Συνέντευξη στην εφημερίδα Επενδυτής, 2/11/13
Μόνο μέσω του ΕΟΠΥΥ ως παρόχου και αγοραστή είναι εφικτός ο έλεγχος των δαπανών, η διαφάνεια των συναλλαγών και ως εκ τούτου η παρακολούθηση και τήρηση των προϋπολογισμών.Αυτό τονίζει ο πρόεδρος του οργανισμού, Δημήτρης Κοντός, εξηγώντας γιατί ο ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να συνεχίσει να παρέχει υπηρεσίες και να μην γίνει μόνο αγοραστής, όπως επιδιώκει η Task Force. Όσον αφορά τους ανασφάλιστους, σημειώνει ότι είναι αναγκαίο και επιτακτικό να εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα παροχής ενός στοιχειώδους πακέτου παροχών, με ποιοτικές προδιαγραφές και σε μηδενικές τιμές. Για το 2014, παραδέχεται ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί υπάρχει πράγματι μία μείωση της κρατικής επιχορήγησης.
Τέλος, έχει τεθεί στόχος με το κλείσιμο της φετινής χρονιάς να μην έχουμε καθυστερήσεις διάρκειας μεγαλύτερης των τεσσάρων ή πέντε μηνών στην αποπληρωμή των παροχών. Ήτοι, θα μεταφερθούν νέα χρέη από τη χρήση του 2013 στην επόμενη…
Είναι υγειονομικά αναγκαίο να γίνει αλλαγή στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στη χώρα ή αυτό μας επιβάλλεται για δημοσιονομικούς λόγους από την τρόικα;
Η ανάγκη για δημιουργία ενός συστήματος υγείας το οποίο θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών και θα εγγυάται τη συνεχή και ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας αποτελεί τη θεμελιώδη συνιστώσα για τη μεταρρύθμιση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) της χώρας και δεν έχει λογιστική αφετηρία.
Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία, βεβαίως, επιβάλλει την αποδοτική χρήση των πόρων και την κατανομή τους στον πληθυσμό με κριτήρια κοινωνικής ισότητας, καθώς καλούμαστε να παρέχουμε υπηρεσίες υγείας για τον ίδιο πληθυσμό, αλλά με πολύ μικρότερο προϋπολογισμό. Ωστόσο, το υφιστάμενο σύστημα ΠΦΥ αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες υγείας του πληθυσμού, να αξιοποιήσει πλήρως τους ανθρώπινους και τεχνολογικούς πόρους τους οποίους δεσμεύει και να ενισχύσει τη διαπραγματευτική δύναμη του ΕΟΠΥΥ ως ιατροασφαλιστικού φορέα εκπροσώπησης 9,5 εκατ. πολιτών.
Τι είδους υπηρεσίες θα λαμβάνουν οι πολίτες από το νέο, αναδιοργανωμένο σύστημα, όπως εσείς προτείνετε;
Οι ανασφάλιστοι θα έχουν πρόσβαση;
Το νέο σύστημα ΠΦΥ οφείλει να διασφαλίζει την προσφορά ολοκληρωμένης φροντίδας στον κατάλληλο τόπο και χρόνο για το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού και ως εκ τούτου να μειώνει τις υπάρχουσες ανισότητες καινά αίρει εμπόδια κόστους και χρόνου.
Παράλληλα, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της υγείας και υψηλή προτεραιότητα στη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων.
Η ελεύθερη και έγκαιρη φροντίδα πρώτης επαφής, η συνέχεια και ο συντονισμός της φροντίδας αποτελούν σημεία-κλειδιά για την επιτυχή λειτουργία της ΠΦΥ στη χώρα μας. Ωστόσο, η πολιτεία δεν μπορεί να αγνοήσει τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και την αύξηση του ποσοστού των ανασφάλιστων πολιτών. Ειδικότερα για τις ευπαθείς και αδύναμες ομάδες του πληθυσμού, τους άπορους και τους ανασφάλιστους, είναι αναγκαίο και επιτακτικό να εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα παροχής ενός στοιχειώδους πακέτου παροχών, με ποιοτικές προδιαγραφές και σε μηδενικές τιμές.
