Τη λογική του παραλόγου βιώνει τα τελευταία χρόνια η φαρμακοβιομηχανία στη χώρα μας, με την ακολουθούμενη πολιτική και τους στόχους που έχουν τεθεί από τους Θεσμούς. Εκτός του ότι η εφαρμοζόμενη πολιτική οδηγεί την αγορά σε απίστευτες στρεβλώσεις, ταυτόχρονα καταφέρνει να την απομακρύνει πλήρως από τους στόχους που της έχουν τεθεί.
Η πολιτική των συνεχών μειώσεων στις τιμές, με κεντρικό στόχο τις δραστικές περικοπές τιμών στα γενόσημα - ιδίως τα εγχωρίως παραγόμενα - πετυχαίνει με μαθηματική ακρίβεια τη συρρίκνωση του μεριδίου αγοράς τους, χωρίς να επιτυγχάνεται αύξηση του όγκου.
Και μάλιστα οι υποκαταστάσεις που παρατηρούνται από την αλλαγή στη συνταγογράφηση, συνήθως οδηγούν σε φαρμακευτικά σχήματα τουλάχιστον 6-8 φορές ακριβότερα.
Πρόσφατη μελέτη που κάνει χρήση στοιχείων της IQVIA βάσει των πωλήσεων του 12μηνου ως το Σεπτέμβριο του 2017, διαπιστώνει πως στην περίπτωση που αποσυρθεί μόλις το 10% των οικονομικών φαρμάκων αξίας κάτω των 5 ευρώ σε χονδρική τιμή (ή λιανική τιμή φαρμακείου στα 6,89 ευρώ), τότε η φαρμακευτική δαπάνη αυξάνεται κατά 250-350 εκ. ευρώ, ανάλογα με το μείγμα φαρμάκων που θα επιλεγεί για την αντικατάστασή τους.
Και αυτό, τη στιγμή που τα γενόσημα με χονδρική τιμή κάτω των 5 ευρώ, αντιστοιχούν μόλις στο 4,5% των πωλήσεων των φαρμακείων (εκτός των φαρμάκων του ν.3816) και το 10,6% του συνόλου των αποζημιούμενων φαρμάκων.
Η μελέτη
Ας δούμε όμως αναλυτικά τα στοιχεία της μελέτης από την οποία εξαιρούνται τα φάρμακα σοβαρών παθήσεων του ν. 3816.
Από τον Σεπτέμβριο του 2016 - Σεπτέμβριο 2017, η συνολική αγορά παρουσίασε μείωση πωλήσεων 1,1% σε αξίες και αύξηση πωλήσεων 2,4% σε όγκο. Η συνολική μείωση σε αξία προέκυψε από μείωση 5,2% των πρωτοτύπων και 0,2% των γενοσήμων. Όμως τα συνταγογραφηθέντα πρωτότυπα αυξήθηκαν κατά 6,6% σε τεμάχια, έναντι αύξησης 1,1% των γενοσήμων, τη στιγμή που ο στόχος είναι η αύξηση της χρήσης των γενοσήμων.
Η εξαπλάσια συνταγογράφηση πρωτοτύπων έναντι των γενοσήμων, αποκαλύπτει την ανεξέλεγκτη υποκατάσταση, καθώς και την αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, που οδηγεί σε συνακόλουθη αύξηση του clawback. Μόνο που το τελευταίο, επιμερίζεται στο σύνολο των επιχειρήσεων και όχι στα σκευάσματα που προκάλεσαν την αύξηση αυτή.
Σε μια συνολική αγορά ύψους 3,67 δισ. ευρώ σε λιανικές τιμές, τα πρωτότυπα κατέχουν το 79% με πωλήσεις ύψους 2,89 δισ. ευρώ, τα γενόσημα το 17% με πωλήσεις της τάξης των 650 εκ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 130 εκ. ευρώ ή το 4% των πωλήσεων αφορούν περιφερειακά προϊόντα όπως αναλώσιμα, τεστ σακχάρου κλπ.
Από τον προηγούμενο χρόνο όμως, η αγορά γενοσήμων έχει χάσει 5% σε αξίες, αφού οι συνεχείς μεγάλες μειώσεις τιμών δεν αντισταθμίζονται με ανάλογη αύξηση του όγκου τους.
Σε ότι αφορά την αποζημιούμενη αγορά φαρμάκων:
Τα οικονομικά φάρμακα με χονδρική τιμή κάτω των 5€ αναλογούν μόλις στο 20,2% των πωλήσεων στο φαρμακείο (εξαιρουμένων των Ν.3816).
Η χρήση των οικονομικών φαρμάκων με χονδρική τιμή κάτω των 5€ είναι διαδεδομένη, αναλογώντας στο 57% περίπου των συσκευασιών που αποζημιώνονται συνολικά. Πρόκειται για καταξιωμένα φάρμακα που, ως θεραπείες πρώτης γραμμής, βρίσκονται εδώ και δεκαετίες στη θεραπευτική φαρέτρα των γιατρών.
