Τα προβλήματα του γερμανικού φαρμακείου

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φαρμακοποιοί στη Γερμανία αποτυπώνονται σε πρόσφατες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στα φαρμακεία της χώρας. Φαίνεται πως το μεγαλύτερό τους άγχος αποτελεί η γραφειοκρατία, η οποία τους στερεί την επιθυμητή επαφή με τους ασθενείς-πελάτες τους.

Επιπλέον, οι οικονομικοί δείκτες παρουσιάζουν πτώση, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι φαρμακοποιοί-ιδιοκτήτες και να πέφτει κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο η αναλογία φαρμακείων ανά κάτοικο.

Τα αιτήματα

Η έρευνα Apocix του Ινστιτούτου Ερευνών Εμπορίου (IFH) της Κολωνίας, στην οποία συμμετείχαν περίπου 200 ιδιοκτήτες φαρμακείων, κατέγραψε τα πιο σημαντικά αιτήματα του φαρμακευτικού κλάδου από τη νέα ομοσπονδιακή γερμανική κυβέρνηση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι Γερμανοί φαρμακοποιοί ζητούν από τον κυβερνητικό συνασπισμό (Χριστιανοδημοκράτες, Χριστιανοκοινωνιστές, Σοσιαλδημοκράτες) τα ακόλουθα: 

● Να ενδυναμώσει το ρόλο και την επιρροή τους στο γερμανικό σύστημα υγείας. Συγκεκριμένα, σχεδόν το 96% των φαρμακοποιών δήλωσε ότι επείγει να ενισχυθεί ο ρόλος των φαρμακείων στο γερμανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Ξανά και ξανά οι ενώσεις φαρμακοποιών ζητούν να χρησιμοποιηθούν οι επιστημονικές τους γνώσεις σε ζητήματα, όπως ο προγραμματισμός (πλάνο) της φαρμακευτικής αγωγής και η φροντίδα ασθενών που βγήκαν πρόσφατα από το νοσοκομείο. 

● Να επιβάλει επειγόντως την απαγόρευση της ταχυδρομικής αποστολής συνταγογραφούμενων φαρμάκων (απαίτηση του 90% των ερωτηθέντων). 

● Να βελτιώσει την υγειονομική περίθαλψη στην επαρχία. 

● Να μειώσει τη γραφειοκρατία στην καθημερινότητα του φαρμακείου. 

● Να επέμβει για την καλύτερη αποζημίωση των φαρμακοποιών από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Τα προβλήματα

Τα δύο τελευταία αιτήματα απηχούν και τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην επαγγελματική καθημερινότητα των φαρμακοποιών, με το βάρος της γραφειοκρατίας να έχει την πρωτοκαθεδρία. Αυτό δήλωσε το 81% των ερωτηθέντων και σε μια άλλη έρευνα, που έγινε για λογαριασμό της ABDA (Ομοσπονδιακή Ένωση Γερμανικών Συλλόγων Φαρμακοποιών). Στην έρευνα αυτή, που διεξήχθη από την εταιρεία TNS Infratest, έλαβαν μέρος 500 ιδιοκτήτες φαρμακείων από όλη τη Γερμανία. Ακολουθούν η άρνηση των ασφαλιστικών ταμείων να αποζημιώσουν τα φαρμακεία για ήδη εκτελεσθείσες συνταγές φαρμάκων (κατά τη δήλωση του 72,6%) και η ανεπαρκής αμοιβή για την αποζημίωση διαφόρων υπηρεσιών (71,5%). Για το 80% των μικρότερων φαρμακείων (με 2-3 υπαλλήλους), στις πρώτες θέσεις της λίστας των δυσχερειών βρίσκεται επιπλέον και η ανεπαρκής τροφοδοσία παραφαρμακευτικών και άλλων προϊόντων υγείας από τους προμηθευτές.

«Η γραφειοκρατία είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας άγχους για τους φαρμακοποιούς, γιατί εξαιτίας της δεν μένει χρόνος για αυτό που θέλουν οι φαρμακοποιοί να κάνουν: τη συμβουλευτική δουλειά και την προσωπική επαφή με τους ασθενείς», αναφέρει ο Andreas Kiefer, πρόεδρος της ABDA.

