ΡΟΗ

6/recent/ticker-posts

Θανατηφόρες παγίδες κρύβει η αγορά φαρμάκων μέσω διαδικτύου

Της Νικολέττας Μπούκα

Σε παγίδα θανάτου μπορεί να μετατραπεί η αγορά φαρμάκων μέσω του διαδικτύου και χωρίς συνταγή γιατρού. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πάνω από το 50% των σκευασμάτων που κυκλοφορούν και διακινούνται μέσα από παράνομες ιστοσελίδες, οι οποίες κρύβουν την πραγματική διεύθυνσή τους, είναι παραποιημένα και ψευδεπίγραφα.
Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι επικίνδυνα για την υγεία μας, γιατί ίσως έχουν παραποιηθεί η σύνθεσή τους -όσον αφορά οποιοδήποτε από τα συστατικά τους ή και την ισχύ τους- η συσκευασία και η επισήμανσή τους ή και το όνομά τους. Επιπλέον κανείς δεν γνωρίζει εάν αναγράφεται η πραγματική χώρα προέλευσης και παραγωγής ή τις συνθήκες φύλαξης και διατήρησής τους, μέχρι να φτάσουν στα χέρια μας.

Ο αριθμός των δικτυακών τόπων που χορηγούν φάρμακα χωρίς τη συνταγή γιατρού σε
χρήστες από όλο τον κόσμο αυξάνεται σταθερά, καθώς είναι εύκολη πηγή κέρδους για τους εμπόρους. Όσο για τους χρήστες, η αγορά φαρμάκων είναι τόσο εύκολη όσο ένα “κλικ”, ενώ λαμβάνουν τα προϊόντα στην πόρτα του σπιτιού τους. Συχνά μάλιστα φτάνουν στο σπίτι του αγοραστή χωρίς κάποιο περιτύλιγμα και χωρίς το χαρτί με τις πληροφορίες για το φάρμακο ή σε συσκευασία δώρου.

Τα σκευάσματα που διακινούνται με τον τρόπο αυτό είναι πολλά και αφορούν από στυτική δυσλειτουργία, παχυσαρκία, κατάθλιψη, αρθρίτιδα και φαλάκρα μέχρι καρκίνο, προστάτη ή αλλεργίες.

Πάντως σύμφωνα με τους ειδικούς οι παράνομοι διαδικτυακοί χώροι που διαθέτουν τα συγκεκριμένα προϊόντα προς το παρόν φαίνεται να μην μπορούν να ελεγχθούν, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατος και ο υπολογισμός των συμπολιτών μας που εξαπατώνται και καταναλώνουν σκευάσματα επικίνδυνα για την υγεία τους.

Αύξηση περιστατικών

Μόνο τις τελευταίες δύο εβδομάδες ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για διάφορα σκευάσματα αμφιβόλου προέλευσης, ποιότητας και αποτελεσματικότητας. Δύο από αυτά είναι τα προϊόντα “Stimulust” και “Original Extreme” για την ενίσχυση της ανδρικής σεξουαλικής δραστηριότητας. Τα ανωτέρω προϊόντα εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν στο Βέλγιο. Ωστόσο, δεδομένου ότι παρουσιάζονται και πωλούνται μέσω διάφορων ιστοσελίδων, καθίσταται πιθανή η διάθεσή τους και στη χώρα μας μέσω διαδικτύου.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του εργαστηριακού ελέγχου τα συγκεκριμένα προϊόντα περιέχουν τη φαρμακευτική ουσία σιλδεναφίλη, χωρίς αυτή να αναγράφεται στην επισήμανση. Η σιλδεναφίλη περιέχεται σε συνταγογραφούμενα φάρμακα με ένδειξη τη στυτική δυσλειτουργία και η χρήση της συνδέεται με ανεπιθύμητες ενέργειες ιδιαίτερα στο καρδιαγγειακό σύστημα. Η χρήση των ανωτέρω μη εγκεκριμένων προϊόντων ενέχει κίνδυνο για την υγεία του χρήστη.

“Όχι” και στην αγορά ή χρήση των προϊόντων “One Slim plus”, “Hot Rod” και “X-drive” λέει ο ΕΟΦ κατόπιν ενημέρωσης από τον Οργανισμό Φαρμάκων της Δανίας (DMA). Κι αυτό διότι, όπως αναφέρει, τα συγκεκριμένα προϊόντα διακινήθηκαν, πιθανόν μέσω διαδικτύου, ως συμπληρώματα διατροφής και δεν αποκλείεται η διάθεσή τους διά της ίδιας οδού και στη χώρα μας. Μάλιστα η χρήση τους ενέχει κίνδυνο για την υγεία του χρήστη.

