Απάντηση στο Στ. Μάνο (του Γιάνη Βαρουφάκη)
«Να εξαλειφθούν όλες οι περιπτώσεις όπου το κράτος έχει κατοχυρώσει τη δυνατότητα άκοπου πλουτισμού μιας κοινωνικής ομάδας σε βάρος άλλης». Με αυτά τα λιτά και εμπνευστικά λόγια περιγράφει ο κ. Μάνος το μανιφέστο του. Αυτά τα λόγια είναι που, προς τιμήν του, τον κατατάσσουν στους ριζοσπάστες της πολιτικής σκηνής, δηλαδή σε έναν μακρύ κατάλογο ανθρώπων που τα έβαλαν με τα (ανορθολογικά και εκμεταλλευτικά) κεκτημένα.Βέβαια, ο κατάλογος αυτός είναι ιδιαίτερα ετερογενής καθώς περιλαμβάνει από ένθερμους θιασώτες της κοινωνίας των «ελεύθερων» αγορών, όπως ο David Ricardo (i), ή ο Friedrich von Hayek (στον οποίο αναφέρθηκα εκτενώς στο προηγούμενο άρθρο μου), μέχρι τον αναρχικό Mikhail Bakunin (ii), τον φιλελεύθερο John Maynard Keynes (iii) και, βέβαια, τον Karl Marx (iv). Εν ολίγοις, ποια «κοινωνική ομάδα» επιλέγει να βάλει ο κάθε ριζοσπάστης στο στόχαστρό του (ως εκείνη που πλουτίζει «άκοπα» εις βάρος της κοινωνίας) προσδιορίζει το πολιτικό του στίγμα. Θα βάλουμε λοιπόν στο στόχαστρο μας τους ταξιτζήδες; Τις μεγάλες επιχειρήσεις που ολιγοπωλούν την αγορά γαλακτοκομικών; Τους αγρότες που κάθονται στα καφενεία, μαζεύοντας τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, την ώρα που ιδρώνουν στα χωράφια τους οι μετανάστες; Τους τραπεζίτες που απαιτούν να παραμείνουν, ελέω ποταμών δημόσιων κονδυλίων, στο τιμόνι τραπεζών οι οποίες πτώχευσαν υπό την δική τους διαχείριση; Διαλέγοντας ποιους θα περιλάβουμε και ποιους θα αφήσουμε έξω από τον κατάλογο των υπό στόχευση προνομίων, επιλέγουμε το στίγμα μας. [Μιας και με ρωτά ο κ. Μάνος ποια από αυτά τα προνόμια θα στοχοποιούσα, του απαντώ: Όλα! Αλλά αναλογικά με το κακό που κάνουν στην κοινωνία και λαμβάνοντας υπ’ όψη τα νέα προνόμια που μπορεί να δημιουργήσει η κατάργηση των προηγούμενων.(v) ]
Αν λοιπόν αναφέρθηκα στον Hayek, στο άρθρο μου στο οποίο απάντησε ο κ. Μάνος, το έκανα επειδή (α) ο μεγάλος αυστριακός πήρε το ρίσκο να απαντήσει στο παραπάνω ερώτημα λέγοντας ότι πρέπει ΟΛΕΣ οι παραπάνω πρακτικές να μπουν στο στόχαστρο του κάθε φιλελεύθερου, και (β) επειδή από αυτόν (και άλλους σαν κι αυτόν) εμπνέονται, διεθνώς, πολιτικοί όπως ο κ. Μάνος. Όπως επιβεβαίωσε κι ο ίδιος ο κ. Μάνος, πράγματι θα τον ενδιέφερε «τι θα έκανε ο Hayek αν ήταν στη θέση του κ. Παπαδήμου». Η απάντηση κ. Μάνο είναι απλή: Θα διατράνωνε, όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν, ότι το ελληνικό δημόσιο πτώχευσε και δεν θα πάρει άλλα δάνεια από φορολογούμενους. Τελεία και παύλα. Κατόπιν, θα έπαιρνε ένα αεροπλάνο και θα τριγυρνούσε την Ευρώπη προσπαθώντας να πείσει ότι είναι παράλογο ο γερμανός και ο ολλανδός φορολογούμενος να εγγυώνται νέα δάνεια στο πτωχευμένο ελληνικό κράτος. Αντί για νέα δάνεια, θα ζητούσε από την ΕΚΤ και την ΕΕ να κρατήσουν ζωντανές τις ελληνικές τράπεζες αφού όμως αυτές εκκαθαριστούν από τους έως τώρα ιδιοκτήτες και διευθυντές τους. Κατόπιν, εφόσον ο Hayek ήταν συνεπής με τις δικές του τοποθετήσεις, θα έθετε στο στόχαστρό του, εντός της επικράτειας, ΟΛΑ τα κακώς αποκτηθέντα κεκτημένα του καταλόγου της προηγούμενης παραγράφου – όχι μερικών από αυτά.Επιστρέφοντας στο έναυσμα αυτού του διαλόγου, το κύριο ερώτημα που έθεσα στο άρθρο μου, ήταν και παραμένει: Γιατί τέτοια επιλεκτικότητα όσον αφορά τον κατάλογο των κεκτημένων που πρέπει να καταπολεμηθούν; Γιατί η κρατικά κατοχυρωμένη (σχετικά μικρή) πρόσοδος των φαρμακείων, τα προνόμια των δικηγόρων, των σιδηροδρομικών και των εν γένει μικρομεσαίων να γίνονται συστηματικά πρώτο θέμα την ώρα που θεωρείται αυτονόητη και υπεράνω υποψίας η παροχή ωκεανών δημόσιου χρήματος (ελληνικού και ξένου) σε πτωχευμένους τραπεζίτες (έλληνες και ξένους) ώστε να διατηρούν το προνόμιό τους στον «άκοπο πλουτισμό» εις βάρος των κοινωνιών ολόκληρης της Ευρώπης; Αυτό δεν είναι άλλωστε κ. Μάνο το βασικό χαρακτηριστικό του Μνημονίου;
Λέτε κ. Μάνο ότι το Μνημόνιο περιέχει, μέσα στα τόσα που αναφέρει, σοβαρές μεταρρυθμιστικές προτάσεις που συμπίπτουν με τις δικές σας θέσεις. Έτσι είναι. Αρκετές προτάσεις του συμπίπτουν και με τις δικές μου θέσεις. Πράγματα που θα έπρεπε να έχουμε εφαρμόσει χρόνια τώρα. Δεν είναι όμως αυτές οι προτάσεις εκείνες που κάνουν το Μνημόνιο… Μνημόνιο. Η πεμπτουσία του Μνημονίου (όχι μόνο του δικού μας, αλλά και της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας) είναι μια τεράστια δανειακή σύμβαση που φορτώνει με νέα (δημόσια) χρέη ένα πτωχευμένο δημόσιο έτσι ώστε να διατηρηθεί εν ζωή, όσο γίνεται, η τεράστια φούσκα του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα.