Τα κίνητρα

Για το 77,6% των ερωτηθέντων στην έρευνα, αυτοί οι δύο παράγοντες (συμβουλευτική δουλειά και προσωπική επαφή με τους ασθενείς) αποτελούν το μεγαλύτερο κίνητρο στη δουλειά τους. Ακολουθούν η αυτονομία και η αυτοδιαχείριση που προσφέρει το ελεύθερο επάγγελμα (68,8%) και η καλή συνεργασία στην ομάδα του φαρμακείου (56,6%).

2017: Μία χρονιά αλλαγής πορείας

Αλλά ας επανέλθουμε στα προβλήματα. Σύμφωνα με την οικονομική έκθεση της StephanieSchersch, που παρήγγειλε η ABDA, στο 2017 ο απολογισμός του μεσαίου γερμανικού φαρμακείου ήταν –για πρώτη φορά μετά από χρόνια– αρνητικός. Ενώ οι φαρμακοποιοί, εν μέρει λόγω καλύτερων αμοιβών, κέρδισαν συνολικά λίγο περισσότερα, τα αυξανόμενα έξοδα εμπόδισαν την εξισορρόπηση αυτού του πλεονάσματος. Πιο αναλυτικά, κανονικά οι φαρμακοποιοί, τη χρονιά που πέρασε, είχαν κάθε λόγο να χαίρονται: Το Μάιο τέθηκε σε ισχύ νόμος για την ενίσχυση της φαρμακευτικής φροντίδας και απέφερε στους φαρμακοποιούς καλύτερες αμοιβές στη συνταγογράφηση. Επίσης, αυξήθηκε η αμοιβή για την πιστοποίηση της ορθής χορήγησης ψυχοτρόπων φαρμάκων. Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθούν τα έσοδα των φαρμακοποιών κατά 5,2 δισ. ευρώ έναντι 5 δισ. ευρώ, που ήταν τα έσοδα το 2016.

Αυξανόμενα έξοδα

Ωστόσο μια καλύτερη ματιά στα νούμερα δείχνει ότι και αυτές οι αυξημένες αμοιβές δεν επαρκούν για να καλύψουν τα αυξανόμενα έξοδα. Σύμφωνα με αυτά τα νούμερα, η σχέση του κόστους αγοράς εμπορευμάτων με το τζίρο ήταν 76%, δηλαδή στο πιο υψηλό σημείο που υπήρξε ποτέ. Παράλληλα, τα έξοδα του προσωπικού αυξάνονται διαρκώς. Έτσι, ένα μεσαίο φαρμακείο με καθαρό τζίρο 2,32 εκατ. ευρώ ετησίως, είχε (το 2017) εισόδημα μετά φόρον 143.000 ευρώ.Σε σύγκριση με το 2016, αυτό το ποσόν είναι ελαφρά αυξημένο (το 2016 ήταν 142.600 ευρώ), όμως υπολογίζοντας τον πληθωρισμό φαίνεται ότι το εισόδημα είναι για πρώτη φορά ελαφρά μειωμένο. Αξίζει ακόμα να σημειωθεί ότι, παρά τις αυξημένες αμοιβές (που προαναφέραμε), η αμοιβή του φαρμακείου σε σχέση με τις γενικές δαπάνες για την υγεία μειώνεται συνεχώς. Το 2007 το 2,6% των συνολικών δαπανών για την υγεία πήγαινε στην αμοιβή των φαρμακείων, ενώ το 2016 πήγε το 2,2%.

