Της συναδέλφου Αλίκης Τσακάλου
Τα φερέφωνα της διατήρησης του υπάρχοντος συστήματος της διαπλοκής στη συνταγογράφηση και διακίνηση των φαρμάκων ξαναεμφανίστηκαν με απειλές για ιστοσελίδες με μαύρες λίστες φαρμακοποιών και φαρμακείων, με απειλές για μηνύσεις εναντίον των φαρμακοποιών και παρακίνηση για τις πλέον αποτελεσματικές δράσεις από τον κλάδο των γιατρών ενάντια στους φαρμακοποιούς.
Αιτία;; Το άνοιγμα της συζήτησης στο Υπουργείο Υγείας για τη δυνατότητα αντικατάστασης από τους ιδιώτες φαρμακοποιούς φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων όμοιας δραστικής ουσίας.
Δηλαδή μεταξύ των βιοϊσοδύναμων ουσιωδώς όμοιων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων, εάν υπάρχει έλλειψη να μην αρνούνται την χορήγηση του φαρμάκου στον ασθενή αλλά να χορηγούν το ίδιο φάρμακο με διαφορετική εμπορική ονομασία από την αναγραφόμενη στη συνταγή. Αιτία διαμάχης υπάρχει μόνο όταν εμπλέκονται οικονομικά συμφέροντα που άλλοι προσπαθούν να διατηρήσουν και άλλοι προσπαθούν να κερδίσουν και να επεκταθούν. Οι ανωτέρω συντεχνιακές διαμάχες που θέτουν την εξυπηρέτηση των κλαδικών συμφερόντων τους υπεράνω του γενικού συμφέροντος συνοδεύονται από παραπλανητικές ερμηνείες και εσκεμμένες διαστρεβλώσεις της νομοθεσίας.
Για να θιχτεί λοιπόν το αίτημα των ιδιωτών φαρμακοποιών να έχουν την δυνατότητα να χορηγούν το ίδιο φάρμακο με άλλη εμπορική ονομασία όταν υπάρχει έλλειψη ώστε να μην ταλαιπωρούνται οι ασθενείς, το συντεχνιακό λόμπι που στηρίζει μέρος της κερδοφορίας του στη προώθηση των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων με τον αθέμιτο τρόπο των πριμοδοτήσεων, παραπλανητικά ταυτίζει το φάρμακο με την εμπορική του ονομασία. Είναι δυνατόν επίσης νέοι επιστήμονες να μην γνωρίζουν ούτε τον ορισμό του φαρμάκου, ούτε τι σημαίνει φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα, ούτε τι σημαίνει γενόσημο φάρμακο; Ούτε την νομοθεσία που αναφέρει τους ανωτέρω ορισμούς στην ΔΥΓ 3(α) 83657/06 (ΦΕΚ 59Β/06), που αφορά την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την αντίστοιχη κοινοτική στον τομέα της παραγωγής και κυκλοφορίας φαρμάκων που προορίζονται γα ανθρώπινη χρήση.
Στην ανωτέρω απόφαση Μέρος Ι άρθρο 2 με τίτλο «Ορισμοί» αναφέρεται :
«1 Φάρμακο: α) κάθε ουσία η συνδυασμός ουσιών που εμφανίζεται να έχει θεραπευτικές ή προφυλακτικές ιδιότητες για τις ασθένειες του ανθρώπου, ή β) κάθε ουσία ή συνδυασμός ουσιών που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να χορηγηθεί σε ανθρώπους με σκοπό είτε να αποκατασταθούν ή να διορθωθούν ή να τροποποιηθούν φυσιολογικές λειτουργίες με της άσκηση φαρμακολογικής, ανοσολογικής ή μεταβολικής δράσης, είτε να γίνει ιατρική διάγνωση.
Στο άρθρο 1 της Οδηγίας 2001/83/ΕΚ ορίζεται ότι φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα είναι: «Κάθε φάρμακο παρασκευασμένο εκ των προτέρων που τίθεται στην κυκλοφορία υπό ειδική ονομασία (εμπορική) και σε ειδική συσκευασία».
Στο άρθρο 11 § 2β της απόφασης ΔΥΓ 3(α) 83657 αναφέρεται ότι το γενόσημο φάρμακο (αντίγραφο) είναι ουσιωδώς όμοιο με το φάρμακο αναφοράς, έχει την ίδια ποσοτική και ποιοτική σύνθεση σε δραστικές ουσίες, την ίδια φαρμακοτεχνική μορφή και η βιοϊσοδυναμία του έχει αποδειχθεί βάσει των καταλλήλων μελετών βιοδιαθεσιμότητας.