Είναι αλήθεια, όπως γράφετε, ότι η Δράση δεν «συνέπραξε στην διατύπωσή του». Επέλεξε όμως να σταθεί αρωγός στην βασική του λογική. Επέλεξε να μην καταγγείλει τον βασικό άξονά του που έρχεται σε σφοδρή σύγκρουση με τις φιλελεύθερες ιδέες που θέλετε να αποπνέει το κόμμα σας. Αυτό ήταν το θέμα και το ερωτηματικό του άρθρου μου. Και παραμένει ακριβώς το ίδιο επίκαιρο όσο έλληνες φιλελεύθεροι μεταρρυθμιστές, όπως εσείς, αφήνετε εκτός του καταλόγου των κεκτημένων (που η δική σας ιδεολογία θεωρεί τροχοπέδη για την κοινωνία μας) το μεγαλύτερο και πιο τοξικό από όλα τα κεκτημένα.
ΥΓ. Τόσο στο αρχικό άρθρο μου όσο και στα πιο πάνω, αποφεύγω συστηματικά να κρίνω την ελευθεριάζουσα πολιτική οικονομική σκέψη διανοούμενων όπως ο Hayek. Απλά παραθέτω την σκέψη τους με σκοπό να τονίσω την ελληνική «ιδιαιτερότητα» των ελλήνων οπαδών τους. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι συμφωνώ με τον Hayek. Σε επόμενα άρθρα θα στραφώ προς άλλες ελληνικές και ευρωπαϊκές «ιδιαιτερότητες», π.χ. των ελλήνων/ευρωπαίων Κεϋνσιανών, Μαρξιστών κλπ. «Ιδιαιτερότητες» που αντανακλούν τις παθογένειες της Ευρώπης, και της χώρας μας,
i) Ο Ricardo δεν δίστασε στις αρχές του 19ου αιώνα να ξεκινήσει ολόκληρο αγώνα εναντίον δικής του κοινωνικής τάξης, των γαιοκτημόνων (οι οποίοι πάσχιζαν να διατηρήσουν στρεβλώσεις στις τιμές του καλαμποκιού από τις οποίες θησαύριζαν εις βάρος των εργαζόμενων και των επιχειρηματιών της εποχής).
ii)Ο Bakunin ανησυχούσε πως ακόμα και οι σύντροφοί του είχαν την τάση να χρησιμοποιήσουν την ισχύ που τους δίνει η εκστρατεία εναντίον του «άκοπου πλουτισμού» ώστε να εγκαθιδρύσουν έναν νέο «άκοπο πλουτισμό».
iii)Ο Keynes, όπως και ο Schumpeter, θεωρούσαν ως τον μεγαλύτερο εχθρό του καπιταλισμού και του φιλελευθερισμού την έφεση των «εισοδηματιών», αλλά και πολλών επιχειρηματιών, για κρατικές παρεμβάσεις και δράσεις που θα τους εξασφαλίσουν τα «άκοπα» εισοδήματά τους.
iv)Ο Marx, ως γνωστόν, έκρινε ότι η κοινωνική ομάδα που κατ’ εξοχήν πασχίζει να διατηρεί ένα κράτος το οποίο θα της εξασφαλίζει το προνόμιο του «άκοπου πλουτισμού» ήταν η αστική τάξη – η κοινωνική ομάδα που αποτελείται από μη εργαζόμενους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής.
v)Π.χ. η κατάργηση των θεσμοθετημένων ποσοστών κέρδους των φαρμακείων μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία αλυσίδων φαρμακείων, π.χ. Boots, που επιτυγχάνουν να ολιγοπωλήσουν την αγορά φαρμάκων, αυξάνοντας τα ποσοστά κέρδους μέσα από αγοραίες διαδικασίες συγκέντρωσης (και χωρίς την αρωγή του κράτους).
vi)Ο οποίος, σημειωτέον, ακόμα χαρακτηρίζεται από ποσοστό μόχλευσης 45:1!
Πηγή: protagon.gr
