ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Β3 Δ/νση Οικ.Σχέσεων
με χώρες Β.Αφρικής, Μ.Ανατολής και χώρες Κόλπου
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ- ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ- ΙΣΡΑΗΛ
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Φεβρουάριος 2010
Μετά από πέντε έτη συνεχούς ανάπτυξης, η Ισραηλινή οικονομία εισήλθε σε φάση οικονομικής επιβράδυνσης από το δεύτερο εξάμηνο του 2008 και μετά. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, συνολικά για το 2008 ο ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στο 4% έναντι ποσοστού 5,2% το προηγούμενο έτος, ενώ το 2009 αναμένεται να μειωθεί κατά 0,1%. Η διεθνής οικονομική κρίση δεν προκάλεσε άμεσα προβλήματα ρευστότητας στα τραπεζικά ιδρύματα του Ισραήλ όπως συνέβη στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, εντούτοις οι επιπτώσεις της έγιναν εμφανείς στην πραγματική οικονομία και κυρίως στις αρνητικές προσδοκίες του καταναλωτικού και επενδυτικού κοινού, αναστέλλοντας έτσι την ζήτηση για κατανάλωση και επενδύσεις. Το Υπουργείο Οικονομικών του Ισραήλ έχει προκρίνει δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης, μέσω αύξησης των δημοσίων επενδύσεων και τόνωσης του επιπέδου ρευστότητας στην οικονομία. Όσον αφορά τα επίπεδα των τιμών, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2008 ο πληθωρισμός κινήθηκε ανοδικά εξαιτίας της αύξησης των διεθνών τιμών στα καύσιμα και των υψηλών επιπέδων της συνολικής ζήτησης στην οικονομία. Από το Σεπτέμβριο και μετά σημειώθηκε σημαντική πτώση του πληθωρισμού, ο οποίος διαμορφώθηκε στο
4,6% συνολικά για το 2008, έναντι 0,5% το 2007. Για την αντιμετώπιση της κρίσης, η Κεντρική Τράπεζα του Ισραήλ προχώρησε σε διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων τον Οκτώβριο και Νοέμβριο 2008, με αποτέλεσμα στο τέλος του έτους το επίπεδο των επιτοκίων να διαμορφωθεί στο 2,5%. Η απόφαση της Τράπεζας να χαμηλώσει τα επιτόκια υπαγορεύθηκε από την πτώση των πληθωριστικών προσδοκιών στις αγορές κεφαλαίου, τις γενικότερες εκτιμήσεις για μείωση του πληθωρισμού, την αξιοσημείωτη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και του επιπέδου των μισθών.1
Το 2008, το δημοσιονομικό έλλειμμα υπερέβη τον επίσημο στόχο του 1,6% επί του ΑΕΠ εξαιτίας της μείωσης στα κρατικά έσοδα κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Το έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης το 2008 ανήλθε στο 2,1% έναντι μηδενικού ποσοστού το 2007. Το 2009 εκτιμάται, ότι το έλλειμμα θα υπερβεί τα επίπεδα του 5% εξαιτίας των επιπτώσεων της διεθνούς κρίσης στην πραγματική οικονομία, η οποία θα επηρεάσει την πορεία των κρατικών εσόδων καθώς και τις δαπάνες για δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας. Η αναθεωρημένη εκτίμηση για το 2009 είναι ότι το έλλειμμα θα αντιπροσωπεύει το 5,4% του ΑΕΠ, ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης, αλλά και του πολέμου στη Γάζα, που ξεκίνησε τις τελευταίες ημέρες του 2008. Η δημοσιονομική πολιτική του οικονομικού έτους 2009-2010 θα είναι επεκτατική, με μερικές τροποποιήσεις που θα καθυστερήσουν μεν την εφαρμογή ορισμένων φορολογικών ελαφρύνσεων, στη συνέχεια όμως αυτές θα επεκταθούν χρονικά έως το 2016, με έμφαση στα χαμηλότερα εισοδήματα.
