Τοξικές βόμβες στις χωματερές. Παράνομη καύση στα Λιόσια αποκαλύπτει έγγραφο-φωτιά του ΕΣΔΚΝΑ. Στη μονάδα αποτέφρωσης επικίνδυνων νοσοκομειακών αποβλήτων καίγονται τα ληγμένα φάρμακα από τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, όπως αποκαλύπτει έγγραφο του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ), με το οποίο επιβεβαιώνεται η μηχανή «αλέσματος» χημικών και τοξικών ουσιών στις εγκαταστάσεις της χωματερής των Ανω Λιοσίων.
Πρόκειται για τη μία όψη του νομίσματος των φαρμακευτικών αποβλήτων, καθώς η άλλη συνδέεται με τις ποσότητες των φαρμάκων που βρίσκονται σε κάθε νοικοκυριό. Σύμφωνα με υπολογισμούς παραγόντων της αγοράς, περισσότερες από 80 εκατομμύρια συσκευασίες ληγμένων οικιακών φαρμάκων οδηγούνται σε κοινές χωματερές, καθώς ελάχιστες είναι οι ποσότητες που ακολουθούν τις νόμιμες οδούς καταστροφής εξαιτίας των μεγάλων κενών στο θεσμικό πλαίσιο.
Πρόκειται για φάρμακα που είτε ξεχάστηκαν στα ντουλάπια των νοικοκυριών και έχουν λήξει είτε για μισοτελειωμένα κουτιά των οποίων το περιεχόμενο οι ασθενείς σταμάτησαν να λαμβάνουν ή άλλαξαν συνταγή.
To αποτέλεσμα είναι ο βομβαρδισμός του περιβάλλοντος με χημικές ουσίες, οι οποίες διαλύονται στο έδαφος όπως αντίστοιχα στον ανθρώπινο οργανισμό, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη δημόσια υγεία. To μέγεθος του προβλήματος είναι ακόμη μεγαλύτερο αν αναλογιστούμε ότι στις προαναφερόμενες ποσότητες οικιακής κατανάλωσης δεν υπολογίζονται τα ληγμένα φάρμακα των νοσοκομείων αλλά και όσα επιστρέφονται από τα φαρμακεία στις φαρμακοβιομηχανίες και τους εισαγωγείς.
Με εξαίρεση κάποιες ποσότητες που καταλήγουν σε εξουσιοδοτημένες μονάδες του εξωτερικού, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιος είναι ο ακριβής προορισμός τους, παρότι τα φάρμακα που οδηγούνται για καταστροφή αντιστοιχούν, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας κ. Διονύση Φιλιώτη, περίπου στο 1% του ετήσιου τζίρου της φαρμακοβιομηχανίας. Κάποιες ποσότητες πηγαίνουν στον Αποτεφρωτήρα Ανω Λιοσίων του ΕΣΔΚΝΑ, που καίει τα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα, και κάποιες άλλες συλλέγονται από εταιρείες επεξεργασίας αποβλήτων που τα τεμαχίζουν και τα εισάγουν στα εναλλακτικά καύσιμα.
Διατυπώνονται, ωστόσο, σοβαρές αμφιβολίες εάν οι εγκαταστάσεις του Αποτεφρωτήρα που έχει αδειοδοτηθεί για την αδρανοποίηση νοσοκομειακών αποβλήτων έχουν τις απαιτούμενες άδειες για να καίνε και φάρμακα, παρότι στελέχη της εταιρείας δηλώνουν ότι ο φορέας πληροί όλες τις προϋποθέσεις για τη διαχείριση φαρμάκων και διαθέτει περίπου 50 πελάτες.
«Τα φάρμακα δεν είναι επικίνδυνα απόβλητα». Το θολό πλαίσιο νομιμότητας επιβεβαιώνει πρόσφατο έγγραφο του Συνδέσμου προς τον Αποτεφρωτήρα με ημερομηνία 11 Φεβρουαρίου, με το οποίο ο ΕΣΔΚΝΑ «τραβάει» το αφτί στην εταιρεία αποτέφρωσης, λέγοντας ότι τα ληγμένα φάρμακα «αποτελούν απόβλητα εμπορικών και βιομηχανικά δραστηριοτήτων και δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των επικίνδυνων αποβλήτων».
