Παθοφυσιολογία της νόσου
Δομή του ιού της γρίπης
Η μορφολογία του ιού ινφλουέντζα που
προκαλεί την γρίπη χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ενός περιβλήματος λιπιδικής
φύσης, του φακέλου του ιού, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχει RNA και οι Μ
πρωτεΐνες που συμβάλλουν στην διαδικασία αντιγραφής. Ο ιός με βάση την
πρωτεΐνη Μ διακρίνεται σε τρεις τύπους: A, B, C. Ο τύπος Α προκαλεί τις πιο
σοβαρές λοιμώξεις και ο C τις πιο ελαφρές. Τα σημαντικότερα όμως δομικά
στοιχεία του ιού, από βιολογικής και λειτουργικής πλευράς, είναι οι εξωτερικές
πρωτεΐνες, η ραβδόμορφηαιμοσυγκολλητίνη (Haemagglutinin) και η μυκητοειδούς
μορφής νευραμινιδάση. Ιδιαίτερα η νευραμινιδάση, η οποία είναι ένζυμο και για
αυτό χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενεργού κέντρου,έχει ζωτικής σημασίας
βιολογικό ρόλο στην διάδοση του ιού και συνεπώς στην έκφραση της
λοιμογονικότητάς του.
Απεικόνιση του ιού της γρίπης καθώς
μολύνει ένα κύτταρο-ξενιστή. Καθώς ο ιός εισέρχεται στο κύτταρο, ένα από τα
οκτώ σκέλη RNA μετατρέπεται σε DNA και ενώνεται με το DNA του ξενιστή. Αυτή η
διαδικασία παράγει νέα συστατικά που θα βγουν από το κύτταρο για να μολύνουν τα
γειτονικά κύτταρα
Ανταλλαγή γονιδίων ιών γρίπης. Απεικόνιση
του συνδυασμού δύο υποκατηγοριών του ιού γρίπης που καταλήγει στο να
διαμορφωθεί ένα νέο στέλεχος. Η γρίπη ανήκει στην κατηγορία orthomyxovirus ιών
RNA (ριβονουκλεϊκά οξέα). Οι ιοί χρησιμοποιούν το μηχανισμό ενός
κυττάρου-ξενιστή (στην εικόνα κάτω δεξιά) για να αντιγράψουν τα γονιδιώματά
τους.
Επιδημιολογία
Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού
συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα
από το ένα άτομο στο άλλο μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού (βήχας,φτάρνισμα)
ή με την άμεση επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Συνεπώς πρόκειται για μία
ίωση που ο χρόνος επώασής της είναι 1 έως 4 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος
μπορεί να έχει προσβληθεί από τον ιό αυτό, αλλά να εμφανίσει τα συμπτώματα
μερικές μέρες αργότερα. Μπορεί να προκαλέσει από
ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη
γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν
σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές
από τη γρίπη.
Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται
κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο). Τον
Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο παρατηρούνται τα περισσότερα κρούσματα του ιού.
Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων περιόδων
εποχικής γρίπης στη χώρα μας, φαίνεται ότι η επιδημιολογία του νοσήματος, μετά
την πανδημία του 2009, έχει πλέον αποκτήσει τα χαρακτηριστικά της
συνήθους εποχικής έξαρσης, και ειδικότερα:
α) το επιδημικό κύμα συμβαίνει μεταξύ Ιανουαρίου
και Μαρτίου,
β) η κορύφωση της δραστηριότητας συμβαίνει
μεταξύ Φεβρουαρίου-Μαρτίου,
γ) κυκλοφορούν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο ποσοστό
όλα τα στελέχη γρίπης [ Α(Η1Ν1)pdm09, Α(Η3Ν2) και Β],
δ) τα σοβαρά κρούσματα γρίπης που χρειάζονται
νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ., οφείλονται ακόμα κατά κύριο λόγο στο πανδημικό στέλεχος
Α(Η1Ν1)pdm09.
Η χώρα μας δυστυχώς, κατέχει μία ακόμα αρνητική
πρωτιά στην Ευρώπη, καταδεικνύοντας την ως τόπο υψηλής ενδημικότητας της
εποχικής γρίπης, με καταγεγραμμένη την επιδημική έξαρση για την περίοδο
2013-2014, η οποία στατιστικά παρουσιάζει αυξημένη επιδημικότητα με ταχύτατη
εισβολή κατά τη χειμερινή περίοδο μέχρι και της αρχές της άνοιξης
Ο πιο αποτελεσματικός
τρόπος για προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, ο
οποίος συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο, κάθε χρόνο,
αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης.
