Είμαστε λαός της υπερβολής. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται πρόεδροι φαρμακευτικών συλλόγων σχετικά με τον πανικό που, όπως λένε, έχει καταλάβει τον κόσμο, σχετικά με τον κορωνοϊό, και ο οποίος έχει αδειάσει τα φαρμακεία από μάσκες και αντισηπτικά. Υπάρχει πρόβλημα με τις μάσκες στα φαρμακεία όπως έχει δημοσιευθεί αλλεπάλληλα τις τελευταίες ημέρες;
Αναμφισβήτητα, λένε οι φαρμακοποιοί και ρίχνουν την ευθύνη στην ελλιπή ενημέρωση των πολιτών.
Αυτό στο οποίο επιμένουν οι ίδιοι και θέλουν να περάσει στο κόσμο ως πληροφορία, είναι ότι η μάσκα είναι για χρήση μόνο από τους ασθενείς και από το περιβάλλον που τους περιθάλπουν.
Το θετικό στοιχείο, πάντως, είναι, όπως μας λέει ο ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος κ. Σταύρος Μπελώνης, ότι ο πανικός των πρώτων ημερών με τις μάσκες έχει «χαλαρώσει τις τελευταίες μέρες».
Ανατροπή στον εφοδιασμό
Όπως λέει ο κ. Απόστολος Βαλτάς στο CNN Greece, πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, η ζήτηση για μάσκες ανέτρεψε τον προγραμματισμό των φαρμακείων και των φαρμακαποθηκών με αποτέλεσμα να ξεμείνει η αγορά. Ο προγραμματισμός για την προμήθεια μασκών λέει ο κ. Βαλτάς γίνεται σε βάθος μηνών οπότε έχει ανατραπεί όλη η εφοδιαστική αλυσίδα.
Οι εισαγωγές από την Κίνα έχουν διακοπεί καθώς η Κίνα δεν μπορεί να καλύψει τη δική της ζήτηση και γίνονται από άλλες χώρες από τις οποίες όμως ζητά μάσκες και η Κίνα.
Όπως λέει ο κ. Βαλτάς, «οι περισσότερες εισαγωγές γίνονται από τις χώρες στις οποίες είναι μεγαλύτερο το πρόβλημα όπως Κίνα, Ταϊβάν, Μαλαισία και άλλες». Μια μικρή ποσότητα εισάγεται από χώρες της ΕΕ.
Οι εισαγωγείς προσπαθούν να βρουν άλλους προμηθευτές. Πληροφορίες του CNN Greece αναφέρουν ότι εισαγωγέας κατάφερε να βρει εργοστάσιο στην Ινδία και να παραγγείλει χιλιάδες μάσκες οι οποίες όμως θα έρθουν στην Ελλάδα μετά από είκοσι μέρες.
Οι φαρμακευτικοί συνεταιρισμοί, όπως λέει ο κ. Μπελώνης, είχαν κάνει ένα σημαντικό απόθεμα σε μάσκες το οποίο το επίταξε, όπως λέει, το υπουργείο Υγείας. Πρόκειται όπως λέει για εκατοντάδες χιλιάδες τεμάχια τα οποία το κράτος αγόρασε σε τιμή χονδρικής. Από το απόθεμά τους οι συνεταιρισμοί κράτησαν ένα μικρό τμήμα το οποίο εξαντλήθηκε. Ο κ. Μπελώνης αποκαλύπτει ότι έγιναν κάποιες προτάσεις για να γίνουν εισαγωγές από τρίτες χώρες αλλά δεν θέλησαν να ρισκάρουν κάποια αγορά καθώς δεν γνώριζαν κατά πόσο καλύπτονταν οι προδιαγραφές των προϊόντων αυτών.
Ένα άλλο πρόβλημα που επισημαίνει ο κ. Βαλτάς είναι ότι με τις ελλείψεις αυξήθηκαν οι τιμές εισαγωγής και κατ' επέκταση θα αυξηθούν και οι τιμές διάθεσης.
«Επομένως αν δουν οι πελάτες των φαρμακείων αύξηση στις τιμές να ξέρουν ότι αυτό οφείλεται στην αύξηση των τιμών που ξεκινούν από το εργοστάσιο».
Για το συγκεκριμένο θέμα ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος, Σταύρος Μπελώνης, μιλώντας στο CNN Greece, αφήνει υπόνοιες για αισχροκέρδεια καθώς μέχρι να προκληθεί η κρίση, η τιμή της απλής χειρουργικής μάσκας σε συσκευασία των δύο όπως λέει, κόστιζε 30 λεπτά του ευρώ, και σήμερα έχει φτάσει η τιμή στη λιανική στα 2 ευρώ δηλαδή μιλάμε για μια αύξηση πάνω από 500%.
Όπως λέει στο CNN Greece o κ. Κώστας Λουράντος, πρόεδρος του του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής υπάρχει μια πολύ μικρή παραγωγή στην Ελλάδα γιατί οι περισσότερες εταιρίες που παρήγαγαν στο παρελθόν έκλεισαν εξαιτίας της κρίσης αλλά αυτή η παραγωγή είναι ελάχιστη σε σχέση με τη ζήτηση.
Τους δύο πρώτους μήνες στην Αττική έχουν πουληθεί, σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Λουράντου, 800.000 μάσκες ενώ όλο το 2019 πουλήθηκαν 200.000.
Λέει, επίσης, ότι το τελευταίο διάστημα κάποιοι επιτήδειοι έχουν βγάλει στην αγορά μάσκες σε υψηλές τιμές, ακόμη και 20 ευρώ η μία, εκμεταλλευόμενοι τον πανικό του κόσμου.