Στο εξωτερικό εμπόριο, ο ρυθμός αύξησης των ισραηλινών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών από
8,5% το έτος 2007 περιορίστηκε στο 3%. Μείωση 2,2% καταγράφηκε και στον ρυθμό αύξησης των εισαγωγών έναντι ποσοστού 11,7% το 2007. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε στο 1,1% του ΑΕΠ έναντι ποσοστού 2,7% το 2007. Αντίστοιχα, το ακαθάριστο δημόσιο
1 Τον Αύγουστο 2009, η Κεντρική Τράπεζα του Ισραήλ υπήρξε η πρώτη διεθνώς μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών, από το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης το Σεπτέμβριο του 2008, που αύξησε το κεντρικό επιτόκιο αναφοράς (κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες, σε 0,75%).
18/2/2010 simeioma synoptiko Israel (2.2010).doc Π. Γκάσιος, Γραμματέας Α΄ Ο.Ε.Υ.
2
χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε στο 76,8% από τα επίπεδα του 78,1% το προηγούμενο έτος. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε σε 2,2 δις. δολ. το 2008 έναντι 4,6 δις. δολ. το 2007.
Οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν συνολικά στα 64,4 δις. δολ. (αξίες fob), έναντι εξαγωγών αξίας 57,2 δις. (αξίες fob). Το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε σε 7,24 δις. δολ., έναντι 5,68 δις. δολ. το 2007. Στη συνολική αύξηση των εξαγωγών συνέβαλε η αύξηση κατά 30% στις εξαγωγές των βιομηχανιών μικτής τεχνολογίας, ιδίως πετροχημικών και φαρμακευτικών.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ισραηλινής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2008, η Ε.Ε. αποτελεί τον κυριότερο εταίρο του Ισραήλ με κριτήριο το συνολικό όγκο εμπορίου, του οποίου η αξία ανήλθε σε
40,3 δισ. δολ., αυξημένη κατά 9,89% σε σχέση με το 2007. Η Ε.Ε. αποτελεί την κυριότερη εισαγωγική
αγορά για το Ισραήλ. Το 2008 οι ισραηλινές εισαγωγές από χώρες Ε.Ε. ανήλθαν σε 22,5 δισ. δολ., που συνιστούν το 34,5% των συνολικών του εισαγωγών. Ακολουθεί η Ασία με εισαγωγές αξίας 13,7 δισ. δολ. (21,03% επί των συνολικών εισαγωγών) και η Β. Αμερική με εισαγωγές αξίας 8,7 εκατ. δολ. (13,28%).
Οι Ισραηλινές επενδύσεις στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά 0,6 δισ. δολ. από 18,7 δισ. δολ. το 2007 και
33,4 δισ. δολ. το 2006. Από την άλλη, οι συνολικές ξένες επενδύσεις στο Ισραήλ ανήλθαν σε 8,4 δισ. δολ., έναντι 14,8 δισ. το 2007. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις στο Ισραήλ το 2008 ανήλθαν σε 10,5 δισ. δολ., έναντι 10 δισ. το 2007 και 14,8 δισ. το 2006. Την τελευταία τριετία,, το 50% καταλαμβάνουν οι επενδύσεις σε βιομηχανικούς κλάδους υψηλής τεχνολογίας, ιδίως στους ισχυρούς εξαγωγικούς κλάδους, 20% σε παραδοσιακές βιομηχανίες, 20% στον κλάδο των χημικών και μετάλλων και 10% στον τομέα των παραδοσιακών υπηρεσιών.
Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας του Ισραήλ, το 2009 αναμένεται ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης -0,2%. Πρόσφατη έκθεση του Economist Intelligence Unit προβλέπει αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης 0,1% για το έτος 2009, πτώση 4,5% των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου και μείωση 0,5% της συνολικής εγχώριας ζήτησης. Προβλέπεται επίσης δημοσιονομικό έλλειμμα
5,4% του ΑΕΠ.