Αντιμετώπιση – Φάρμακα
Αντιιικά φάρμακα
Η
οσελταμιβίρη (Tamiflu) είναι αντιιικό φάρμακο που δρα
εναντίον όλων των ιών της γρίπης που επηρεάζουν κλινικά τον άνθρωπο. Η δράση
του βασίζεται στην καταστολή της δράσης της νευραμινιδάσης που είναι ένζυμο της
επιφάνειας του ιού. Η αδρανοποίηση της νευραμινιδάσης, δεν επιτρέπει στον ιό
της γρίπης να μεταδίδεται και να μολύνει άλλα κύτταρα του σώματος.
Η δράση και
αποτελεσματικότητα της οσελταμιβίρης, εξετάστηκε από γιατρούς του Τορόντο του
Καναδά σε 512 ασθενείς. Η έρευνα διήρκεσε από 1.1.2005 έως 31.5. 2006. Μεταξύ
των ασθενών υπήρχαν 185 παιδιά κάτω των 15 ετών και 327 ενήλικες με μέσο όρο
ηλικίας 77 ετών. Η διάγνωση της γρίπης στους ασθενείς τεκμηριωνόταν με την
ανεύρεση ειδικών αντισωμάτων κατά των ιών της γρίπης στο αίμα.
Τα αποτελέσματα μας δίνουν σημαντικές
πληροφορίες:
1.
Οι ηλικιωμένοι με σοβαρής
μορφής γρίπη, επωφελούνταν σε σημαντικό βαθμό από τη θεραπεία με την
οσελταμιβίρη
2.
Το φάρμακο μείωνε τους
θανάτους στους ηλικιωμένους ακόμη και εάν η έναρξη χορήγησης του ήταν 3 έως 4
μέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων της γρίπης. Η μείωση του ποσοστού θανάτων
εντός 15 μερών από την έναρξη της θεραπείας με το αντιγριπικό φάρμακο ανερχόταν
στο 80%
3.
Η οσελταμιβίρη μείωνε τις
επιπλοκές λόγω γρίπης όχι μόνο σε ενήλικες που κατά τα άλλα ήταν υγιείς αλλά
και σε ασθενείς με μειωμένη άμυνα δηλαδή αυτούς που ήταν ανοσοκατασταλμένοι ή
ανήκαν σε ευπαθείς ομάδες
4.
Το 71% των ασθενών με
σοβαρής μορφής γρίπη, είχαν λάβει το εμβόλιο κατά της γρίπης. Το γεγονός αυτό
δείχνει ότι γρίπη που μπορεί να απειλεί τη ζωή των ασθενών, είναι δυνατό
να εμφανίζεται ακόμη και σε ασθενείς που έχουν εμβολιασθεί κατά της νόσου
Η ζαναμιβίρη (zanamivir) είναι εκλεκτικός
αναστολέας της νευραμινιδάσης, ενός επιφανειακού ενζύμου του ιού της γρίπης. Η
αναστολή του ενζύμου εκφράζεται με δράση κατά της αναπαραγωγής στελεχών τύπου Α
και Β, τόσο in vitro όσο και in vivo και αφορά όλους του γνωστούς
υπότυπουςνευραμινιδάσης σε στελέχη τύπου Α.
Η αμανταδίνη (amantadine
- σκόνη για εισπνοή, σε δόσεις) ασκεί μία ιδιαίτερα ευνοϊκή επιρροή στην ακινησία, την ακαμψία, τον τρόμο
και το βραδυψυχισμό στη νόσο του Parkinson. Επίσης, η αμανταδίνη είναι ιδιαίτερα
δραστική κατά των ιών της γρίπης του τύπου Α.
Τα αντιβιοτικά
δεν έχουν καμία θέση στην θεραπεία της γρίπης, διότι δεν καταπολεμούν τους ιούς!!!