Οπως σημειώνει, η καύση συνιστά πράξη που παραβαίνει τους κανόνες αδειοδότησης της εταιρείας και την καλεί να του επιστρέψει το ποσό των 93000 ευρώ που έχει εισπράξει για τη διαχείριση των φαρμάκων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το κόστος διαχείρισης για κάθε κιλό ληγμένων φαρμάκων ανέρχεται σε 1,7 ευρώ και είναι αντί στοίχο με το κόστος για τα ιατρικά απόβλητα. Για κάποιους θεωρείται πολύ υψηλό. «Είναι περίπου η μισή τιμή από το κόστοί που πληρώνει η αγορά για να στέλνει τα φάρμακα στο είωτερικό», σχολιάζει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Τίτος Γαλελιανός από την Αποτεφρωτήρας Α.Ε., υπογραμμίζοντας ότι είναι χρήματα που μένουν στην ελληνική οικονομία και δίνουν τη δυνατότητα στους πάραγωγούς και εισαγωγείς να μπορούν να απαλλάσσονται από ληγμένα φάρμακα όσο συχνά θέλουν, εν αντιθέσει με όσα φάρ μακα εξάγονται, τα οποία πακετάρονται σε αποθήκες και στέλ νονται ομαδικά μία έως δύο φορές τον χρόνο.
Μόνο στη Θεσσαλονίκη βρήκαν τη λύση
Εγκαταστάθηκε σε κάθε φαρμακείο ένας κάδος ανακύκλωσης, όπου οι ιδιοκτήτες και οι πελάτες τους ρίχνουν όσα φάρμακα δεν χρησιμοποιούν. Το πιο πετυχημένο πείραμα ορθής διαχείρισης ληγμένων φαρμάκων το έχει ξεκινήσει την τελευταία διετία ο Συνεταιρισμός Φαρμακείων Θεσσαλονίκης, ο οποίος αντιπροσωπεύει μόνο το 10% των ελληνικών φαρμακείων. Οπως αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου θεσσαλονίκης και αντιπρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Κυριάκος θεοδοσιάδης, εγκαταστάθηκε σε κάθε φαρμακείο ένας κάδος ανακύκλωσης στον οποίο οι ιδιοκτήτες και οι πελάτες τους ρίχνουν όσα φάρμακα δεν χρησιμοποιούν.
Συνολικά στη θεσσαλονίκη υπάρχουν 700 τέτοιοι κάδοι. Οταν γεμίσουν, συνεργείο του συνεταιρισμού τους αδειάζει, παίρνει τα ληγμένα φάρμακα σε σακούλες, τα αποθηκεύει και εν συνεχεία τα στέλνει σε εξουσιοδοτημένη μονάδα της Γερμανίας με όλα τα νόμιμα παραστατικά. Το ετήσιο κόστος ανέρχεται 15.000.000 ευρώ και καλύπτεται από τα μέλη του συνεταιρισμού.
Υπήρξαν σκέψεις να δημιουργηθεί μια αντίστοιχη μονάδα καταστροφής στην Ελλάδα, όπως αναφέρει ο κ. Θεοδοσιάδης «όταν όμως αντιληφθήκαμε τον χρόνο που χρειαζόταν για να πάρουμε όλες τις απαιτούμενες εγκρίσεις και βεβαιώσεις, το σχέδιο εγκαταλείφθηκε».
Ενα αντίστοιχο πιλοτικό πρόγραμμα ξεκίνησε παλιότερα με τον Δήμο Ελευσίνας η εταιρεία Αποτεφρωτήρας Α.Ε., με στόχο τα ληγμένα φάρμακα να πηγαίνουν στα φαρμακεία και από εκεί να καταλήγουν δωρεάν για να καούν στις εγκαταστάσεις των Ανω Λιοσίων. «Το πρόγραμμα διήρκεσε δύο μήνες και σταμάτησε, καθώς δεν υπήρίε μεγάλη ανταπόκριση από την πλευρά του κόσμου», αναφέρει ο κ. Τίτος Γαλελιανός.