Ο ΕΟΠΥΥ, ως διαχειριστής του ενιαίου προϋπολογισμού της ΠΦΥ, θα μπορεί να εγγυηθεί για το τμήμα του πληθυσμού που αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της φτώχειας υπηρεσίες στις δομές του σε μηδενικές τιμές και να αγοράζει με συμβόλαια, κατόπιν διαπραγματεύσεων, το υπόλοιπο μεγαλύτερο τμήμα των υπηρεσιών.
Η πρότασή σας για αναδιοργάνωση της ΠΦΥ περιλαμβάνει την ένταξη των κέντρων υγείας και περιφερειακών ιατρείων του ΕΣΥ, μαζί με τα πρώην πολυϊατρεία του ΙΚΑ, υπό την εποπτεία του ΕΟΠΥΥ. Γιατί κάνετε αυτή. την πρόταση;
Δύο είναι οι κύριοι λόγοι για την ενίσχυση του ρόλου του ΕΟΠΥΥ ως παρόχου υπηρεσιών ΠΦΥ. Πρώτον, για να δοθεί στον οργανισμό η δυνατότητα καθολικής κάλυψης του πληθυσμού της επικράτειας με μηδενικό κόστος χρόνου αλλά και χρήματος, ιδίως των ευπαθών κοινωνικών ομάδων, και σχεδιασμού προγραμμάτων πρόληψης, αγωγής και προαγωγής της υγείας για τη βελτίωση του επίπεδου υγείας των πολιτών. Δεύτερον, μόνο μέσω του ΕΟΠΥΥ ως παρόχου και αγοραστή είναι εφικτός ο έλεγχος των δαπανών, η διαφάνεια των συναλλαγών και ως εκ τούτου η παρακολούθηση και τήρηση των προϋπολογισμών.
Πολύ σημαντικά στοιχεία υπέρ της τεκμηρίωσης του ΕΟΠΥΥ ως αγοραστή και παρόχου είναι, επίσης, το επιχείρημα της δυνατότητας ελέγχου των στρεβλώσεων, όπως η δημιουργία μονοπωλιακών καταστάσεων από ιδιώτες προμηθευτές, και της εισαγωγής συνθηκών ανταγωνισμού στο σύστημα.
Η ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου της ΠΦΥ στο σύστημα υγείας, ως προς τα υγειονομικά αποτελέσματα αλλά και τη δυνατότητα ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας, επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τη διακοπή κάθε είδους διοικητικής ή λειτουργικής σχέσης των δομών ΠΦΥ με το ΕΣΥ.
Η ένταξη στον ΕΟΠΥΥ των κέντρων υγείας και των περιφερειακών ιατρείων αποκτά προστιθέμενη αξία, καθώς απαλλάσσει την ΠΦΥ από χρηματοδοτικούς και διοικητικούς δεσμούς με τη δευτεροβάθμια περίθαλψη, μπορεί να οδηγήσει στην αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία της ΠΦΥ και κατ' επέκταση στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων.
Οι επικριτές της πρότασής σας υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά αυτό που προτείνετε είναι ένα μεγάλο ΙΚΑ για όλο τον πληθυσμό. Οφείλετε να παραδεχθείτε, όμως, ότι το μοντέλο του ΙΚΑ είχε σοβαρά προβλήματα με ουρές και καθυστερήσεις...
Το εγχείρημα του ΕΟΠΥΥ δεν υποστηρίχθηκε αποφασιστικά και με τη δυναμική που του άξιζε, με αποτέλεσμα λειτουργικές δυσχέρειες. Ωστόσο, ο οργανισμός, με την εργώδη προσφορά των υπαλλήλων του, έχει αναπτύξει ένα απόλυτα επιτυχημένο σύστημα ελέγχου και παρακολούθησης των κινήσεων και των δαπανών.