Το “One Slim plus” προωθείται για την απώλεια βάρους, ενώ τα “Hot Rod” και “X-drive” για την ενίσχυση της ανδρικής σεξουαλικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του εργαστηριακού ελέγχου του DMA τα εν λόγω προϊόντα περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες οι οποίες δεν αναγράφονται στη συσκευασία τους. Ειδικότερα το “One Slim plus” περιέχει σιβουτραμίνη και ιχνοποσότητες απομεθυλιωμένης σιβουτραμίνης. Η σιβουτραμίνη αποσύρθηκε τον Ιανουάριο του 2010 από την Ε.Ε., διότι σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (CHMP-ΕΜΑ) η σχέση οφέλους-κινδύνου δεν είναι θετική.

To “Ηοt Rod” περιέχει τη φαρμακευτική ουσία σιλδεναφίλη και το αντιβιοτικό οξυτετρακυκλίνη, ενώ το “X-Drive” σιλδεναφίλη και ιχνοποσότητες υοχιμβίνης.
Χωρίς την έγκριση του ΕΟΦ πωλείται στο διαδίκτυο και το προϊόν “DiaRemedium” ως “κινέζικα έμπλαστρα κατά του διαβήτη”. Πρόκειται για αγνώστου προέλευσης προϊόν, αμφιβόλου ποιότητας και αποτελεσματικότητας και δυνητικά επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία.


Ακόμη ένα επικίνδυνο σκεύασμα που πωλείται μέσω διαδικτύου είναι σύμφωνα με τον ΕΟΦ το “Αmentus Plus” σε κάψουλες (ημερομηνία λήξης 25.01.2019 και 29.03.2019, διανομέας άγνωστος). Έπειτα από εργαστηριακούς ελέγχους βρέθηκε ότι περιέχει τη δραστική ουσία σιβουτραμίνη, η οποία δεν αναγράφεται στην επισήμανση της συσκευασίας. Επιπλέον το προϊόν παρουσιάζεται ως διατροφικό με φυτικές πρώτες ύλες (συμπλήρωμα διατροφής).
Ο ΕΟΦ καλεί τους καταναλωτές σε επαγρύπνηση, ώστε, σε περίπτωση που περιέλθουν στην κατοχή τους τα συγκεκριμένα προϊόντα, να μην τα χρησιμοποιήσουν και να τον ενημερώσουν άμεσα. Ταυτόχρονα υπογραμμίζει ότι η αγορά προϊόντων αρμοδιότητάς του από μη εγκεκριμένες και αναξιόπιστες πηγές, όπως το διαδίκτυο, μπορεί να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του καταναλωτή.


Οι κίνδυνοι

Ο αριθμός των ιστοσελίδων που δραστηριοποιούνται στην πώληση φαρμάκων και φαρμακευτικών προϊόντων ή γενικώς βοηθημάτων και προϊόντων φροντίδας υγείας αντιστοιχεί σε ποσοστό 10%-20% των φαρμακείων στη χώρα μας. Πουλάνε ανεξέλεγκτα τόσο όσον αφορά την τιμή όσο και την ποιότητα. Οι τιμές έχουν μεγάλες αποκλίσεις, μπορεί δηλαδή να κυμαίνονται από 150% έως 1.000% σε σύγκριση με τις τιμές στα φαρμακεία.
“Η χρήση του διαδικτύου για την πώληση φαρμάκων είναι παράνομη στην Ευρώπη και φυσικά και στην Ελλάδα. Ο κίνδυνος από την αγορά τέτοιων σκευασμάτων είναι μεγάλος, καθώς ο πολίτης δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εάν το φάρμακο είναι πλαστό, εάν είναι αποτελεσματικό, εάν έχει παρενέργειες, εάν έχει υποστεί αλλοιώσεις, αλλά και υπό ποιες συνθήκες έχει συσκευαστεί και φυλαχτεί, μέχρι να φτάσει στα χέρια του. Ακόμη και σε συμπληρώματα διατροφής εντοπίστηκαν ουσίες επικίνδυνες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στην υγεία”, δηλώνει στη “ΜτΚ” ο γραμματέας του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ) Διονύσης Ευγενίδης και προσθέτει ότι “κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει την προέλευση, την πιστοποίηση και την πιστότητα, τους ελέγχους και τις εγγυήσεις που μπορεί να έχουν αυτά τα φάρμακα. Άλλωστε πολλές από τις εταιρείες που τα διακινούν έχουν έδρα το Μπαγκλαντές ή απίθανες τριτοκοσμικές χώρες”.

Σύμφωνα με τον ίδιο τα πιο εύκολα θύματα είναι κυρίως οι νεότεροι σε ηλικία, 20-30 ετών, που είναι πιο εξοικειωμένοι με τη χρήση του ίντερνετ, αλλά αρκετοί είναι και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία που επίσης χρησιμοποιούν συχνά το διαδίκτυο.

Όσον αφορά τις τιμές των σκευασμάτων, ποικίλλουν, ενώ το περιεχόμενό τους μπορεί να είναι το 1/5 του νόμιμου φαρμάκου.