Εντωμεταξύ τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν κέρδη

Το ίδιο ισχύει για τη φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων. Το 2007 το ποσοστό ήταν 13,5% των συνολικών δαπανών υγείας και το 2017 υποχώρησε στο 12,4%. Συνολικά η κοινωνική ασφάλιση εξοικονόμησε τον περασμένο χρόνο 18,4 δισ. ευρώ στον τομέα των φαρμάκων. Το 2016 τα ασφαλιστικά ταμεία εξοικονόμησαν 2,2 δισ. ευρώ από τη συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα κι αυτό γιατί κατά μέσο όρο το 2017 οι ασθενείς πλήρωσαν συμμετοχή 2,90 ευρώ ανά συσκευασία φαρμάκου, σε σύγκριση με τα 2,80 ευρώ που πλήρωσαν το 2016. Επίσης, μόνο το 25% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων έχουν πλέον μειωμένη ή μηδενική συμμετοχή του ασθενούς. Επιπλέον όλο και λιγότεροι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις δικαιούνται δωρεάν φάρμακα.

Υποχωρούν (ελαφρά) οι οικονομικοί δείκτες

Το 2017 τα φαρμακεία διέθεσαν 1,37 εκατ. συσκευασίες φαρμάκων, ενώ το 2016 1,41 εκατ. και είναι και αυτό μια ελαφριά μείωση. Ταυτόχρονα αυξήθηκε το ποσοστό των συνταγογραφούμενων φαρμάκων στο 54% των συσκευασιών (έναντι 53,6% το 2016). Έτσι, τώρα, το 80,3% του τζίρου του φαρμακείου αντιστοιχεί στα συνταγογραφούμενα σκευάσματα (έναντι 79,9% του 2016). Τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. αντιπροσώπευαν το 2017 το 9,8% του τζίρου του φαρμακείου (έναντι 10,1% του 2016). Τα λοιπά προϊόντα υγείας ήταν 9,9% το 2017 (έναντι 10% του 2016).

Ο αριθμός των ανεξάρτητων φαρμακείων έχει για πρώτη φορά ελαφριά πτώση. Όπως φαίνεται, όλο και πιο πολλοί φαρμακοποιοί διστάζουν να σηκώσουν μόνοι τους το οικονομικό ρίσκο της ανεξάρτητης επιχείρησης.

Αλλάζει η γενική εικόνα του γερμανικού φαρμακείου

Στη φαρμακευτική αγορά εμφανίζεται ανοδική τάση στη δημιουργία αλυσίδων φαρμακείων.Έτσι ο αριθμός των ανεξάρτητων φαρμακείων έχει για πρώτη φορά ελαφριά πτώση, ενώ αντίστοιχα υπάρχουν όλο και περισσότερες επιχειρήσεις με 2 ή 3 φαρμακεία. Επίσης αυξάνεται ο αριθμός των φαρμακείων πολλαπλής ιδιοκτησίας. Στο τέλος του 2017 υπήρχαν 709 τέτοια φαρμακεία (έναντι 689 του 2016). Όπως φαίνεται, όλο και πιο πολλοί φαρμακοποιοί διστάζουν να σηκώσουν μόνοι τους το οικονομικό ρίσκο της ανεξάρτητης επιχείρησης. Παράλληλα, αυξάνεται ο αριθμός των φαρμακοποιών υπαλλήλων. Συνολικά 51.098 φαρμακοποιοί απασχολούνταν το 2017 ως υπάλληλοι φαρμακείου (έναντι 50.123 του 2016). Ο αυξανόμενος αριθμός των υπαλλήλων είναι σίγουρα ενδεικτικός για την εντατικοποίηση της δουλειάς και την αυξανόμενη ανάγκη για συμβουλευτικές υπηρεσίες στο φαρμακείο.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των φαρμακείων στη Γερμανία. Στο τέλος του 2017 ήταν 19.748 (έναντι 20.023 του 2016). Έτσι, σήμερα, αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 24 φαρμακεία σε 100.000 κατοίκους, που σημαίνει ότι η Γερμανία τα τελευταία χρόνια βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της Ευρώπης (31 φαρμακεία/100.000 κατοίκους). Όπως εκτιμά η ABDA, αν αυτή η τάση συνεχιστεί, μπορεί να δημιουργηθούν στο μέλλον προβλήματα στη φαρμακευτική φροντίδα του πληθυσμού.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ #169

Πηγή: Pharmazeutische Zeitung, farmakeutikoskosmos