Το 2008 σημειώθηκε ανατίμηση της ονομαστικής και πραγματικής ισοτιμίας του Ισραηλινού νομίσματος, Σέκελ, παρά τον μέτριο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των εξαγωγών. Κύρια αιτία ήταν το γεγονός ότι οι επιπτώσεις της κρίσης στην Ισραηλινή οικονομία δεν είχαν τέτοια ένταση σε σχέση με άλλες χώρες, καθώς και λόγω της ανόδου των καθαρών εισροών κεφαλαίου κατά τα πρώτα τρία τρίμηνα του έτους.
ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Ελλάδος – Ισραήλ
| |||||||
2003
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
Ιαν.-Σεπ.
2009
| |
Ελλ.Εξαγωγές (Χ)
|
103,9
|
97,3
|
107,8
|
232,3
|
121,7
|
103,9
|
67,31
|
Ελλ.Εισαγωγές (Μ)
|
185,7
|
175,6
|
168,6
|
176,7
|
212,5
|
202,8
|
122,85
|
% Συνόλου Εξαγωγών
% Συνόλου Εισαγωγών
|
0,86%
0,46%
|
0,78%
0,41%
|
0,76%
0,38%
|
1,39%
0,34%
|
0,70%
0,38%
|
0,60%
|
0,62%
|
0,33%
|
0,35%
| ||||||
Όγκος Εμπορ. (Χ+Μ)
|
289,6 272,9
|
276,4
|
409
|
334,2
|
306,7
|
190,16
| |
Εμπ. Ισοζύγιο (Χ-Μ)
|
-81,8 -78,3
|
-60,8
|
55,6
|
-90,8
|
-98,9
|
-55,54
| |
Πηγή: ΕΣΥΕ Ποσά σε εκατ. €
| |||||||
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο όγκος των διμερών συναλλαγών το 2008 παρουσίασε κάμψη της τάξεως των 27,5 εκατ. ευρώ (8,2%). Οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ισραήλ εμφάνισαν μείωση κατά 14,6%, ενώ και οι ισραηλινές εξαγωγές προς Ελλάδα μειώθηκαν κατά 4,6%. Τα κυριότερα εξαχθέντα προϊόντα μας κατά το 2008 ήταν: Σωλήνες
18/2/2010 simeioma synoptiko Israel (2.2010).doc Π. Γκάσιος, Γραμματέας Α΄ Ο.Ε.Υ.
3
κάθε είδους από χαλκό (12,4%), Προϊόντα ομορφιάς ή μακιγιάζ (10%), Μέρη των συσκευών για οχήματα αέρος (7,5%), Κατεργασμένα έλαια πετρελαίου (7,3%), Οργανικές ουσίες επιφανειακής δράσης (6,4%). Οι εισαγωγές μας το 2008 από το Ισραήλ αφορούν κυρίως: Κατεργασμένα έλαια πετρελαίου (20,3%), Βιβλία, φυλλάδια και παρόμοια έντυπα (6%), Νιτρώδη, νιτρικά (4,2%), Λιπάσματα ορυκτά ή χημικά καλιούχα (3,5%), Απορρίμματα και θραύσματα αργιλίου (3,4%).
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Τα θέματα προώθησης και προστασίας των επενδύσεων δεν καλύπτονται από διμερή Συμφωνία, καθώς στο Ισραήλ ακολουθείται πολιτική σύναψης συμφωνιών για την προστασία επενδύσεων μόνο
με αναπτυσσόμενες χώρες και αποφεύγεται συστηματικά η σύναψη σχετικών συμφωνιών με
αναπτυγμένες δυτικές οικονομίες. Ωστόσο, πολλά θέματα προστασίας επενδύσεων και ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων καλύπτονται από τη Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ (1995).
