Τη στιγμή μάλιστα που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ηλίας Μόσιαλος, σχεδιαστής του εκσυγχρονισμού και της εισαγωγής γενοσήμων των περισσότερων συστημάτων υγείας των χωρών της Ευρώπης, σε σχετικές μελέτες του γράφει ρητά «μακριά από επώνυμα γενόσημα».
Τα γενόσημα είναι η λύση για όλη την Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια. Εκτός από την Ελλάδα.
Τα γενόσημα και όχι τα brand generics: τα επώνυμα γενόσημα. Από αυτά «μακριά», όπως γράφει μελέτη (2004) για το εθνικό σύστημα υγείας της Ισπανίας, του κυβερνητικού εκπρόσωπου Ηλία Μόσιαλου και του Τ. Walley. «Τα brand generics, αντί να μειώσουν τη δαπάνη, οδηγούν σε αυξήσεις. Έχουν στόχο να δημιουργήσουν επώνυμη ζήτηση, άρα αύξηση της συνταγογράφησης, δηλαδή αύξηση των πωλήσεων των τεμαχίων με πριμοδοτήσεις στους συνταγογράφους γιατρούς και εν τέλει αύξηση της δαπάνης».
Ο,τι δείχνει ως απαγορευτικό η μελέτη εφαρμόζεται στη χώρα μας: brand generics που δημιουργούν επώνυμη ζήτηση και δίνουν «προνόμια» στους γιατρούς.
Επτά ευρώ στο γιατρό πηγαίνει το κομμάτι η ατροβαστατίνη και 2,5 ευρώ η ομεπραζόλη, όπως προκύπτει από συζήτηση της «Ε» με τον Ανδρέα Γαλανόπουλο, πρόεδρο της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδας (ΟΣΦΕ).
Ακόμη ένα στοιχείο που αντλείται από τη βιβλιογραφία περί φαρμάκων είναι αυτό του παράδοξου των γενοσήμων (generic paradox). Σύμφωνα με το παράδοξο, η μεγαλύτερη διείσδυση των γενοσήμων δεν οδηγεί αυτόματα σε μειώσεις τιμών των πρωτότυπων φαρμάκων, ούτε σε μείωση της δαπάνης. Το πολύ πολύ να επιβραδύνει το ρυθμό της ανάπτυξης των τιμών.
Αυτό συμβαίνει γιατί η ζήτηση διαμορφώνεται από τη συνταγογράφηση του γιατρού και όχι από τον πελάτη. Η προσφορά επηρεάζει το συνταγογραφούντα και οδηγεί προς τα επάνω τις πωλήσεις τεμαχίων. Το παράδοξο των γενοσήμων προβλέπει αυτό ακριβώς που συμβαίνει στη χώρα μας, ότι οι προτροπές για γενόσημα, τα οποία μάλιστα στην περίπτωση της Ελλάδας είναι brand generics, δεν σημαίνει μείωση της δαπάνης.
Στη χώρα μας οι συγκεκριμένες μειώσεις των τιμών που επιχείρησαν οι κυβερνήσεις Ν.Δ. και τώρα ΠΑΣΟΚ όσον αφορά τα γενόσημα φάρμακα ξεκινούν με τη μείωση κατά 2θ% που εισηγήθηκε ο Νικ. Κακλαμάνης και τις 4 παρεμβάσεις με τα μεγάλα δελτία τιμών της σημερινής κυβέρνησης.
Παρεμβάσεις που είναι μεν στη σωστή κατεύθυνση, επισημαίνει ο Ανδρέας Γαλανόπουλος, αλλά «δυστυχώς οι γραμμικές (οριζόντιες) προσεγγίσεις των μειώσεων των τιμών διατήρησαν τις στρεβλώσεις του συστήματος ως είχαν: αυξάνοντας την πιθανότητα παλιά και φτηνά φάρμακα να υποκαθίστανται από δήθεν καινούργια και ανεβάζοντας το ημερήσιο κόστος θεραπείας».