Η βελτίωση της εξυπηρέτησης των ασφαλισμένων συνεχίζει να αποτελεί ζητούμενο και βρίσκεται στον πυρήνα της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ, όπως αυτή προτείνεται, συνδυαστικά με την ολοκλήρωση του εγχειρήματος του ΕΟΠΥΥ και της μεταφοράς του προσωπικού και των πόρων που του αναλογεί.
Στην πρόταση σας αναφέρετε ότι είναι επιβεβλημένο να γίνει λειτουργική αναδιάρθρωση των μονάδων των 550 μονάδων του ΕΟΠΥΥ. Πόσες μονάδες εκτιμάτε ότι επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της χώρας;
Η μεταρρύθμιση οφείλει να συνδυαστεί με λειτουργική αναδιάρθρωση των μονάδων, με στόχο την εξάλειψη των ελλείψεων, την κατάργηση επικαλύψεων και την πλήρη αξιοποίηση του ιατρικού και υγειονομικού προσωπικού, των κτιρίων και του εξοπλισμού. Η αναδιάρθρωση των μονάδων δεν αποτελεί αυθαίρετο εγχείρημα, καθώς στηρίζεται σε ειδικότερα κριτήρια, όπως το μέγεθος του πληθυσμού αναφοράς, το κόστος χρόνου πρόσβασης των χρηστών, τους δείκτες προσφοράς, ζήτησης και ανάγκης της εκάστοτε περιοχής καθώς και άλλα.
Η ανασυγκρότηση των δομών στη βάση νομαρχιακών δικτύων ΠΦΥ ανά περιφερειακή ενότητα συνεπάγεται τη δημιουργία 350-380 δικτύων, τα οποία διαχειρίζονται κλειστούς προϋπολογισμούς και αναπτύσσουν ένα σύγχρονο περιβάλλον παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Ένα μείζον πρόβλημα για την οποιαδήποτε μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι οι διαφορετικές εργασιακές σχέσεις των γιατρών. Εσείς προτείνετε να διατηρηθούν ως έχουν, αλλά θα δοθεί η δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν να αλλάξουν εργασιακό καθεστώς. Επίσης, λέτε ότι, αν ο γιατρός παράγει επιπλέον έργο, θα λάβει πρόσθετη αμοιβή. Μας εξηγείτε το σκεπτικό σας;
Στην τρέχουσα συγκυρία, η ευελιξία των εργασιακών σχέσεων αποτελεί ζητούμενο, ειδικά για συστήματα όπως αυτό της ΠΦΥ, όπου οι ανάγκες σε προσωπικό πρέπει να καλύπτονται άμεσα, δίχως καθυστερήσεις. Το σύστημα σύναψης νέων συμβάσεων του ιατρικού, υγειονομικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού το οποίο υπηρετεί στις μονάδες υγείας ίων δικτύων θα πρέπει να απαλλαχθεί από χρονοβόρες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, οι οποίες, όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν, οδηγούν σε κενές θέσεις και υποστελέχωση των μονάδων και κατά συνέπεια αδυναμία λειτουργίας του δημόσιου συστήματος παροχής φροντίδας. Η σημερινή -κατά πολλούς προβληματική- συνύπαρξη διαφορετικών εργασιακών σχέσεων δεν μπορεί παρά να αναδειχθεί σε συγκριτικό πλεονέκτημα στη βάση των διαρκών αναγκών, αλλά και των νέων απαιτήσεων του συστήματος, όπως η ολοήμερη λειτουργία των μονάδων. Σαφώς δεν επιβάλλονται συγκεκριμένες επιλογές, αλλά δίνεται η δυνατότητα αλλαγής εργασιακού καθεστώτος, σύμφωνα με τις ανάγκες οι οποίες προκύπτουν, καθώς και ανάληψης επιπλέον έργου με την καταβολή της αντίστοιχης αποζημίωσης. Θεμελιώδης φιλοσοφία για τις όποιες πιθανές διαφοροποιήσεις είναι ο κανόνας της ίσης αμοιβής για ίσο έργο και ως εκ τούτου της εξισορρόπησης των χρηματικών απολαβών με τις αντίστοιχες ανθρωποώρες. Τέλος, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να συνεκτιμάται η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση για τη διεκδίκηση και ανάδειξη των γιατρών σε διευθυντικές θέσεις.