Ο τομέας που κατ’ εξοχήν προσελκύει επενδύσεις στο Ισραήλ, είναι αυτός της υψηλής τεχνολογίας, ευνοούμενος από τους υψηλούς αναπτυξιακούς ρυθμούς της χώρας την τελευταία πενταετία. Πάντως, από το τέλος του 2008, τα επενδυτικά κεφάλαια που τοποθετούνται στους επιχειρηματικούς κλάδους καινοτομίας και “startup” εταιρειών, έχουν δείξει σημεία εμφανούς μείωσης, ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ισραηλινής οικονομίας εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης.
Στην Ελλάδα έχουν πραγματοποιηθεί αξιόλογες ισραηλινές επενδύσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Στατιστικής της Τράπεζας της Ελλάδος, η σωρευτική τρέχουσα αξία των "άμεσων ξένων επενδύσεων" στην Ελλάδα από κατοίκους Ισραήλ ήταν 35 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2006 και 64 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2007. Η αύξηση της σωρευτικής τρέχουσας αξίας των άμεσων επενδύσεων του Ισραήλ στην Ελλάδα κατά 29 εκατ. ευρώ μεταξύ τέλους 2006 και τέλους 2007 σε πολύ μικρό βαθμό οφείλεται στη ροή νέων επενδύσεων στη διάρκεια του 2007 (2 εκατ. ευρώ), ενώ κυρίως αντανακλά μεταβολές στην αποτίμηση των εν λόγω επενδύσεων. Κυριότερες ισραηλινές επενδύσεις στην Ελλάδα έχουν πραγματοποιηθεί από τις ακόλουθες εταιρείες: (α) Hat International: Εταιρεία ανάπτυξης και διακίνησης αξεσουάρ κινητής τηλεφωνίας -ίδρυσε θυγατρική στην Ελλάδα, (β) ΝΕΤCOM Systems: Ίδρυσε Μικτή επιχείρηση σε συνεργασία με τη Γερμανός ΑΕ με την επωνυμία NETCOM HELLAS για την εκπόνηση μελετών, (γ) Solon Greece-Israel Investments: Εταιρεία Συμβούλων επιχειρήσεων με έδρα το Τελ-Αβίβ και την Αθήνα. Δραστηριοποιείται στην παροχή τεχνογνωσίας στους τομείς της αγοράς ακινήτων, τουρισμού, τηλεπικοινωνιών, υψηλής τεχνολογίας και ασφαλείας, (δ) Τουρισμός- Ψυχαγωγία: επένδυση του Εβραϊκού ομίλου CLUB HOTEL που εξαγόρασε το 1994 το Καζίνο Λουτρακίου και προχώρησε στην ανέγερση ξενοδοχείου 5 αστέρων στην εν λόγω περιοχή, καθώς και το παλαιό Καζίνο της Ρόδου το 1998. (ε) Εμπορικός τομέας: οι αλυσίδες ενδυμάτων ML, CASTRO και CRAZY LINE καθώς και τα πολύ-φαρμακεία SUPER PHARM σχεδιάζουν, σε πρώτη φάση, την ίδρυση καταστημάτων λιανικής πώλησης στην Αθήνα. (ζ) Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας:
η εταιρεία Quantum θα είναι ετερόρρυθμος εταίρος (Junior partner) στην εταιρεία χαρτοφυλακίου που θα θέσει σε εφαρμογή επιχειρησιακό πρόγραμμα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Στρόβιλοι Αέρος). Οι εταιρείες Clal Industries και Merhav, εκ των ηγέτιδων ισραηλινών εταιρειών στον τομέα της ενέργειας, θα συνεργαστούν με τις Ελληνικές εταιρείες Vector S.A., Eolian και P.C.I. Energy Services- Hellas για την υλοποίηση οκτώ συνολικά Προγραμμάτων (συμβόλαια υπογράφηκαν στις αρχές Ιουλίου 2007). Το ύψος της επένδυσης θα φθάσει το ποσό των 350 