Όπως λέει ο κ. Βαλτάς, το μήνυμα που θα πρέπει να μεταφέρουμε στον κόσμο είναι ότι «δεν είναι απαραίτητη η μάσκα. Επιπλέον αυτές οι μάσκες δεν προφυλάσσουν. Υπάρχουν εξειδικευμένες μάσκες με ειδικά φίλτρα οι οποίες κατακρατούν τα σταγονίδια αλλά αυτές θα τις χρησιμοποιήσουν αυτοί που κάνουν ειδική εργασία. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν μάσκες για τους νοσηλευτές, τους οδοντιάτρους τους ασθενείς τους ανοσοκατασταλμένους, για να τις έχει κάποιος στο σπίτι του προκειμένου να αισθάνεται καλά», λέει ο κ. Βαλτάς.
Διαφορετικά είδη μασκών
Τα φαρμακεία υπό κανονικές συνθήκες διαθέτουν δύο είδη μασκών, τις απλές χειρουργικές και μάσκες με ειδικά φίλτρα οι οι οποίες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τα φίλτρα που έχουν και την προστασία που παρέχουν.
«Οι οποίες όμως είναι ακριβές», λέει ο κ. Βαλτάς και οι οποίες έχουν εξαντληθεί, επίσης. «Όπως οι μάσκες με φίλτρα άνθρακα των οποίων οι τιμές ξεκινούν από 6 ευρώ και αυξάνονται ανάλογα με την εταιρία που τις προμηθεύει».
Όπως εξηγεί ο ίδιος οι μάσκες αυτές είναι μιας χρήσης και θα πρέπει να αλλάζουν τακτικά ανάλογα με την χρήση η οποία γίνεται.
Θα πρέπει να πούμε στο σημείο αυτό όμως ότι στο διαδίκτυο βρήκαμε μάσκα ενεργού άνθρακα από 1,5 ευρώ το τεμάχιο και μάσκα γνωστής διεθνούς φίρμας στα 5,63 λεπτά.
Όπως λένε οι φαρμακοποιοί, οι απλές χειρουργικές μάσκες είναι μιας χρήσης. Από τη στιγμή που θα χρησιμοποιηθούν όπως είπαμε είναι για να προφυλάσσουν τον ασθενή ή κάποιον που περιθάλπει ασθενή προκειμένου να μην του μεταφέρει άλλα μικρόβια. Ανάλογα με τη χρήση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μερικές ώρες έως μια μέρα. Αυτές οι μάσκες είναι φτιαγμένες από υποαλλεργικό ύφασμα χωρίς φυσικό λάτεξ και με ειδικό φίλτρο αποστείρωσης από οργανικές μικροΐνες.
Από εκεί και μετά υπάρχουν πολλών ειδών μάσκες ανάλογα με το δείκτη προστασίας που προσφέρουν. Θα τις βρείτε με τη διεθνή σήμανση FFP και ένα νούμερο δίπλα από το 1 έως το 3 το οποίο δείχνει το βαθμό προστασίας.
Δεν θα τις βρείτε σε οποιοδήποτε φαρμακείο, καθώς οι περισσότερες είναι σχεδιασμένες για τη βιομηχανία.
Για παράδειγμα εμείς σε φαρμακείο βρήκαμε μάσκες οι οποίες είναι κατάλληλες να κρατούν σωματίδια του αέρα υγρά και στερεά.
Κάποιες άλλες μάσκες με ισχυρότερα φίλτρα είναι σχεδιασμένες για υγρά τοξικά σωματίδια μέσης ή υψηλής τοξικότητας
Μια άλλη κατηγορίας είναι οι μάσκες με φίλτρα ενεργού άνθρακα οι οποίες, όπως μας λέει ο κ. Μπελώνης είναι για 7 με 8 ώρες χρήση. Εξωτερικά είναι ίδιες με τις απλές μάσκες για σωματίδια με τη διαφορά του φίλτρου. Κι σε αυτές τις μάσκες υπάρχουν διαβαθμίσεις, και είναι επίσης δύσκολο να τις βρει κανείς σε όλα τα φαρμακεία εκτός και αν κάνει παραγγελία. Αυτές είναι σχεδιασμένες με φίλτρα που κρατούν υγρά και στερεά σωματίδια υδρατμούς και τοξικά αέρια με διαφορετικό δείκτη προστασίας. Κάποιες από αυτές διαθέτουν βαλβίδα εκπνοής που μειώνει την ανάπτυξη θερμότητας και υγρασίας.
Ο κατάλογος είναι τεράστιος και η διαβάθμιση των μασκών που μπορεί να βρει κανείς ανάλογα με τη βιομηχανία για την οποία προορίζονται είναι, επίσης, μεγάλη. Δεν θα τις βρείτε, όμως, στα φαρμακεία. Τα φαρμακεία περιορίζονται, όπως είπαμε, στις απλές χειρουργικές και σε κάποιες μάσκες με άνθρακα οι οποίες, όμως, έχουν και αυτές εξαντληθεί.
Ανάλογες ελλείψεις αντιμετωπίζει η αγορά και με τα αντισηπτικά τα οποία εξαντλούνται και αυτά, αλλά οι φαρμακοποιοί είναι σε θέση να παρασκευάζουν οι ίδιοι αντισηπτικά οπότε εκεί το πρόβλημα είναι μικρότερο.
Να επισημάνουμε τέλος ότι οι φαρμακευτικοί σύλλογοι την επόμενη εβδομάδα μετά την Καθαρά Δευτέρα, ξεκινούν εκστρατεία ενημέρωσης και θα μοιράσουν αρχικά 500.000 ενημερωτικά φυλλάδια μέσω των φαρμακείων και σε δεύτερη φάση άλλες 500.000 που θα ενημερώνουν τους πολίτες για τον κορωνοϊό και για τα μέτρα προφύλαξης που θα πρέπει να λαμβάνουν.