Ανέβηκαν οι τιμές... για χοληστερίνη
Η περίπτωση του κυρίαρχου φαρμάκου για την αντιμετώπιση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων είναι αξιοσημείωτη. Το μπλοκμπάστερ αυτό φάρμακο κατείχε πριν λήξει η πατέντα του το 3,7% της παγκόσμιας δαπάνης και το 3,5% της συνολικής δαπάνης της Ελλάδας. Πέρυσι τον Μάρτιο έληξε η πατέντα του, με αποτέλεσμα να κυκλοφορήσουν στη χώρα μας 42 αντίγραφα. Ένα χρόνο αργότερα η αυθεντική ατροβαστατίνη εξακολουθεί να πουλάει τρελά, μόλις 76.000 κομμάτια λιγότερα από ό,τι πουλούσε πριν λήξει η πατέντα της, ενώ τα 42 αντίγραφα δημιούργησαν μια νέα αγορά των 500.000 κομματιών. Αρα, η ουσία συνταγογραφείται ακόμη περισσότερο. Οι παρεμβάσεις για τις τιμές της πολιτείας είχαν αποτέλεσμα, αντί να πέσει η δαπάνη αντιμετώπισης της χοληστερίνης, να αυξηθεί.
Η φαρμακολογία της συγκεκριμένης ουσίας λέει στο γιατρό ότι λόγω παρενεργειών στο συκώτι να αρχίζει η θεραπεία με τα 10 mg, για να περάσει στη συνέχεια, αν κρίνεται αναγκαίο και ανάλογα με το ατομικό βάρος του ασθενούς, στα 20 mg και, αν πάλι χρειάζεται, στα 40 mg.
Το πρωτότυπο φάρμακο κυκλοφορούσε σε 10 mg, 20 mg και 40 mg. Η μέση τιμή του μείγματος των τριών μορφών το 1 ο τετράμηνο του 201 0 κόστιζε 1 1,86 ευρώ. Με τις παρεμβάσεις τιμών η τιμή έπεσε το 1 ο τετράμηνο του 2011 στα 9,78 ευρώ (17%). Τα αντίγραφα που κυκλοφορούν μόνο ως 40 mg, δίνοντας στο γιατρό μεγαλύτερο κίνητρο, ξεκίνησαν με τιμή 22,40 το 2010 και σήμερα κοστίζουν 18,56 (μείωση 17%). Αν κάνουμε αναγωγή στο χάπι, τα brand generics είναι φτηνότερα από το πρωτότυπο, αλλά λόγω συσκευασίας (περιλαμβάνουν περισσότερα χάπια και ισχυρότερα των 40 mg) ανεβάζουν τη δαπάνη. «Ίσως θα πρέπει να επανεξεταστούν η αδειοδότηση, η οποία μοιάζει ασύδοτη, καθώς και η τιμοδότηση των προϊόντων αυτών, που φαίνεται μη ορθολογική», επισημαίνει ο Ανδρ. Γαλανόπουλος.
Ένα δεύτερο παράδειγμα αφορά την ομεπραζόλη, τη δραστική ουσία για την αντιμετώπιση των ελκών, των γαστρίτιδων κ.λπ. Στην Ολλανδία, τη Γαλλία, την Αυστρία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες η κυκλοφορία των αντιγράφων φαρμάκων είναι ελεύθερη και η τιμή διαμορφώνεται ανάλογα με την κυκλοφορία και τον όγκο των πωλήσεων. Στην Ελλάδα και τα 105 αντίγραφα ομεπραζόλης έχουν την ίδια τιμή (!) είτε παρασκευάζονται στη χώρα μας είτε έρχονται από το Ισραήλ, το Καμερούν, την Ινδία, δίχως να συνυπολογίζοντα ούτε προστιθέμενες αξίες στη χώρα ούτε θέσεις εργασίας κ.λπ., ανέφερε ο Ανδρ. Γαλανόπουλος.