εκατ. ευρώ. Ως αρχικές τοποθεσίες έχουν επιλεγεί οι περιοχές της Κοζάνης, της Καρδίτσας και της Ξάνθης. Η εν λόγω εταιρεία (Quantum) εκτιμά ότι η επένδυση θα επιτύχει την παραγωγή ενέργειας ισχύος έως και 250 MW ενώ οι πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις της ανεβάζουν το όριο παραγωγής ενέργειας στα 360 MW. Μέσω των συνεργασιών αυτών, οι εν λόγω ισραηλινές εταιρείες επιδιώκουν να αξιοποιήσουν την τεχνογνωσία (know-how) των ελληνικών εταιρειών με στόχο την, από κοινού με αυτές, επέκταση των δραστηριοτήτων τους, μελλοντικά και σε άλλες χώρες. (η) Στο άμεσο παρελθόν η ISRAEL SHIPYARDS είχε προβεί σε παραγγελία 3 ελληνικών περιπολικών, αξίας 100 εκατ. δολ. και η ELISA ELECTRONIC SYSTEMS συμμετείχε σε αναβάθμιση μαχητικών αεροσκαφών με την παροχή ηλεκτρονικού υλικού. (θ) Τέλος, η Tnuva μια από τις μεγαλύτερες ισραηλινές εταιρείες τροφίμων, σχεδιάζει επένδυση ύψους 10-12 εκατ. δολ. ΗΠΑ σε μονάδα παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων
18/2/2010 simeioma synoptiko Israel (2.2010).doc Π. Γκάσιος, Γραμματέας Α΄ Ο.Ε.Υ.
4
σε μια μεσογειακή χώρα και η Ελλάδα εμφανίζεται ως ο πιθανότερος τόπος εγκατάστασης της εν λόγω μονάδας.
Σε ότι αφορά την προσέλκυση ελληνικών επενδύσεων στο Ισραήλ, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί, η ανταπόκριση μέχρι τώρα ήταν ανύπαρκτη, λόγω του υψηλού εργατικού κόστους, αλλά και της γενικότερης πολιτικής κατάστασης της χώρας. Οι ομογενείς επιχειρηματίες που έχουν εκεί εμπορικές δραστηριότητες είναι συνήθως (πλην εξαιρέσεων, όπως η Alalouf Shipping), μικρές εταιρείες με κύρια ενασχόληση τους το εμπόριο τροφίμων, ποτών, καθώς επίσης και μικρές εταιρείες του τεχνικού κλάδου (SOL ENERGY MEDITERRANEAN, ECOWEEK).
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Κυριότερες συμφωνίες: Σύμβαση Εμπορίου και Ναυτιλίας (Αθήνα 22/7/1952), Εμπορική Συμφωνία (Αθήνα 30/1/1969), Συμφωνία Σύναψης Διπλωματικών Σχέσεων (Βρυξέλλες 21/5/1990), Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Εξωτερικών (Αθήνα 23/7/1993), Συμφωνία Οικονομικής, Βιομηχανικής και Τεχνολογικής Συνεργασίας (Ιεροσόλυμα, 18/5/1992), Συμφωνία Μορφωτικής,
Εκπαιδευτικής και Επιστημονικής Συνεργασίας (Ιεροσόλυμα, 18/5/1992), Συμφωνία για τη Διμερή
Συνεργασία του Ιδιωτικού Τομέα στη Βιομηχανική Έρευνα και Ανάπτυξη (Αθήνα 14.2.2006), Συμφωνία Συνεργασίας στον Τομέα της Γεωργίας (Αθήνα 7/10/1991), Συμφωνία μεταξύ ΕΟΤ και Υπ. Βιομηχανίας, Εμπορίου και Τουρισμού του Ισραήλ για συνεργασία στο τομέα του τουρισμού (Ιεροσόλυμα, 22/6/1980), Συμφωνία Συνεργασίας στους Τομείς της Υγείας και της Ιατρικής (Ιεροσόλυμα, 9/3/1992), Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας σε κέρδη ναυτιλιακών και αεροπορικών επιχειρήσεων (Αθήνα, 22/7/1952), Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος (Ιεροσόλυμα, 24/10/1995).