Σε όλες τις χώρες του εξωτερικού προβλέπονται ειδικοί χώροι υποδοχής των υλικών που καταστρέφονται χωρίς να προκαλούν επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στην Ελλάδα, όμως, αγνοείται η τύχη της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων μέσα στην οποία θα περιγράφεται το πλαίσιο ασφαλούς διαχείρισης και των φαρμάκων, παρότι πριν από μερικούς μήνες οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος έστειλαν στον εισαγγελέα πόρισμα-φωτιά για το βρόμικο κύκλωμα επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων στα δημόσια νοσοκομεία.
Η σχετική ΚΥΑ θα εκδοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά, όπως επισημαίνουν συνεργάτες της υπουργού κυρίας Tivας Μπιρμπίλη. δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η νομική της επεξεργασία, στην οποία θα συμπεριληφθούν οι όροι και οι προδιαγραφές για την οργάνωση και την αδειοδότηση συστη μάτων επεξεργασίας ληγμένων οικιακών φαρμάκων.
Συνολικά στη θεσσαλονίκη υπάρχουν 700 τέτοιοι κάδοι. Οταν γεμίσουν, συνεργείο του συνεταιρισμού τους αδειάζει, παίρνει τα ληγμένα φάρμακα σε σακούλες, τα αποθηκεύει και εν συνεχεία τα στέλνει σε εξουσιοδοτημένη μονάδα της Γερμανίας με όλα τα νόμιμα παραστατικά. Το ετήσιο κόστος ανέρχεται 15.000.000 ευρώ και καλύπτεται από τα μέλη του συνεταιρισμού.
Υπήρξαν σκέψεις να δημιουργηθεί μια αντίστοιχη μονάδα καταστροφής στην Ελλάδα, όπως αναφέρει ο κ. Θεοδοσιάδης «όταν όμως αντιληφθήκαμε τον χρόνο που χρειαζόταν για να πάρουμε όλες τις απαιτούμενες εγκρίσεις και βεβαιώσεις, το σχέδιο εγκαταλείφθηκε».
Ενα αντίστοιχο πιλοτικό πρόγραμμα ξεκίνησε παλιότερα με τον Δήμο Ελευσίνας η εταιρεία Αποτεφρωτήρας Α.Ε., με στόχο τα ληγμένα φάρμακα να πηγαίνουν στα φαρμακεία και από εκεί να καταλήγουν δωρεάν για να καούν στις εγκαταστάσεις των Ανω Λιοσίων. «Το πρόγραμμα διήρκεσε δύο μήνες και σταμάτησε, καθώς δεν υπήρίε μεγάλη ανταπόκριση από την πλευρά του κόσμου», αναφέρει ο κ. Τίτος Γαλελιανός.
Σε όλες τις χώρες του εξωτερικού προβλέπονται ειδικοί χώροι υποδοχής των υλικών που καταστρέφονται χωρίς να προκαλούν επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στην Ελλάδα, όμως, αγνοείται η τύχη της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη διαχείριση των ιατρικών αποβλήτων μέσα στην οποία θα περιγράφεται το πλαίσιο ασφαλούς διαχείρισης και των φαρμάκων, παρότι πριν από μερικούς μήνες οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος έστειλαν στον εισαγγελέα πόρισμα-φωτιά για το βρόμικο κύκλωμα επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων στα δημόσια νοσοκομεία.
Η σχετική ΚΥΑ θα εκδοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά, όπως επισημαίνουν συνεργάτες της υπουργού κυρίας Tivας Μπιρμπίλη. δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η νομική της επεξεργασία, στην οποία θα συμπεριληφθούν οι όροι και οι προδιαγραφές για την οργάνωση και την αδειοδότηση συστη μάτων επεξεργασίας ληγμένων οικιακών φαρμάκων.
Πηγή: Πρώτο Θέμα 7/3/2011
