Μία τεράστια «κοιμώμενη βόμβα», η απασφάλιση της οποίας θα σημάνει μεγάλες και παράπλευρες απώλειες, κρύβεται εδώ και καιρό στην υγειονομική αγορά, απειλώντας με κατάρρευση όλο το σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας ανεξαρτήτως δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα.
Πρόκειται για το μείζον θέμα των οφειλών του Δημοσίου προς τους πάσης φύσεως προμηθευτές του συστήματος υγείας, που ως γνωστόν είχαν πληρωθεί με κρατικά ομόλογα τα οποία όμως στη συνέχεια εντάχθηκαν υποχρεωτικά στο PSI και κουρεύτηκαν.
Τα λεγόμενα pharma bonds, τα γνωστά σε όλους μας φαρμακευτικά ομόλογα που έχουν λάβει οι προμηθευτές του ΕΣΥ (αναλωσίμων και φαρμακοβιομηχανιών) ανέρχονται σε 2,4 δισ ευρώ. Λόγω του PSI τα ομόλογα αυτά κουρεύτηκαν κατά 53,5% σε ονομαστική αξία αλλά πολύ παραπάνω, έως και 79% σε όρους καθαρής παρούσας αξίας. Πέραν του γεγονότος ότι δημιουργείται μείζον θέμα συναλλακτικής φερεγγυότητας του Δημοσίου έναντι προμηθευτών του και μάλιστα σε ένα τόσο κρίσιμο και ευαίσθητο τομέα, έχει δημιουργηθεί και μείζον θέμα σε ό,τι αφορά την ομαλή προμήθεια του συστήματος υγείας ακόμα και με τα πλέον βασικά υλικά. Πέραν αυτού κινδυνεύουν με άμεση πτώχευση οι επιχειρήσεις του κλάδου με κίνδυνο για χιλιάδες θέσεις εργασίας.
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
Στελέχη της αγοράς αυτής τονίζουν πως μόνο με μία νομοθετική ρύθμιση προκειμένου να αποκατασταθούν τα «θύματα» των κουρεμένων ομολόγων, μπορεί να λυθεί το πρόβλημα, που είναι τεράστιο και με το οποίο απειλούνται και οι δύο πλευρές. Αφενός οι ίδιοι οι επιχειρηματίες με πρόβλημα βιωσιμότητας των ίδιων των επιχειρήσεων και κατασχέσεις περιουσίας και αφετέρου, το ίδιο το ΕΣΥ, καθώς οι επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν πλέον την άρνηση των δικών τους προμηθευτών από το εξωτερικό που απαιτούν εξόφληση με ρευστό προκειμένου να συνεχίσουν τις προμήθειες. Επιπλέον και οι τράπεζες δεν χρηματοδοτούν πλέον τις εταιρείες του κλάδου αλλά και οι προμηθευτές του εξωτερικού ζητούν την προκαταβολή των παραγγελιών τους.
Έτσι, οι προμηθευτές του ελληνικού συστήματος υγείας, δεν μπορούν να προμηθεύσουν τα νοσοκομεία και έτσι το επόμενο βήμα είναι να «στεγνώσουν» εντελώς τα δημόσια νοσηλευτήρια από αναλώσιμα και ανταλλακτικά, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσουν τελικά οι ίδιοι οι ασθενείς.
Άλλη μερίδα προμηθευτών, τονίζει πως οι κυβερνώντες θα πρέπει να βρουν με κάθε τρόπο μία λύση ή έστω ένα αντιστάθμισμα για την αποκατάσταση της αξίας των υλικών που παραδόθηκαν και πληρώθηκαν με τα συγκεκριμένα ομόλογα.
Επίσης, μία άλλη πρόταση από την πλευρά των προμηθευτών, είναι μέσω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών να υπάρξει ειδική πρόβλεψη αντιμετώπισης των ζημιών που υπέστησαν οι επιχειρήσεις από το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων τους. θεωρητικά θα μπορούσε να ρυθμιστεί το θέμα με την παροχή εγγυήσεων, όπως συμβαίνει στις τράπεζες, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι εκπρόσωποι των προμηθευτών, επίσης, κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, τονίζοντας πως σχεδόν το σύνολο των υλικών που εμπορεύονται, είναι εισαγόμενα, επομένως, το σενάριο της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, φαντάζει ζοφερό. Στο σημείο αυτό να διευκρινιστεί, ότι λόγω συμβατικών υποχρεώσεων, δεν επιτρέπεται η αναπροσαρμογή των τιμών, επομένως, με το ενδεχόμενο επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, η ζημιά θα είναι ακόμη μεγαλύτερη και από τη ζημιά του PSI.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Ας δούμε το χρονικό καρέ καρέ ενός «προαναγγελθέντος θανάτου», όπως τον αποτυπώνουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες:
■ Οι προμηθευτές είχαν δάνεια, προκειμένου να αγοράζουν προϊόντα και να εξυπηρετούν τα νοσοκομεία (δημόσια και ιδιωτικά) που καθυστερούσαν με αριθμητική πρόοδο τις αποπληρωμές.
■ Αφού ο δανεισμός έγινε υπέρμετρος ήρθε η πληρωμή με ομόλογα το 2010.
■ Τα ομόλογα αντικατέστησαν τα τιμολόγια στις εγγυήσεις δανείων στις τράπεζες.
■ Οι τράπεζες αύξησαν το επιτόκιο δανεισμού στο διπλάσιο και τόκοι έγιναν δυσβάσταχτοι.