Συμφωνίες μεταξύ φορέων:
|
Η 1η Μικτή Διυπουργική Επιτροπή (ΜΔΕ) Ελλάδος-Ισραήλ συγκλήθηκε στο Τελ Αβίβ στις 6
Ιουνίου 2007.
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Κυριότεροι τομείς κοινού ενδιαφέροντος για ανάπτυξη συνεργασίας: (i) Συνεργασία στο γεωργικό τομέα: κύρια τεχνική επιστημονική, ερευνητική (το Ισραήλ έχει αναπτύξει υψηλή και
πρωτοποριακή τεχνολογία σε πολλούς τομείς της γεωργίας από την οποία η χώρα μας θα μπορούσε να επωφεληθεί: αρδευτικά έργα, βιολογικές καλλιέργειες, θερμοκήπια, αφαλάτωση κ.α), (ii) Συνεργασία
2 Σημειώνεται ότι στις 9/12/2008, υπογράφηκε η Οριζόντια Αεροπορική Συμφωνία Ε.Ε.-Ισραήλ, η οποία έχει σαν στόχο την ενσωμάτωση του Ισραήλ στην ευρωπαϊκή αγορά των εναερίων μεταφορών. Επίσης, διεξάγονται διαπραγματεύσεις για σύναψη συνολικής Ευρω-Μεσογειακής Συμφωνίας Αεροπορικών Μεταφορών Ε.Ε. – Ισραήλ.
18/2/2010 simeioma synoptiko Israel (2.2010).doc Π. Γκάσιος, Γραμματέας Α΄ Ο.Ε.Υ.
5
στη βιομηχανική έρευνα και ανάπτυξη: στο πλαίσιο της διμερούς συμφωνίας συνεργασίας που εκπονήθηκε μεταξύ Ισραηλινών εμπειρογνωμόνων και της ΓΓΕΤ, με σκοπό την επιστημονική συνεργασία μεταξύ των ιδιωτικών επιχειρήσεων των δύο χωρών, προβλέπεται η υλοποίηση στο πλαίσιο της τρέχουσας διαδικασίας διακρατικών έργων και μελλοντική ίδρυση, όταν θα υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια, ενός κοινού ελληνο-ισραηλινού ταμείου έρευνας και τεχνολογίας, (iii) Συνεργασία στον κατασκευαστικό τομέα: joint ventures σε μεγάλα έργα μέσα στο πλαίσιο διεθνών/κοινοτικών προγραμμάτων, (iv) Συνεργασία στις τηλεπικοινωνίες: σταθερή κινητή τηλεφωνία στο πλαίσιο της πολιτικής ιδιωτικοποιήσεων, διαγωνισμών, (v) Συνεργασία στον τουρισμό: κατάρτιση προγραμμάτων θαλάσσιου τουρισμού, λειτουργία κατά την τουριστική περίοδο ελληνικών πτήσεων charter, επιθετική γενική προβολή του τουρισμού της χώρας μας. Η τυχόν επανενεργοποίηση της πορθμειακής γραμμής Χάιφας-Λεμεσού-Πειραιά, μέσω κατάλληλης προώθησης στις εφοπλιστικές ενώσεις θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των