Πρέπει να
αποφεύγεται η χορήγηση ασπιρίνης σε παιδιά και εφήβους, ιδίως όταν έχουν
πυρετό, χωρίς συμβουλή ιατρού. Στα άτομα αυτής της ηλικίας που έχουν αρρωστήσει
με γρίπη, η ασπιρίνη μπορεί, σπάνια, να προκαλέσει ένα σοβαρό νόσημα που
λέγεται σύνδρομο Reye.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ υπενθυμίζει ότι
κατά την περίοδο αυξημένης κυκλοφορίας του ιού της γρίπης συστήνεται η έγκαιρη
χορήγηση αντιιικών σε ασθενείς με σοβαρή συμπτωματολογία, κυρίως στα άτομα με
παράγοντες κινδύνου για επιπλοκές από τη γρίπη, ανεξαρτήτως του ιστορικού
εμβολιασμού, χωρίς να είναι αναγκαία η εργαστηριακή επιβεβαίωση της γρίπης.
(Εγκύκλιος του ΥΥ_28/1/2016: "Δωρεάν διάθεση αντιικών φαρμάκων",
Εγκύκλιος του ΥΥ_29/1/2016: "Αποστολή αντιικών φαρμάκων στα Νοσοκομεία",
Εγκύκλιος του ΥΥ_1/2/2016: "Πρόσθετα μέτρα για την εποχική
γρίπη-διάθεση αντιικών από τα φαρμακεία")
Εμβολιασμός
Το εμβόλιο είναι ένα ασφαλές,
αποδοτικό, αποτελεσματικό και παράλληλα οικονομικό μέσο για την ΠΡΟΛΗΨΗ της
ασθένειας, αναπηρίας και θανάτου από συγκεκριμένα λοιμώδη νοσήματα. Όσον αφορά
τον ιό της γρίπης, ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο έχει αποδειχθεί ως ο
αποτελεσματικότεροςτρόποςπρόληψης, ο οποίος όταν εφαρμοσθεί σωστά και έγκαιρα,
καλύπτει και προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού σε ποσοστό 80%.
Παρόλα αυτά, ένας
στους 4 Έλληνες θεωρεί ότι τα εμβόλια δεν είναι ασφαλή! Το ποσοστό αυτό (25%)
μάλιστα είναι υπερδιπλάσιο από τον μέσο παγκόσμιο όρο (12%). Τα παραπάνω
στοιχεία αυτά προκύπτουν από μια νέα διεθνή επιστημονική μελέτη, που
δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «EbioMedicine», με επικεφαλής ερευνητές της
Σχολής Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής και του Imperial College του
Λονδίνου.
Γι’αυτό και τα ποσοστά
εμβολιαστικής κάλυψης στις ομάδες υψηλού κινδύνου της χώρας μας π.χ. οι
ηλικιωμένοι, δεν ξεπερνούν το 20%-30%, παρ’ όλο που για αυτές τις ομάδες,
ποσοστό άνω του 75% θα έπρεπε να είναι εμβολιασμένο σύμφωνα και με τις
συστάσεις της Ε.Ε. για τα κράτη μέλη έως το τέλος της χειμερινής περιόδου
2014-15.
Στον αντίποδα βέβαια, υπάρχουν τα
ποσοστά άλλων κρατών όπως της Ολλανδίας η οποία έχει επιτύχει το αντίστοιχο
ποσοστό κάλυψης του πληθυσμού, με δεύτερη τη Βρετανία η οποία ακολουθεί με
ποσοστό που αγγίζει το 73%, ενώ η Ιρλανδία προσδοκά φέτος ότι θα σπάσει το
φράγμα του 60%.
Δυστυχώς, το φαινόμενο του
μη-εμβολιασμού αποτελεί ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα που “ευδοκιμεί” στην ελληνική
κοινωνία, πολύ περισσότερο κατά την τρέχουσα οικονομική και κοινωνική κρίση της
χώρας, με ανησυχητικές διαστάσεις για τη Δημόσια Υγεία, καθώς η επανεμφάνιση
μολυσματικών ασθενειών οι οποίες είχαν εξαλειφθεί κατά το παρελθόν και το
προσφυγικό κύμα, κάθε άλλο παρά κλίμα εφησυχασμού δημιουργούν κατά την ερμηνεία
των επιδημιολογικών δεικτών. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς και το πρόβλημα
της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά, για το οποίο ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ως πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως
τα επόμενα χρόνια, η ανάγκη του εμβολιασμού καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική.