■ Οι τιμές έπεσαν σε τιμές Ευρώπης, αλλά οι όροι αποπληρωμής δεν βελτιώθηκαν. Ήδη τα νοσοκομεία χρωστούν και πάλι 1,4 δισ. ευρώ για οφειλές των ετών 2010, 2011 και 2012.
■ Ακολούθησε το κούρεμα των ομολόγων και η άτυπη στάση πληρωμών και περαιτέρω συμπίεση των τιμών.
■ Οι προμηθευτές αδυνατούν πλέον να καταβάλλουν τους τόκους και τα εργοστάσια φορτώνουν μετρητοίς.
■ Οι εγγυήσεις στα χέρια των τραπεζών έχουν απομειωθεί, λόγω του κουρέματος.
■ Οι προμηθευτές επί της ουσίας έχουν πτωχεύσει και επειδή πολλές από αυτές είναι οικογενειακές ή και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και είχαν υπογράψει ως εγγυητές τα δάνεια, απειλούνται τώρα από τις τράπεζες για κατασχέσεις κινητής και ακίνητης περιουσίας.
■ Προκειμένου να προστατευθούν, οι επιχειρήσεις προσπαθούν εναγωνίως να παρουσιάσουν έστω και ένα μικρό κύκλο εργασιών, ώστε να δείξουν στις τράπεζες ότι συνεχίζουν τη λειτουργία τους.
■ Παράλληλα έχουν δεσμευτικές συμβάσεις και αναμφίβολα, οι περισσότεροι εξ αυτών διατηρούν τη συναίσθηση της ευθύνης έναντι των ασθενών.
Οι παραπάνω είναι οι βασικοί λόγοι που τα νοσοκομεία προμηθεύονται ακόμη έστω και με προβλήματα τα αναλώσιμά τους, ο κύκλος όμως αυτός χαρακτηρίζεται νοσηρός και από την αγορά εκτιμάται ότι είναι θέμα ημερών να σπάσει, επομένως θα ακολουθήσει το απόλυτο χάος.
Εξάλλου, σε ανακοίνωσή τους την περασμένη εβδομάδα οι προμηθευτές ιατρικών ειδών (ΠΑΣΥΠΙΕ) υπογράμμισαν ότι βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς παραμένουν απλήρωτοι για 1,5 χρόνο και παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης ότι «με την έναρξη λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ όλα τα χρέη των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές θα αντιμετωπίζονταν αποτελεσματικά».
Οι «πρωτοβουλίες» των εκάστοτε επικεφαλής των αρμόδιων υπουργείων ανάμεσά τους και η ίδρυση του ΕΟΠΥΥ, σύμφωνα με τον ΠΑΣΥΠΙΕ, το μόνο που έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα είναι να συνεχίζεται το χάος, καθώς:
■ Τα έτη 2008-2009 πληρώθηκαν με «κουρεμένα» ομόλογα, επιφέροντας ανεπανόρθωτη οικονομική καταστροφή για τους προμηθευτές.
■ Το έτος 2010 να πληρώνεται άτακτα και προβληματικά.
■ Το έτος 2011 να παραμένει ανεξόφλητο σχεδόν στο σύνολο του.
■ Στο πρώτο τετράμηνο του 2012 δεν διαφαίνεται καμία προοπτική πληρωμής παρά την πεποίθηση των κυβερνώντων ότι ο ΕΟΠΥΥ «σε χρόνο ρεκόρ» θα αλλάξει τα κακώς κείμενα του παρελθόντος.
ΜΕ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Ο ΕΟΠΠΥ
Μιλώντας για τον ΕΟΠΥΥ, να σημειώσουμε ότι ο Οργανισμός πράγματι ξεκινά την καριέρα του πολύ επιβαρυμμένος, αντιμέτωπος αρχικά με τον μειωμένο του προϋπολογισμό και κατά δεύτερον με συσσωρευμένες υποχρεώσεις από τα Ταμεία που εντάχθηκαν σε αυτόν.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του κ. Κυριάκο Σουλιώτη, «ενώ αθροιστικά οι προϋπολογισμοί των εντασσόμενων ταμείων ανήλθαν το 2011 στα 7,8 δισ. ευρώ, ο ΕΟΠΥΥ καλείται να προσαρμοστεί την τρέχουσα χρονιά, σε έναν προϋπολογισμό εσόδων που ανέρχεται σε 5,8 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τον μέχρι σήμερα καταγεγραμμένο ρυθμό είσπραξης πόρων, αυτοί, δύσκολα θα ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ».
Να σημειωθεί ότι μέχρι τέλος του 2011, ο ΕΟΠΥΥ όφειλε προς τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (δηλαδή νοσοκομεία, προμηθευτές, γιατρούς, φαρμακοποιούς, κλινικές, διαγνωστικά, εργαστήρια, κ.λπ.) το ποσό των 3,4 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,7 δισ. ευρώ προς το Δημόστο και 1,7 δισ. ευρώ προς τον δεύτερο τομέα αντίστοιχα.
Ο ΕΟΠΥΥ χρωστά συγκεκριμένα, 200 εκατ. ευρώ στους φαρμακοποιούς, 400 εκατ. ευρώ σε γιατρούς και εργαστήρια, 1,7 δισ. ευρώ στα νοσοκομεία και τα υπόλοιπα ποσά σε άλλους παρόχους υγείας.
Πηγή: Εφημερίδα Το Κέρδος 16/5/2012