Ισραηλινών τουριστών στην Ελλάδα. Από ισραηλινής πλευράς έχει εκφρασθεί, επίσης, ενδιαφέρον για διεύρυνση των υπαρχουσών προοπτικών, με στόχο την πραγματοποίηση κοινών επενδύσεων στο χώρο των Βαλκανίων και στον ενεργειακό τομέα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών εμφανίζουν περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Η Ελλάδα θα πρέπει να ενεργοποιήσει και να ενθαρρύνει, μέσω αρμόδιων φορέων, τις κοινές επενδύσεις
και την περαιτέρω προώθηση της επιχειρηματικές συνεργασίας (οργανωμένες επιμελητηριακές και
επιχειρηματικές επισκέψεις, θεσμοθέτηση των επαφών μεταξύ εκπροσώπων βιομηχάνων, εξαγωγέων, ελληνική συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις στο Ισραήλ, εμπορικές επισκέψεις ισραηλινών επιχειρηματικών αποστολών σΣτυημνφΕωλνλίάαδα)μ. οιβαίας συνδρομής μεταξύ του Ελληνικού Οργανισμού ΕΗξωτοτεπροιθκέοτύησΕημπτοωρνίοευλλ(ΟηνΠικΕώ) νκαπιρτοοϊόυνΙτσωρναησλτιηννούαΙγνοσρτάιτοτούυτουΙσΕραξαήγλωπγώρονσκαριούΔειιεθσνεούδςυΣσκυονελρίεγςασπίοαυς (εIνEτIοCπIίζ)ον(τΤαειλ-τΑόσβοίβστ1η9ν-2έ0λ.λ1ε1ι.ψ2η00ε3ν)η, μΜέρνωησμηόςν, ιοόσοΚακτααι νσότηησνηςπερμιεοτραιξσύμέντηουανΣάυπντδυέξσημτοωυν Εεμλπλοηρνικών Βσχιοέσμεηωχανναιώνάνμε(ΣσαΕΒστ) ιςκεαλιλητονυικέMς εaπnιuχfεaιcρtήuσreεrιςs κAαsι sσoτcαiaδtίiκoτnυαofδιαIsνrοaμelής(MκαAι πI)ωλ(Τήεσλε-ωΑνβτίοβυ 2Ι3σ.ρ0α1ή.2λ0. 06), ΠΣυρμοφκωεινμίέανοαυλλνηαλοπβροοηωθεθίηαθςείμεηταεξνύημτέορυωΣσυηνδτέησςμοισυραΕηξλαιγνωήγςέωανγοΒράοςρεγίοιαυ Εταλλεάλδλαηςνι(κΣάΕΒπΕρο) ϊόκνατιατ, οηυ σΙσυρμαμηελτιονχοήύμΙανςσκτιλταοδύιτκοέυς κΕαξιαδγιωεθγνώενίς κεκαθι έΔσειειςθνκορύίνςετΣαυιναεπραγαρασίταηςτη(I.EICI) (Τελ-Αβίβ 23.1.2006). Τον ΣΑτπηρνίλπιεορ2ίπ0τ0ω8σ(η15τ/ω4ν) υτπρεογφρίάμφωην Μκανιηπμοότνώιον,Σουμνεικρργόαςσίααρςιθμμεότας ξτύωΕν ΟαλΜυΜσίδΕωΧνκΣαοιύαπνετρίσΜτοάιχροκυετισκρααθηώλςινκοαύι
οφροιρσέμαένISοMι
EτεAλω. νειακοί περιορισμοί (δασμολογικά τέλη, ποσοστώσεις, άδειες εισαγωγής, έκδοση
πιστοποιητικών Kosher) αποτελούν εμπόδια που δυσχεραίνουν την πρόσβαση των ελληνικών προϊόντων.