“Εάν η τιμή είναι εξωφρενικά χαμηλή, τότε ο πολίτης πρέπει να προβληματιστεί για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό κι άρα να είναι επιφυλακτικός. Το ίδιο όμως πρέπει να κάνει, ακόμη κι αν η τιμή είναι ίδια με αυτήν σε ένα νόμιμο φαρμακείο. Ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για την ποιότητα του σκευάσματος που αγοράζει μέσω διαδικτύου. Συνεπώς η μόνη σίγουρη και εγγυημένη πηγή για την αγορά φαρμάκων είναι τα νόμιμα φαρμακεία”, επισημαίνει ο κ. Ευγενίδης.

Δεν υπάρχουν e-φαρμακεία

Ο ίδιος εξηγεί ότι ηλεκτρονικά φαρμακεία δεν υπάρχουν. Υπάρχουν όμως ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops) τα οποία πουλάνε και είδη φαρμακείων αλλά σε καμία περίπτωση φάρμακα, γιατί απαγορεύεται από το νόμο στην Ελλάδα αλλά και γενικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πουλάνε κρέμες, παραφάρμακα και συμπληρώματα διατροφής.
“Εκμεταλλεύονται το κενό του νόμου και παρουσιάζονται σαν φαρμακεία, για να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη που έχει το κανονικό φαρμακείο. Δεν υπάρχει συμβουλή ούτε έλεγχος του φαρμακοποιού για το τι παίρνει κάποιος και πώς το χρησιμοποιεί. Αναμένουμε να ψηφιστεί ένας νόμος που θα βάλει τάξη στο χάος που επικρατεί σήμερα. Συνεπώς θα υπάρχουν ηλεκτρονικά φαρμακεία που θα είναι πιστοποιημένα, θα διευθύνονται από φαρμακοποιό που ήδη έχει φαρμακείο και θα μπορούν να πωλούν και μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενα φάρμακα, πάντα υπό την εποπτεία του αδειούχου φαρμακοποιού. Τα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι μία πραγματικότητα την οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, αλλά οφείλουμε να τη βάλουμε σε τέτοιους κανόνες, ώστε να είναι ασφαλή για την υγεία του κόσμου”, επισημαίνει ο κ. Ευγενίδης.

Δημοφιλής αλλά επικίνδυνη πρακτική

Δημοφιλή αλλά επικίνδυνη πρακτική είχε χαρακτηρίσει την αγορά φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή -κυρίως από το διαδίκτυο- η καθηγήτρια Φαρμακευτικής Χημείας στο τμήμα Φαρμακευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ Δήμητρα Χατζηπαύλου-Λίτινα, μιλώντας πρόσφατα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή παρουσίασή της με τίτλο “On line market: Η περίπτωση των φαρμάκων από την πλευρά του φαρμακοποιού και της φαρμακευτικής επιστήμης” στο διεθνές συνέδριο “Ιατρική, Δίκαιο και Διαδίκτυο”, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

“Η χρήση πλαστών φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο, εφόσον κάποιος καταναλώσει φάρμακα, χωρίς να έχουν προηγηθεί ιατρικές διαγνωστικές, βιοχημικές ή αιματολογικές εξετάσεις”, είχε δηλώσει η κ. Λίτινα και είχε προσθέσει ότι στην καλύτερη περίπτωση τα φάρμακα αυτά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά (δεν διαθέτουν παρά ελάχιστη ή και καθόλου δραστική ουσία) και στη χειρότερη είναι τοξικά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο εντοπισμός ποντικοφάρμακου και λαδιού μηχανής σε φάρμακα τα οποία είχαν αγοραστεί από το ίντερνετ. Επίσης υπάρχει το παράδειγμα της Acomplia της ριμοναμπάντης, ενός φαρμάκου που αποσύρθηκε από την κυκλοφορία τον Ιανουάριο του 2009 από το European Medicines Agency και έχει διακοπεί η παραγωγή του εξαιτίας των κινδύνων που προκαλεί στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων τάσεων αυτοκτονίας. Χρησιμοποιήθηκε κατά της παχυσαρκίας, αλλά αποδείχθηκε εξαιρετικά επικίνδυνο. Υπάρχουν όμως εταιρείες που το κυκλοφορούν παράνομα και μέσω διαδικτύου πωλείται σε τιμή ευκαιρίας με αντίκτυπο στην υγεία των χρηστών.

Ο ΕΟΦ


Από την πλευρά του ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων επισημαίνει ότι “η ασφάλεια ενός φαρμάκου που προσφέρεται μέσω του διαδικτύου είναι αδύνατον να επαληθευτεί. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν αυτά τα προϊόντα είναι τα εγκεκριμένα φάρμακα που πληρούν όλες τις προδιαγραφές ή εάν είναι παραποιημένα και επικίνδυνα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να προμηθευόμαστε τα φάρμακά μας μόνο από ασφαλείς πηγές, δηλαδή από το φαρμακείο, το νοσοκομείο, το ασφαλιστικό μας ταμείο. Η ορθή χρήση φαρμάκων προστατεύει την υγεία μας αλλά και τη δημόσια υγεία”.




Πηγή: Μακεδονία της Κυριακής