Αυτό το τμήμα της δαπάνης είναι το πιο ευαίσθητο στις μειώσεις τιμών και παράλληλα το πιο σημαντικό για την παραγωγή εξοικονομήσεων, αφού τα φάρμακα της κατηγορίας αυτής συγκρατούν την υποκατάσταση με ακριβότερες θεραπείες.
Κατά την ανάλυση των τάσεων της υποκατάστασης προκύπτει ότι οι όγκοι μετατοπίζονται σε κατηγορίες τιμής από 6 έως 8 φορές ακριβότερες .
Με βάση την παραπάνω παραδοχή, η απόσυρση οικονομικών φαρμάκων που αναλογούν έστω στο 10% της αξίας των φαρμάκων με χονδρική τιμή κάτω από 5€, πέρα από σοβαρό πρόβλημα επάρκειας της αγοράς, θα οδηγούσε σε αύξηση της δαπάνης από 250-350 εκατ. € μέσω της αναμενόμενης υποκατάστασης.
Την ίδια στιγμή, η μελέτη επισημαίνει:
Τα γενόσημα με χονδρική τιμή κάτω από 5€ αναλογούν μόλις στο 4,5% των πωλήσεων στο φαρμακείο (εξαιρουμένων των Ν.3816) και στο 10,6% των συνολικών αποζημιούμενων συσκευασιών.
Αντί η Πολιτεία, να χρησιμοποιήσει τη δυναμική των γενοσήμων για την παραγωγή εξοικονομήσεων, εξαντλεί το εργαλείο της τιμολόγησης επιβάλλοντας κάθε εξάμηνο μη ρεαλιστικές μειώσεις τιμών που στα γενόσημα φθάνουν το 13% τα τελευταία δύο χρόνια.
Η πρακτική αυτή σε συνδυασμό με τα υπερβολικά rebate και clawback αναμένεται να οδηγήσει τα γενόσημα (και τα οικονομικά φάρμακα εν γένει) εκτός αγοράς με ότι αυτό συνεπάγεται για την αύξηση της δαπάνης.
Από τις συνολικές πωλήσεις γενοσήμων, το ένα τέταρτο σε αξίες ή το μισό σε όγκο αφορά φάρμακα κάτω των 5 ευρώ σε χονδρική τιμή, συνολικής αξίας 113 εκ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 33 εκ. τεμάχια.
Τα γενόσημα με χονδρική τιμή μέχρι 10 ευρώ, αντιστοιχούν σε πωλήσεις 330 εκ. ευρώ για 61 εκ. τεμάχια τα οποία καλύπτουν το 74% των πωλήσεων σε αξία ή το 91% του όγκου.
Οι μειώσεις τιμών από το 2016 ως το 2017 έφθασαν τα 200,7 εκ. ευρώ, τα οποία όμως τελικάκατέληξαν σε εξοικονόμηση μόλις 30,3 εκ. ευρώ, γιατί ο όγκος των φαρμάκων αυξήθηκε κατά 64,7 εκ. ευρώ, ενώ η υποκατάσταση κόστισε 105,7 εκ. ευρώ.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η αποτελεσματικότητα της τιμολόγησης ως μοναδικού εργαλείου για την παραγωγή εξοικονομήσεων είναι μόλις 15%: Έτσι, για μόλις 1 μονάδα εξοικονόμησης μόνο μέσω της τιμολόγησης, πρέπει να μειωθούν οι τιμές κατά 6,5 μονάδες, οδηγώντας σε αφανισμό μια σειρά παλαιότερων και καταξιωμένων οικονομικών φαρμάκων.
Το προφίλ της κατανάλωσης
Η μελέτη αποτυπώνει επίσης τη διείσδυση και τις τιμές των φαρμάκων στη χώρα μας, έναντι των αντιστοίχων της ΕΕ και διαπιστώνεται ότι χωρίς να υπολογίζονται τα rebates και clawback, στην Ελλάδα:
-Τα οn-Patent: έχουν τη μεγαλύτερη διείσδυση στην Ε.Ε. με ποσοστό 9,9% και την 3η χαμηλότερη τιμή (0,88€ ανά τεμ.) μετά την Πορτογαλία και την Πολωνία.
-Τα οff-Patent: έχουν τη 2η μεγαλύτερη διείσδυση στην Ε.Ε. (34,2%) μετά το Βέλγιο, και τιμή λίγο κάτω από το Μ.Ο. (0,25€ ανά τεμ.)
-Τα γενόσημα: έχουν τη χαμηλότερη διείσδυση στην Ε.Ε. (33,2%) και τη 2η μεγαλύτερη τιμή (0,18€ ανά τεμ.) μετά το Βέλγιο. Αν αφαιρεθούν τα rebates και clawback (περίπου 32%) η τιμή των γενοσήμων υπολογίζεται στο Μ.Ο της Ε.Ε. (0,12€ ανά τεμ.).
Πηγή : healthmag