Πόσο αποτελεσματικό είναι το εποχικό εμβόλιο
Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, η
αποτελεσματικότητα του εμβολίου αγγίζει το 70-90%, ενώ η προστασία που παρέχει
εξαρτάται από την γενικότερη κατάσταση υγείας του ατόμου καθώς και από την
ταύτιση των στελεχών του εμβολίου με αυτά που κυκλοφορούν την ίδια περίοδο στην
κοινότητα.Οι ανεπιθύμητες ενέργειες αγγίζουν μόλις το 1,2% των ενηλίκων και συνιστούν
κυρίως πυρετό καθώς και τοπικό ερεθισμό στο σημείο της ένεσης που φυσικά είναι
παροδικός.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου, που θα πρέπει να
εμβολιάζονται για τη γρίπη, είναι οι εξής:
1.
Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
2.
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών
υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).
3.
Παιδιά και ενήλικες που
παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή
χρόνια νοσήματα:
Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές
Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας)
Μεταμόσχευση οργάνων
Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
Χρόνια νεφροπάθεια
Νευρομυικά νοσήματα
4. Έγκυες γυναίκες β και γ τριμήνου
5. Παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη
(π.χ. παιδιά με νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.α.), για τον πιθανό
κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη
6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με
παιδιά <6 o:p="">
7. Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικοί και
εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων-λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών,
ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.α.)
Ποιοι δεν πρέπει να εμβολιάζονται
Πιθανώς να πρέπει να αποφεύγεται
από άτομα με ιστορικό σοβαρής αλλεργίας σε αυγά ή σε κάποιο από τα συστατικά
του εμβολίου .
Επίσης σε άτομα με ιστορικό
συνδρόμου Guillain-barre.
Εννοείται ότι
δεν εμβολιάζονται άτομα εμπύρετα καθώς και βρέφη κάτω των 6 μηνών.
Πρόληψη για τη γρίπη – μέτρα υγιεινής
Η τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής είναι ένας αρκετά αποτελεσματικός τρόπος για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, από τη γρίπη. Για το λόγο αυτό:
Αποφύγετε
στενή επαφή με άλλα άτομα.
Αποφύγετε να
έρχεστε σε επαφή με άτομα που είναι άρρωστα.
Κρατήστε
απόσταση από τους άλλους όταν είστε εσείς άρρωστοι για να τους προφυλάξετε και
να μην αρρωστήσουν.
Μείνετε στο
σπίτι σας όταν είστε άρρωστοι. Όταν είστε άρρωστοι αποφύγετε, εφόσον βέβαια
αυτό είναι δυνατόν, να πηγαίνετε στη δουλειά σας, στο σχολείο, σε συναθροίσεις
οικογενειακές ή κοινωνικές, σε πολυσύχναστα μέρη και να κυκλοφορείτε με μέσα
μαζικής μεταφοράς. Με αυτόν τον τρόπο θα βοηθήσετε να μην αρρωστήσουν και άλλοι
άνθρωποι.
Καλύψτε με
χαρτομάντιλο το στόμα και τη μύτη σας όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Με αυτό τον
τρόπο προστατεύετε αυτούς που είναι γύρω σας και μειώνεται σημαντικά η
πιθανότητα να αρρωστήσουν και αυτοί.
Πλένετε συχνά
τα χέρια σας. Το συχνό πλύσιμο των χεριών μειώνει σημαντικά την διασπορά των
ιών. Με αυτό τον τρόπο προστατεύετε τον εαυτό σας και τους γύρω σας.
Αποφύγετε να
πιάνετε τα μάτια σας, τη μύτη σας ή το στόμα σας. Οι ιοί της γρίπης συχνά μεταδίδονται
όταν κάποιος αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη
συνέχεια πιάνει τα μάτια του, τη μύτη ή το στόμα του.
