικά με προσβολή του ΚΝΣ.
| ΕΤΟΣ | ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ | ΘΑΝΑΤΟΙ |
| 2010 | 197 | 35 |
| 2011 | 75 | 9 |
| 2012 | 109 | 18 |
| 2013 | 51 | 11 |
| 2014 | 14 | 6 |
| 2015 | 0 | 0 |
| 2016 | 0 | 0 |
| 2017 | 28 | 5 |
| 2018 | 242 | 47 |
| 2019 | 140 | 35 |
| 2020 | 116 | 23 |
| 2021 | 38 | 8 |
| 2022 | 184 | 32 |
| ΣΥΝΟΛΟ | 922 | 229 |
Τ. Παναγιωτόπουλος: Η δημόσια υγεία στο προσκήνιο
"Τα πάντα είναι αλλιώς μετά την πανδημία", τόνισε ο ομότιμος καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Τάκης Παναγιωτόπουλος, στην εισήγησή του με θέμα τις λοιμώξεις μεταδιδόμενες από κουνούπια στην Ευρώπη, στη μετά-COVID εποχή.
Όπως είπε, η Δημόσια Υγεία έχει έρθει στο προσκήνιο, λόγω της πανδημίας, και οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας πρέπει συμμετάσχουν ενεργά, σε αντίθεση με όσα έγιναν ως τώρα. Παρατήρησε πως δεν έχει υπάρξει ανάλυση των αιτίων για το γεγονός ότι από το Μάρτιο του 2021 και μετά η Ελλάδα βρίσκεται συστηματικά πάνω από το μέσο όρο της Ε.Ε. στην υπερβάλλουσα θνησιμότητα.
Αναφερόμενος στα νοσήματα που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών, είπε πως "τα κουνούπια είναι ο μεγαλύτερος φονιάς των ανθρώπων, όταν μιλάμε για ζώα, ακόμα και από τον μέγιστο των φονιάδων των ανθρώπων, που είναι ο ίδιος ο άνθρωπος", προσθέτοντας την εκτίμηση πως οι κίνδυνοι αναμένεται να αυξηθούν στο διάστημα που έρχεται, λόγω και της κλιματικής αλλαγής.
Αναφέρθηκε στα λεγόμενα διεισδυτικά είδη κουνουπιών, που είναι ικανά να αυξήσουν τον γεωγραφικό χώρο δράσης, μέσω ταξιδιωτών από ενδημικές περιοχές που θα προκαλέσουν τοπικές επιδημίες στην Ευρώπη. Επίσης, στα κουνούπια του γένους culex, που είναι υπεύθυνα για τη μετάδοση του Ιού του Δυτικού Νείλου, στην παγκόσμια κατανομή των ανώφελων κουνουπιών που προκαλούν ελονοσία, ενώ πρότεινε να μην υποτιμηθούν οι "μικροί παίκτες" όπως οι σκνίπες που προκαλούν λεϊσμανίαση σε ανθρώπους και ζώα.
Ά. Παππά: Ανάγκη για εγρήγορση
Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι πλέον ενδημικός στην Ελλάδα, ανέφερε η διευθύντρια του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, καθηγήτρια Άννα Παππά, τονίζοντας πως υπάρχει ανάγκη για εγρήγορση του ιατρικού και επιστημονικού προσωπικού, δυνατότητα των εργαστηρίων για ανίχνευση και ταυτοποίηση, ενιαία υγεία, ικανά συστήματα επιτήρησης και καταπολέμησης, καθώς και συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή, ανέφερε πως ο ιός, που απομονώθηκε για πρώτη φορά στην Ουγκάντα, έκανε το 1996 στη Ρουμανία την πρώτη επιδημία στην Ευρώπη, Το 1999 άλλαξε ήπειρο, φτάνοντας και στις ΗΠΑ, ενώ στην Ελλάδα ταυτοποιήθηκε το 2010 και απασχολεί έκτοτε κάθε χρόνο, με εξαίρεση τη διετία 2015-2016. Μεταφέρεται κυρίως με αποδημητικά πουλιά, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα ευάλωτη, λόγω του μεγάλου αριθμού υγροβιοτόπων – σταθμών στα μεταναστευτικά τους ταξίδια. Μεταδίδεται στον άνθρωπο κυρίως με τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού ή με μετάγγιση αίματος.
Όπως επισήμανε η κ.Παππά, το 80% περιστατικών είναι ασυμπτωματικά, το 20% κάνουν εμπύρετη ήπια νόσο, και το 1% προσβάλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα). "Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι για κάθε ένα περιστατικό εγκεφαλίτιδας αντιστοιχούν τουλάχιστον άλλα 100 περιστατικά ασυμπτωματικής ή ήπιας λοίμωξης", παρατήρησε.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, το στέλεχος που ήταν υπεύθυνο για τα περιστατικά του 2022 αποτελεί την εξέλιξη ενός νέου στελέχους που ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2019 στην Κερκίνη των Σερρών και επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Κεντρική Μακεδονία, αλλά και τη Θεσσαλία.
Σ. Μουρελάτος: Δέκα καλές πρακτικές αντιμετώπισης
Η Κεντρική Μακεδονία έχει το θλιβερό προνόμιο να αντιπροσωπεύει την συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων σε πανελλαδικό επίπεδο, λόγω του Δέλτα στον Θερμαϊκό Κόλπο, όπου εκβάλουν τέσσερις ποταμοί, δημιουργώντας έναν σημαντικό υγροβιότοπο – σταθμό μεταναστευτικών πουλιών. Οι εκτεταμένοι ορυζώνες και τα στάσιμα νερά της ευρύτερης περιοχής δημιουργούν ένα οικοσύστημα ευνοϊκό για την αναπαραγωγή κουνουπιών, δυνητικών φορέων της νόσου.
Όπως επεσήμανε ο δρ βιολόγος και πρόεδρος της "Οικοανάπτυξη Α.Ε", Σπύρος Μουρελάτος, στις τρεις μεγάλες χρονιές της επιδημίας Ιού Δυτικού Νείλου - 2010, 2018 και 2022 - αντιστοιχούσαν στην Κεντρική Μακεδονία το 95%, το 37% και το 82% των περιπτώσεων, αντίστοιχα.
Ο ίδιος αναφέρθηκε σε δέκα καλές πρακτικές που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του προγράμματος καταπολέμησης: 1) Δίκτυα για προνύμφες κουνουπιών, 2) Ηλεκτρονική πλατφόρμα καταχώρησης, 3) Επιχειρησιακές προγνώσεις με μοντέλα, 4) Συνεισφορά στη λήψη απόφασης, 5) Συστηματική και εκτεταμένη προνυμφοκτονία, 6) Χρήση εναέριων μέσων για ψεκασμούς 7) Έμφαση στο αστικό, δομημένο περιβάλλον 8) Άμεση απόκριση επί τη βάσει πρωτοκόλλων 9) Ευαισθητοποίηση και διαδραστικότητα με το ευρύ κοινό, 10) Δικτύωση και διαμοιρασμός δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τρεις εμπειρογνώμονες από Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία μετέφεραν την εμπειρία από τα αντίστοιχα προγράμματα στις χώρες τους.
Πηγή : iatronet
