Ενδεικτικό του «πολέμου» που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι πως τις τελευταίες ημέρες υπάρχει έντονη παραπληροφόρηση αναφορικά με το τι συμβαίνει στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, ποια είναι τα πραγματικά ποσοστά κατανάλωσης και αν τελικά οι λόγοι για τους οποίους θα προτείνεται η χορήγηση γενοσήμων είναι καθαρά λόγοι εξοικονόμησης, στο πλαίσιο και των μνημονιακών δεσμεύσεων για μείωση των δαπανών υγείας, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για το φάρμακο.
Παρά τις προσπάθειες να δημιουργηθεί σύγχυση αναφορικά με τον τρόπο που μετριέται η χρήση γενοσήμων στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ο μέσος όρος της κατανάλωσης γενοσήμων στην Ευρώπη βρίσκεται στο 70%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της IMS Health, της πλέον επίσημης εταιρείας μετρήσεων στον τομέα της υγείας, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό κατανάλωσης των γενοσήμων δεν ξεπερνά το 20%, ένα από τα χαμηλότερα δηλαδή που καταγράφονται μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όσο για το ζητούμενο, δηλαδή με ποιο κριτήριο μετριέται η κατανάλωση στην υπόλοιπη Ευρώπη, σύμφωνα με τον όγκο των πωλήσεων ή αναλογικά με τον τζίρο που πραγματοποιεί η αγορά γενοσήμων σε κάθε χώρα, και στις δύο περιπτώσεις η Ελλάδα είναι ουραγός στη χρήση γενοσήμων.
Τα τελευταία στοιχεία της IMS Health, διαψεύδουν πανηγυρικά την εντύπωση πως μόνο στην Ελλάδα επιχειρείται η διείσδυση γενοσήμων. Το 2011, λοιπόν, η Ελλάδα κατέγραφε 18% όγκο πωλήσεων, με την κατανάλωση σε αξία να είναι 15%. Η ψαλίδα των ποσοστών αυτών μεγαλώνει ακόμη περισσότερο, όταν περνάμε στη δεύτερη κατά σειρά χώρα με τη μικρότερη διείσδυση, την Αυστρία: εκεί ο όγκος είναι 34%, ενώ η αξία μόλις 18%. Άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Αγγλίας, όπου έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά κατανάλωσης σε όγκο (61%), ενώ σε αξία μόλις 26%. Η Ολλανδία ακολούθως έχει 59% κατανάλωση γενοσήμων σε όγκο και σε αξία 14%. Στη Γερμανία ο όγκος αγγίζει το 70%, στην Πολωνία το 59%, στην Κροατία το 56%, στην Ουγγαρία το 49%, στη Φινλανδία το 45% και στη Γαλλία το 44%.
Όπως προκύπτει, σε αρκετές χώρες τα ποσοστά των τζίρων σε σχέση με αυτά των όγκων είναι σαφώς μικρότερα, γεγονός που επιτρέπει διφορούμενες ερμηνείες σε σχέση με το πόσο προτιμούνται τα γενόσημα. Στο ερώτημα γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά, η απάντηση είναι πως κάθε κράτος εφαρμόζει διαφορετικό σύστημα τιμολόγησης: Ενδεικτικά, η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία εφαρμόζουν το σύστημα της δυναμικής τιμολόγησης όσον αφορά τα γενόσημα, που σημαίνει πως όσο αυξάνονται οι πωλήσεις των γενοσήμων, μειώνεται η τιμή τους. Να σημειώσουμε πως το ίδιο σύστημα προτίθεται να εφαρμόσει το υπουργείο Υγείας και στην ελληνική περίπτωση.
Ακολούθως, στην Ε.Ε. οι τιμές των γενοσήμων σημειώνουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ως ποσοστό της τιμής του πρωτοτύπου φαρμάκου, τόσο στους 12, όσο και στους 24 μήνες μετά τη λήξη της πατέντας. Επίσης, σημαντικές διαφορές στις τιμές των γενοσήμων σημειώνονται και μεταξύ των κρατών - μελών ακόμη και για το ίδιο σκεύασμα. Η διείσδυση των γενοσήμων φαίνεται πάντως να είναι ευρύτερη στις χώρες της Ε.Ε. με τιμολογιακή πολιτική ελεύθερης τιμολόγησης, η οποία φαίνεται ότι επιτείνει τον ανταγωνισμό και μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των τιμών των γενοσήμων.
Η ουσία όμως είναι πως είτε κανείς μετρήσει όγκο, είτε τον τζίρο γενοσήμων, η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση. Έτσι, δεδομένου πως τα τελευταία χρόνια η αγορά των γενοσήμων παρουσιάζει έντονα αυξητικές τάσεις και στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ (εκεί η κατανάλωση φτάνει το 80%), ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης δείχνει αποφασισμένος να καταρρίψει τις λογικές του παρελθόντος και να εφαρμόσει νέο σύστημα φαρμακευτικής πολιτικής για να ανέβει το ποσοστό της κατανάλωσης από το 20% στο 60%, κάτι που φυσικά θα συμβάλει και στην περαιτέρω εξοικονόμηση πόρων στο φάρμακο.
Σε κάθε περίπτωση η αύξηση της χρήσης γενοσήμων δείχνει να είναι μονόδρομος. Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο Υγείας προχωρά σε συγκεκριμένες αποφάσεις για την αύξηση της κατανάλωσης γενοσήμων. Μεταξύ αυτών, η μηδενική συμμετοχή για τους ασφαλισμένους που θα επιλέξουν γενόσημο σκεύασμα αντί κάποιου άλλου- κατά βάση ακριβότερου- του οποίου έχει λήξει η πατέντα προστασίας του (off patent) και η παροχή κινήτρων προς τους φαρμακοποιούς που τα χορηγούν, δηλαδή κατάργηση της κλιμακωτής εισφοράς των φαρμακείων επί των πωλήσεων που πραγματοποιούν (rebate) για κάθε κουτί γενοσήμου που θα διαθέτει ο φαρμακοποιός. Για όποιο φαρμακείο πιαστεί ο στόχος της διάθεσης των γενοσήμων στο 60%, θα καταργείται για το συγκεκριμένο φαρμακείο όλο το rebate όλων των φαρμάκων για τον συγκεκριμένο μήνα. Παράλληλα να προσθέσουμε πως το υπουργείο Υγείας έχει ξεκινήσει εκστρατεία ενημέρωσης και προς τους γιατρούς, προκειμένου να συνταγογραφούν τη δραστική ουσία και όχι την εμπορική ονομασία των φαρμάκων και να ενημερώνουν τους ασθενείς για την ασφάλεια των γενοσήμων.
Βίκυ Κουρλιμπίνη
vicky.kourlibini@capital.gr
Πηγή: www.capital.gr