Ο ρόλος της φαρμακείων της
κοινότητας και το παράδειγμα της Ιρλανδίας
Οι φαρμακοποιοί, σε πολλές χώρες
προσφέρουν ευρύ φάσμα υπηρεσιών όσον αφορά την ανοσοποίηση του πληθυσμού. Η
πλειοψηφία των φαρμακοποιών στις ΗΠΑ, από το 1990, συμμετέχουν σε προγράμματα
εμβολιασμού του αμερικάνικου πληθυσμού, ενώ σήμερα συμβάλλουν αποτελεσματικά
στην αύξηση του ποσοστού εμβολιασμών που αφορά την εποχική γρίπη, τη
πνευμονοκοκκική και μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο, του τετάνου, της διφθερίτιδας, του
ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, της ηπατίτιδας Α και Β, του έρπη ζωστήρα καθώς
και του προληπτικού εμβολιασμού των ταξιδιωτών. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες
χώρες της υφηλίου όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς, όπου ο
εμβολιασμός στα φαρμακεία αποτελεί πλέον υπηρεσία ρουτίνας από τους
φαρμακοποιούς, με αποτέλεσμα να συνεισφέρουν σημαντικά στη βελτίωση της
ποιότητας υγείας του πληθυσμού, απελευθερώνοντας παράλληλα και άλλες υπηρεσίες
πρώτης γραμμής, με επίκεντρο πλέον τη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων.
Στην Ευρώπη των 85 εκατομμυρίων επισκέψεων κατά μέσο όρο το χρόνο στα φαρμακεία
της κοινότητας, ο αριθμός των ατόμων που εμβολιάζεται από τους φαρμακοποιούς
αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι ομάδες που
αποδεδειγμένα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εμβολιασμού, όπως οι ηλικιωμένοι και τα
άτομα με χρόνιες παθήσεις, είναι και οι πιο συχνοί επισκέπτες στα φαρμακεία.
Χώρες όπως η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, υιοθετούν
μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών
ανοσοποίησης, αξιοποιώντας τον κομβικό ρόλο του φαρμακοποιού στην προάσπιση της
δημόσιας υγείας. Σύμφωνα μάλιστα με επίσημα στατιστικά στοιχεία άλλων χωρών, το
98% των ερωτηθέντων Πορτογάλων που εμβολιάστηκαν για την εποχική γρίπη στα
φαρμακεία, δήλωσαν ικανοποιημένοι με την υπηρεσία αυτή, ενώ το 14% εξ’ αυτών,
δήλωσε ότι δεν είχε ποτέ στο παρελθόν εμβολιαστεί.
Χαρακτηριστικό όμως, είναι το
παράδειγμα της Ιρλανδίας, χώρα στην οποία οι φαρμακοποιοί μέχρι σήμερα έχουν
διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στην αύξηση του αριθμού των εμβολιασμών,
κερδίζοντας το στοίχημα, μέσα από μίαwin-win πολιτική υγείας προσανατολισμένη
στη σημαντικότητα της πρόληψης, η οποία οδήγησε την ιρλανδική κυβέρνηση και τον
ιρλανδικό λαό, σε σημαντική εξοικονόμηση του κόστους φαρμακευτικής δαπάνης
καθώς και σε μειωμένα ποσοστά δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας υγειονομικής
περίθαλψης που σχετίζονται με νοσηλεία από τον ιό της γρίπης και τις επιπλοκές
του.
Από τον Οκτώβριο λοιπόν του 2011, ημερομηνία κατά την οποία ξεκίνησε επίσημα η
δυνατότητα εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού μέσα από τα φαρμακεία, ο αρχικός
αριθμός των πολιτών που καταγράφηκε, ανήλθε για το 2011 σε 9.125 περιπτώσεις
εμβολιασμών. Τα αμέσως επόμενα χρόνια ο αριθμός αυτός τετραπλασιάστηκε, με πιο
πρόσφατο νούμερο αυτό της περιόδου 2014-2015 όπου ο αριθμός των εμβολιασθέντων
για την εποχική γρίπη στα φαρμακεία της Ιρλανδίας, έφτασε τους 51.560.
Ασφαλώς,
το όφελος από αυτήν την πρωτοβουλία δεν εντοπίστηκε αποκλειστικά και μόνο στο
συνεχές αυξανόμενο νούμερο των εμβολιασμών κάθε χρόνο αλλά και σε επί μέρους
παραμέτρους που μελετήθηκαν. Πιο συγκεκριμένα, στατιστικά στοιχεία έδειξαν, ότι
το 23% των ατόμων, εμβολιάσθηκαν για
πρώτη φορά στο φαρμακείο, ενώ το 83% αυτών, ανήκαν σε ομάδα υψηλού κινδύνου
(At-Risk Category), πράγμα το οποίο και απέδειξε στην πράξη, ότι
οι φαρμακοποιοί μπορούν να κάνουν τη διαφορά, καθώς υποδέχονται και
προσεγγίζουν ευκολότερα από άλλους επαγγελματίες υγείας, τους ανθρώπους
εκείνους που διατρέχουν τον κίνδυνο να μολυνθούν και να νοσήσουν από τον
ορότυπο και τους υπο-ορότυπους του ιού της γρίπης.
Γίνεται σαφές λοιπόν, ότι ο χώρος
του ευρωπαϊκού φαρμακείου, εκτός του ότι αποτελεί το πιο προσιτό τμήμα
υπηρεσίας πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, μπορεί και προσφέρει ευρύτερη,
ολοκληρωμένη και πιο άνετη εξυπηρέτηση εμβολιασμού για το κοινό. Επιπλέον, η
ενσωμάτωση του εμβολιασμού ως κομμάτι των βασικών δραστηριοτήτων του φαρμακοποιού,
λειτουργεί ως βαλβίδα αποσυμπίεσης στις βεβαρημένες υποχρεώσεις των υπόλοιπων
υγειονομικών παρόχων, υλοποιώντας κατά αυτόν τον τρόπο ένα ουσιαστικό πακέτο
υγειονομικών υπηρεσιών που συμβάλλει σημαντικά, στην καταπολέμηση των
περιορισμών αλλά και των ανισοτήτων στην υγεία οι οποίες προκύπτουν λόγω της
εξαντλητικής τους κατανάλωσης.
Ελληνική πραγματικότητα και
αναγκαιότητα πολιτικής βούλησης
Η οποιαδήποτε προσπάθεια να
ανατρέξει κανείς για τη χώρα μας σε αντίστοιχα με τα παραπάνω στατιστικά
στοιχεία των άλλων κρατών είναι περιττή, καθώς το επίσημο νούμερο
εμβολιασμών που διενεργούνται στα φαρμακεία είναι εκ των πραγμάτων και εκ του
νόμου μηδέν. Και αυτό, γιατί δυστυχώς μέχρι σήμερα, η ελληνική Πολιτεία κλείνει
πεισματικά τα μάτια απέναντι σε μία πραγματικότητα, την οποία η κοινωνία
αναγνωρίζει, οι υπόλοιποι υγειονομικοί κλάδοι φανερά ενισχύουν, αλλά δυστυχώς
το Υπουργείο Υγείας και η Γενική Γραμματεία του, αρνούνται νααναγνωρίσουν το
ρόλο του φαρμακοποιού για ακόμη μία ενέργειά του, που υπηρετεί ξεκάθαρα το
κοινωνικό όφελος και τη Δημόσια Υγεία.
Σύμφωνα
λοιπόν και με τα όσα προαναφέρθηκαν, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι προληπτικές
πολιτικές για την καταπολέμηση της φτώχειας, των επιδημιών και του κοινωνικού
αποκλεισμού, συμβάλλουν ουσιαστικά στη δημιουργία του κοινωνικού και
υγειονομικού κεφαλαίου της κάθε χώρας. Η ανοσοποίηση του ελληνικού
πληθυσμούείναι αναμφισβήτητα ένα μέτρο ζωτικής σημασίας, καθώς αποτελεί
βασική προτεραιότητα για τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας.
Η ανάγκη
διεπιστημονικής και διατομεακής συνεργασίας μέσα από τη θεσμοθετημένη αξιοποίηση
του Έλληνα φαρμακοποιού, δε θα επιφέρει μόνο σημαντική αύξηση του υγειονομικού
δυναμικού αλλά θα διευρύνει και θα διευκολύνει την
πρόσβαση των πολιτών στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας, σε μία εποχή που η
ελληνική κοινωνία έχει πραγματικά ανάγκη. Αυτή λοιπόν την κρίσιμη περίοδο που
διανύει η χώρα μας, ο πρωταγωνιστικός ρόλος που διαδραματίζει ο Έλληνας
φαρμακοποιός όσον αφορά τη δυνατότητα εμβολιασμού του ελληνικού
πληθυσμού μέσα και από τα 11.000 φαρμακεία της χώρας, σε καμία
περίπτωση δεν μπορεί να παραμείνει νομοθετικά αναξιοποίητος, θεσμικά στάσιμος
και υγειονομικά ανενεργός.
Άννα Σιδηροπούλου
Φαρμακοποιός MSc
Μέλος ΔΣ ΦΣΘ