Η αγορά του Ισραήλ είναι μια μικρή καταναλωτική αγορά (7,4 εκ. κάτοικοι) και με έναν εξαιρετικά αναπτυγμένο δευτερογενή τομέα και τομέα υψηλής τεχνολογίας. Οι ελληνικές εξαγωγές στη χώρα, εντοπίζονται ως επί το πλείστο σε προϊόντα (ενδιάμεσα αγαθά, πρώτες ύλες, μεταφορικό εξοπλισμό) για βιομηχανική χρήση και δευτερευόντως σε καταναλωτικά αγαθά (νωπά και τυποποιημένα τρόφιμα, προϊόντα περιποίησης, φάρμακα, προϊόντα καθαρισμού). Επιπλέον, οι εξαγωγές μας από έτος σε έτος διακρίνονται από έντονες διακυμάνσεις. γεγονός που δηλώνει ότι το μερίδιο αγοράς των ελληνικών προϊόντων υπόκειται σε μεταβολές, οι οποίες αφ’ ενός σχετίζονται με την εγχώρια ζήτηση του Ισραηλινού κλάδου μεταποίησης για εισαγωγές, και αφ’ ετέρου σχετίζεται με την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων σε σχέση με ανταγωνιστικά προϊόντα άλλων χωρών (κυρίως σε ότι αφορά την τιμή). Από την πορεία των ελληνικών εξαγωγών στο Ισραήλ τη τελευταία τριετία, τα αντίστοιχα μερίδια αγοράς της χώρας μας επί των εισαγωγών του Ισραήλ και τις ανάγκες των εγχώριων κλάδων μεταποίησης, διαφαίνονται ευκαιρίες ενίσχυσης των ελληνικών εξαγωγών στις εξής κατηγορίες προϊόντων: α) Εξοπλισμός & υλικό μεταφορών, β) Χημικά προϊόντα, γ) Δομικά υλικά, δ) Πρώτες ύλες για την βιομηχανία πλαστικών, καθώς και προϊόντα από πλαστικές ύλες, ε) Τρόφιμα-ποτά-καπνός (Νωπά ψάρια, ελιές, παρασκευασμένα φρούτα, ζαχαρώδη προϊόντα, προϊόντα στα οποία δεν υπάρχει ελληνική παρουσία στην Ισραηλινή αγορά, αλλά υπάρχουν αναξιοποίητα περιθώρια, όπως κατεψυγμένης ζύμης, τυρί φέτα, νωπά φρούτα, ξηροί καρποί, κρασί, ούζο). Η δασμολογική προστασία του Ισραήλ σε προϊόντα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους Έλληνες εξαγωγείς τροφίμων (όπως τα νωπά ψάρια, το ελαιόλαδο, τα παρασκευασμένα φρούτα και λαχανικά και τα γαλακτοκομικά), σαφώς
18/2/2010 simeioma synoptiko Israel (2.2010).doc Π. Γκάσιος, Γραμματέας Α΄ Ο.Ε.Υ.
6
δυσχεραίνουν την τοποθέτηση των ελληνικών προϊόντων στην αγορά, επιβαρύνοντας την τιμή τους. Εντούτοις αυτό το μειονέκτημα θα μπορούσε ενδεχομένως να αντισταθμιστεί με στόχευση σε συγκεκριμένα τμήματα των καταναλωτών μεσαίας και ανώτερης εισοδηματικής τάξης, οι οποίοι καταναλώνουν προϊόντα υψηλής ποιότητας και γεύσης. Η ανεύρεση κατάλληλου εταίρου στην τοπική αγορά (τοπικού εισαγωγέα) αποτελεί το πρώτο βήμα για την είσοδο των ελληνικών προϊόντων στην αγορά του Ισραήλ.
Ο τομέας των επενδύσεων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την πλευρά των Ισραηλινών επιχειρήσεων, ιδίως σε πεδία όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και ο τουρισμός, όπου υπάρχουν και σχετικά επενδυτικά κίνητρα. Πεδία στα οποία θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια από ελληνικής πλευράς σε ότι αφορά την προσέλκυση επενδύσεων και την δημιουργία επιχειρηματικών συμπράξεων, είναι οι τομείς τηλεπικοινωνιών / πληροφορικής και τεχνολογιών ύδατος στους οποίους το Ισραήλ διαθέτει ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα. Περαιτέρω, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει επίσης να δοθεί στο πεδίο των κοινών ερευνητικών δραστηριοτήτων μεταξύ ελληνικών και ισραηλινών επιχειρήσεων και φορέων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και τεχνολογιών.