Ας υποθέσουμε ότι οι προτάσεις σας υιοθετούνται πλήρως από την κυβέρνηση. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για την εφαρμογή τους; Υπάρχει πρόβλεψη για το κόστος;
Στην πρόταση υπάρχει σαφές και οριοθετημένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των επιμέρους αναγκαίων δράσεων, διάρκειας περίπου ενός έτους.
Κατά το μεταβατικό αυτό στάδιο, απαιτείται και η ολοκλήρωση της μεταφοράς της ακίνητης και κινητής περιουσίας, του προσωπικού και του εξοπλισμού του ΕΟΠΥΥ από τα Ταμεία. Αναφορικά με το κόστος, σημειώνεται ότι, με τον ενιαίο προϋπολογισμό ΠΦΥ ο οποίος θα προκύψει, είναι δυνατή η λειτουργία του νέου συστήματος ΠΦΥ χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις στη δημόσια δαπάνη υγείας. Οι επιμέρους υποστηρικτικές δράσεις για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης δύναται να καλυφθούν από ευρωπαϊκές πηγές χρηματοδότησης.
Κατά το μεταβατικό αυτό στάδιο, απαιτείται και η ολοκλήρωση της μεταφοράς της ακίνητης και κινητής περιουσίας, του προσωπικού και του εξοπλισμού του ΕΟΠΥΥ από τα Ταμεία. Αναφορικά με το κόστος, σημειώνεται ότι, με τον ενιαίο προϋπολογισμό ΠΦΥ ο οποίος θα προκύψει, είναι δυνατή η λειτουργία του νέου συστήματος ΠΦΥ χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις στη δημόσια δαπάνη υγείας. Οι επιμέρους υποστηρικτικές δράσεις για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης δύναται να καλυφθούν από ευρωπαϊκές πηγές χρηματοδότησης.
Κύριε πρόεδρε, είναι αυτονόητο πως η ανεργία επηρεάζει άμεσα τα έσοδα του ΕΟΠΥΥ. Ποια είναι η πορεία των εσόδων του οργανισμού το 2013;
Τα έσοδα του οργανισμού προέρχονται από την κρατική χρηματοδότηση και τις εισφορές των ασφαλισμένων με αναλογία 1:3 περίπου. Η κρατική επιχορήγηση είναι σταθερή, ενώ αναμένετα ι τα έσοδα από τις εισφορές να έχουν μία μικρή υστέρηση περίπου 300 εκατ. ευρώ. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη διατήρηση των ποσοστών της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα καθ' όλη τη διάρκεια του 2013. Η υστέρηση αυτή θα καλυφθεί από άλλα έσοδα, όπως η μεταφορά διαθέσιμων πόρων που ανήκουν στον ΕΟΠΥΥ και παραμένουν στα επιμέρους Ταμεία.
Πώς εξελίσσεται η εξόφληση των παρόχων του οργανισμού για το 2013; Πόσες οφειλές εκτιμάτε ότι θα έχετε με το κλείσιμο της χρονιάς;
Η εξόφληση των παρόχων του οργανισμού για το 2013 ξεκίνησε με αρκετές καθυστερήσεις, που ποικίλλουν ανάλογα με το είδος των παρεχόμενων αγαθών και υπηρεσιών. Τους επόμενους μήνες και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, θα εντείνουμε τις πληρωμές ώστε να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος.
Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι με το κλείσιμο της χρονιάς να μην έχουμε καθυστερήσεις διάρκειας μεγαλύτερης των τεσσάρων ή πέντε μηνών.
Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι με το κλείσιμο της χρονιάς να μην έχουμε καθυστερήσεις διάρκειας μεγαλύτερης των τεσσάρων ή πέντε μηνών.
Κύριε πρόεδρε, δώστε μας μία εικόνα από το πώς διαμορφώνεται ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ για το 2014. Ακούγεται ότι θα έχουμε περαιτέρω περικοπές.
Ο προϋπολογισμός του 2014 είναι ακόμη υπό διαμόρφωση. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί υπάρχει πράγματι μία μείωση της κρατικής επιχορήγησης.
Οι συζητήσεις, ωστόσο, συνεχίζονται και η εκτίμησή μου είναι ότι το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού θα περιλαμβάνει μεγέθη επαρκή για τη διασφάλιση των αναγκαίων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για όλο τον πληθυσμό.
Ο προϋπολογισμός του 2014 είναι ακόμη υπό διαμόρφωση. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί υπάρχει πράγματι μία μείωση της κρατικής επιχορήγησης.
Οι συζητήσεις, ωστόσο, συνεχίζονται και η εκτίμησή μου είναι ότι το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού θα περιλαμβάνει μεγέθη επαρκή για τη διασφάλιση των αναγκαίων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για όλο τον πληθυσμό.
Διαγνωστικά κέντρα και ιδιωτικές κλινικές απειλούν με επίσχεση εργασίας, διαμαρτυρόμενοι ότι ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ όσο τους αφορά δεν καταρτίστηκε ανάλογα με τις ανάγκες, αλλά αυθαιρέτως. Συνεπώς, τονίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να κληθούν να πληρώσουν εκείνοι την υπέρβαση του προϋπολογισμού.
Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας και η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ διαπίστωσαν από τις αρχές του Ιουλίου (2013) ότι οι δαπάνες για διαγνωστικές εξετάσεις και οι απαιτήσεις των ιδιωτικών κλινικών εκινούντο με εκθετικό τρόπο σε σχέση με τον προϋπολογισμό, αν αναλογιστεί κανείς ότι το πρώτο εξάμηνο του 2013 η απόκλιση ξεπερνούσε το 50%.
Για τον λόγο αυτό θεσμοθετήθηκε για φέτος έκπτωση (rebate), αλλά και επιστροφή (claw back), έτσι ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση του προϋπολογισμού εντός των προκαθορισμένων ορίων.
Η κατάρτιση του προϋπολογισμού δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να παρακολουθήσει τις δαπάνες του 2012. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι οι απαιτήσεις των κλινικών για την προηγούμενη χρονιά ξεπέρασαν τα 950 εκατ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα υψηλά ποσοστά κατέγραφαν οι διαγνωστικές εξετάσεις.
Για παράδειγμα, τον Απρίλιο καιτον Ιούνιο ο αριθμός-όγκος των εξετάσεων ξεπέρασε τις 9,5 εκατ. πράξεις ανά μήνα. Τα στοιχεία αυτά από μόνα τους συνιστούν τον ορισμό της υπερβάλλουσας -και ενδεχομένως της προκλητής- ζήτησης.
Με βάση, λοιπόν, τα στοιχεία αυτά, έχουν ενημερωθεί οι προμηθευτές και μέσω του διαλόγου αναζητούνται λύσεις που θα διασφαλίσουν ιατρική αποτελεσματικότητα και οικονομική αποδοτικότητα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το ενδεχόμενο καταγγελίας από τους παρόχους της σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ θα είναι μία πράξη που θα στρέφεται πρωτίστως κατά των ασφαλισμένων-ασθενών.
Ο ΕΟΠΠΥ, ως εκπρόσωπος 9,5 εκατ. ασφαλισμένων, δεν θα μείνει απαθής.
Να είστε βέβαιοι ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και την παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης στους πολίτες.
Πηγή: Εφημερίδα Επενδυτής, 2/11/2013