ΟΧΙ , δεν είναι δυνατόν πλέον να μην γνωρίζουν επιστήμονες όλα τα ανωτέρω. Να μην γνωρίζει επιστήμονας ότι εφόσον αποδειχτεί επιστημονικά ότι ένα φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα είναι γενόσημο έχει τις ίδιες ενδείξεις και αντενδείξεις με το πρωτότυπό του. Ότι τα έκδοχα δεν έχουν καμία θεραπευτική αξία και εξετάζονται για την καταλληλότητά τους από τον ΕΟΦ και τον ΕΜΕΑ και ότι τελικά όλα τα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα παρακολουθούνται για την ποιότητά τους μέσω των ενιαίων συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνησης στην Ε.Ε.
Από που λοιπόν μπορεί να προκύπτει σαν αντιποίηση του ιατρικού επαγγέλματος η αλλαγή απλώς της εμπορικής ονομασίας του ίδιου του φαρμάκου. Παραλογισμός; Όχι δεν νομίζω ότι επιστήμονες δεν μπορούν να κατανοήσουν απλές έννοιες.
Τα οικονομικά συμφέροντα είναι εκείνα που εμπλέκονται και δεν επιτρέπουν την συνεννόηση μεταξύ επιστημόνων.
Υπάρχει αιτία πολέμου μεταξύ δύο κλάδων που συνεργάζονται σε συνεχή βάση για την παροχή της πλέον κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής προς τους ασθενείς; Δεν υπάρχει αιτία για καμία διαμάχη μεταξύ των γιατρών και φαρμακοποιών που με τίμιο και αποκλειστικά επιστημονικό τρόπο ασκούν το δύσκολο επάγγελμά τους. Που έχουν συνδέσει τα συμφέροντά τους με τη διατήρηση, την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Που αντιστέκονται στη διαπλοκή και τη διαφθορά στους χώρους εργασίας τους. Ίσως να ήρθε η ώρα να αναπτυχτεί η συνεργασία για να έχουμε ουσιαστική παρέμβαση στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη διακίνηση των φαρμάκων.
Οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί δεν έχουν αντίθετα συμφέροντα και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρθούν μέτρα που αντιμετωπίζουν τον παράνομο πλουτισμό, γιατί το συμφέρον όλων είναι η διάσωση του Δημόσιου τομέα υγείας από την οικονομική κατάρρευση. Ας αρνηθούν λοιπόν να γίνουν μέρος του προβλήματος που υπάρχει στη διακίνηση των φαρμάκων.
Η επιλογή των εμπορικών ονομασιών ανά δραστική ουσία από την πολιτεία και οι κατευθυντήριες οδηγίες από τα Ασφαλιστικά Ταμεία προς τους Φαρμακοποιούς ώστε η αντικατάσταση να μην γίνεται αυθαίρετα, δεν θίγουν την ευθύνη που έχουν αποκλειστικά οι γιατροί για τη συνταγογράφηση της πλέον κατάλληλης φαρμακευτικής θεραπείας για τους ασθενείς. Θίγουν αποκλειστικά την συναλλαγή μεταξύ των φαρμακευτικών εταιρειών και ορισμένων γιατρών για να προωθούν ανά φάρμακο συγκεκριμένες εμπορικές ονομασίες ακόμη και εάν είναι αρκετά ακριβότερες από άλλες επιβαρύνοντας αδικαιολόγητα χωρίς επιστημονικό λόγο τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τους ασθενείς.
Η αντικατάσταση της εμπορικής ονομασίας του ίδιου φαρμάκου από φαρμακοποιούς όπως και η συνταγογράφηση με δραστική ουσία δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή της εστίας της διαπλοκής από τα ιατρεία στα φαρμακεία.
Η πολιτεία, τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τα Νοσοκομεία πρέπει να αποφασίζουν για τις εμπορικές ονομασίες με τις οποίες θα χορηγούνται τα φάρμακα που συνταγογραφούν οι γιατροί. Να αποφασίζουν με αντικειμενικές και αδιάβλητες διαδικασίες με διαπραγματεύσεις και διεθνείς διαγωνισμούς και τότε το οικονομικό όφελος θα είναι τεράστιο όπως αποδείχτηκε από τους πρώτους διαγωνισμούς για τα Νοσοκομεία.
Με εκτίμηση,
Τσακάλου Αλίκη
Διευθύντρια του Φαρμακείου του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ
