Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Την μελέτη παρουσίασε σ’ ένα πολυπληθές κοινό από περισσότερους από 70 φαρμακοποιούς που παρακολούθησαν την ημερίδα σε σύνολο 101 φαρμακοποιών-μελών του συλλόγου Φθιώτιδας, κ. Αθανάσιος Γουβάλας.
Ο κ. Γουβάλας μίλησε στο DailyPharmaNews για την εν λόγω μελέτη που ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2024, ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2025 και από τότε έχει επικαιροποιηθεί δύο φορές.
Πρόκειται για μία έρευνα με σκοπό τη συγκέντρωση γνώσης και την καταγραφή της κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αξιοποιηθεί από τον ΠΦΣ τις διεκδικήσεις του. Όπως εξήγησε ο Γραμματέας του ΙΦΕΕ «η πληροφορία υπήρχε στον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο λόγω της ενεργού συμμετοχής του στα συνέδρια και τις εκδηλώσεις του ευρωπαϊκού οργάνου εκπροσώπησης των φαρμακοποιών, της PGEU, όμως θέλαμε να έχουμε μία λεπτομερή καταγραφή των δεδομένων που ισχύουν σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κι όχι μόνο (σ.σ. η μελέτη αναφέρεται στις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ και τρεις χώρες με ειδική σχέση, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία) και αυτά τα στοιχεία και εμείς να τα μελετάμε αλλά όσα από αυτά είναι δυνατόν να μεταδοθούν, να τα μεταφέρουμε και στη βάση, στους συναδέλφους ώστε να έχουν μία πληρέστερη εικόνα για το τι ισχύει σήμερα στο επάγγελμά μας πανευρωπαϊκά και ποιες είναι οι τάσεις».
Η μελέτη παρουσιάζει στοιχεία για το νομικό πλαίσιο λειτουργίας των φαρμακείων, τα οικονομικά δεδομένα του κλάδου, τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες καθώς και οι διαφορές με το αντίστοιχο περιβάλλον στη χώρα μας.
Ο κ. Γουβάλας μάλιστα έδωσε μία αναλυτικότερη εικόνα σημειώνοντας πως στο κομμάτι που αφορά το νομικό πλαίσιο λειτουργίας των φαρμακείων γίνεται αναφορά στην είσοδο στην αγορά φαρμακείων και στο καθεστώς ιδιοκτησίας και λειτουργίας που υπάρχει σε κάθε χώρα.
Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά δίνεται μία αναλυτική εικόνα για τις λιανικές τιμές των φαρμάκων που ισχύουν σε κάθε χώρα.
Ένα βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι «αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις τάσεις στην Ευρώπη. Η πρώτη τάση εκπροσωπείται από τη Μεγάλη Βρετανία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Ισλανδία, όπου εκεί έχουμε πλήρη απελευθέρωση του επαγγέλματος καθώς δεν υπάρχουν καθόλου περιορισμοί ούτε δημογραφικοί ούτε χωροταξικοί στη νομοθεσία που αφορά την ίδρυση και λειτουργία φαρμακείου με απόλυτα ελεύθερη χρήση του διαδικτύου. Ο δεύτερος πόλος αφορά χώρες της κεντρικής Ευρώπης όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Δανία και χώρες της Μεσογείου όπως η Ισπανία, η Ελλάδα και η Κύπρος, όπου υπάρχει αυστηρά ρυθμισμένο νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των φαρμακείων. Και υπάρχει και μία τρίτη ομάδα χωρών που αφορά τις χώρες της Βαλτικής και χώρες που ανήκαν στην πρώην Σοβιετική Ένωση, όπου υπάρχει μία μεικτή εικόνα που πολλές φορές διαφοροποιείται, αλλάζει και από την αρχική τάση του να απελευθερωθούν τα πάντα σε χώρες όπως η Εσθονία, η Λετονία και η Πολωνία, υπήρξε στη συνέχεια μία σοβαρή υπαναχώρηση καθώς διαπιστώνουν τους κινδύνους που συνεπάγεται η πλήρης απελευθέρωση με αποτέλεσμα να “σφίξουν” σταδιακά το νομικό τους πλαίσιο ώστε ο φαρμακοποιός να κατέχει τουλάχιστον το 50% του μετοχικού κεφαλαίου του φαρμακείου».
«Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης είναι ότι σε 16 χώρες της Ε.Ε. δεν ισχύουν ούτε δημογραφικοί ούτε χωροταξικά κριτήρια που να περιορίζουν την ίδρυση και λειτουργία φαρμακείου. Σε ορισμένες χώρες, όπως εξηγεί ο κ. Γουβάλας η χορήγηση άδειας λειτουργία εξαρτάται από την εξέταση άλλων παραγόντων. Χαρακτηριστικά στην Ολλανδία κάνουν μελέτες σκοπιμότητας πρώτα κι εξετάζουν πόσο βιώσιμο θα είναι ένα φαρμακείο στη συγκεκριμένη περιοχή όπου γίνεται η αίτηση, πριν του δώσουν άδεια ίδρυσης και λειτουργίας. Θέλουν να έχουν εύρωστα φαρμακεία. Επίσης σε 18 χώρες δραστηριοποιούνται αλυσίδες φαρμακείων ενώ σε 13 χώρες -10 της ΕΕ και τις 3 που έχουν ειδική σχέση με την ΕΕ- επιτρέπεται η online εκτέλεση και διανομή συνταγών φαρμάκων».
ΜΗΣΥΦΑ: Τελευταίο προπύργιο προστασίας η Ελλάδα και η Κύπρος
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της μελέτης αφορά ένα καυτό ζήτημα για τους Έλληνες φαρμακοποιούς θέμα: τον τρόπο διάθεσης των Μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
Σύμφωνα με τον κ. Γουβάλα «μόνο στην Ελλάδα και στην Κύπρο δεν επιτρέπεται η διαδικτυακή πώληση ΜΗΣΥΦΑ. Σε όλες τις άλλες χώρες, τουλάχιστον τα ΜΗΣΥΦΑ επιτρέπεται να πωλούνται και από τα ηλεκτρονικά φαρμακεία. Είμαστε η μοναδική χώρα μαζί με την Κύπρο όπου αυτό δεν επιτρέπεται. Γι’ αυτό και παλεύουμε, παρότι η απόφαση για τον τρόπο που δίνονται τα ΜΗΣΥΦΑ στη χώρα μας έχει προσβληθεί μέσα από τα Δικαστήρια, να διατηρήσουμε το ισχύον καθεστώς και περιμένει και η PGEU μία τέτοια απόφαση (σ.σ. θετική για το ισχύον καθεστώς στη χώρα μας) ούτως ώστε η απόφαση αυτή να αποτελέσει πρόκριμα για υπαναχώρηση και σε άλλες χώρες».
Ποσοστό κέρδους: Τι έδειξε γενικά η σχετική υπομελέτη
Ένα δεύτερο «καυτό» ζήτημα που αγγίζει η εν λόγω μελέτη είναι το ποσοστό κέρδους των φαρμακοποιών.
Μέσα από μία υπομελέτη, ένα case study που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της μελέτης, αναφέρει ο κ. Γουβάλας, «μελετήσαμε τις τιμές λιανικής των φαρμάκων και την κερδοφορία των φαρμακοποιών σε τέσσερεις χώρες του νότου –την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα- και την Γερμανία που αποτελεί τη χώρα – ηγέτη της Ευρώπης. Από την υπομελέτη αυτή είτε στην ελεύθερη πώληση φαρμακευτικού σκευάσματος είτε στην πώληση συνταγογραφούμενου φαρμάκου σε διάφορα ύψη συνταγογράφησης, δεν είμαστε πουθενά οι χειρότεροι. Είμαστε στη δεύτερη ή στην τρίτη θέση. Πουθενά δεν είμαστε στις κάτω θέσεις όσον αφορά στην κερδοφορία από τη συνταγογράφηση. Το συνολικό αποτέλεσμα του φαρμακείου δεν αποτιμάται μόνο στα κέρδη της συνταγογράφησης. Υπάρχουν τα έξοδα, υπάρχουν ένα σωρό ακόμη παράμετροι που το διαμορφώνουν. Όσον αφορά όμως αυτό νομίζω ότι έχουμε ένα πολύ ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους και ο τρόπος που προσδιορίζεται στη χώρα μας -που είναι το κλιμακωτό ποσοστό κέρδους- θα πρέπει να διατηρηθεί πάσει θυσία και να μην αλλάξει. Όπου επιχειρήθηκε αλλαγή, όπως στην Πορτογαλία αλλάζοντας το και συμπληρώνοντας στο κλιμακωτό ποσοστό και την αποζημίωση ανά σκεύασμα, κατακρημνίστηκε το τελικό αποτέλεσμα. Βλέποντας τι συνέβη σε άλλες χώρες θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο αίτημα θα πρέπει να βγει εντελώς από την ατζέντα. Δεν πρέπει να γίνει κάποια αλλαγή. Είναι ικανοποιητικό για τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, πανευρωπαϊκά. Ικανοποιητικό δεν είναι για εμάς αλλά με βάση το γενικότερο περιβάλλον…».
Στόχος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, όπως αναφέρει σε σχετική ανάρτηση του στο fb ο Πρόεδρος του Συλλόγου και Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Λέσβου κ. Απόστολος Βαλτάς, είναι να παρουσιαστεί η εν λόγω μελέτη σε όλους τους τοπικούς φαρμακευτικούς συλλόγου της χώρας.
Ο κ. Γουβάλας μίλησε στο DailyPharmaNews για την εν λόγω μελέτη που ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2024, ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2025 και από τότε έχει επικαιροποιηθεί δύο φορές.
Πρόκειται για μία έρευνα με σκοπό τη συγκέντρωση γνώσης και την καταγραφή της κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αξιοποιηθεί από τον ΠΦΣ τις διεκδικήσεις του. Όπως εξήγησε ο Γραμματέας του ΙΦΕΕ «η πληροφορία υπήρχε στον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο λόγω της ενεργού συμμετοχής του στα συνέδρια και τις εκδηλώσεις του ευρωπαϊκού οργάνου εκπροσώπησης των φαρμακοποιών, της PGEU, όμως θέλαμε να έχουμε μία λεπτομερή καταγραφή των δεδομένων που ισχύουν σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κι όχι μόνο (σ.σ. η μελέτη αναφέρεται στις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ και τρεις χώρες με ειδική σχέση, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία) και αυτά τα στοιχεία και εμείς να τα μελετάμε αλλά όσα από αυτά είναι δυνατόν να μεταδοθούν, να τα μεταφέρουμε και στη βάση, στους συναδέλφους ώστε να έχουν μία πληρέστερη εικόνα για το τι ισχύει σήμερα στο επάγγελμά μας πανευρωπαϊκά και ποιες είναι οι τάσεις».
Η μελέτη παρουσιάζει στοιχεία για το νομικό πλαίσιο λειτουργίας των φαρμακείων, τα οικονομικά δεδομένα του κλάδου, τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες καθώς και οι διαφορές με το αντίστοιχο περιβάλλον στη χώρα μας.
Ο κ. Γουβάλας μάλιστα έδωσε μία αναλυτικότερη εικόνα σημειώνοντας πως στο κομμάτι που αφορά το νομικό πλαίσιο λειτουργίας των φαρμακείων γίνεται αναφορά στην είσοδο στην αγορά φαρμακείων και στο καθεστώς ιδιοκτησίας και λειτουργίας που υπάρχει σε κάθε χώρα.
Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά δίνεται μία αναλυτική εικόνα για τις λιανικές τιμές των φαρμάκων που ισχύουν σε κάθε χώρα.
Ένα βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι «αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις τάσεις στην Ευρώπη. Η πρώτη τάση εκπροσωπείται από τη Μεγάλη Βρετανία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Ισλανδία, όπου εκεί έχουμε πλήρη απελευθέρωση του επαγγέλματος καθώς δεν υπάρχουν καθόλου περιορισμοί ούτε δημογραφικοί ούτε χωροταξικοί στη νομοθεσία που αφορά την ίδρυση και λειτουργία φαρμακείου με απόλυτα ελεύθερη χρήση του διαδικτύου. Ο δεύτερος πόλος αφορά χώρες της κεντρικής Ευρώπης όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Δανία και χώρες της Μεσογείου όπως η Ισπανία, η Ελλάδα και η Κύπρος, όπου υπάρχει αυστηρά ρυθμισμένο νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των φαρμακείων. Και υπάρχει και μία τρίτη ομάδα χωρών που αφορά τις χώρες της Βαλτικής και χώρες που ανήκαν στην πρώην Σοβιετική Ένωση, όπου υπάρχει μία μεικτή εικόνα που πολλές φορές διαφοροποιείται, αλλάζει και από την αρχική τάση του να απελευθερωθούν τα πάντα σε χώρες όπως η Εσθονία, η Λετονία και η Πολωνία, υπήρξε στη συνέχεια μία σοβαρή υπαναχώρηση καθώς διαπιστώνουν τους κινδύνους που συνεπάγεται η πλήρης απελευθέρωση με αποτέλεσμα να “σφίξουν” σταδιακά το νομικό τους πλαίσιο ώστε ο φαρμακοποιός να κατέχει τουλάχιστον το 50% του μετοχικού κεφαλαίου του φαρμακείου».
«Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης είναι ότι σε 16 χώρες της Ε.Ε. δεν ισχύουν ούτε δημογραφικοί ούτε χωροταξικά κριτήρια που να περιορίζουν την ίδρυση και λειτουργία φαρμακείου. Σε ορισμένες χώρες, όπως εξηγεί ο κ. Γουβάλας η χορήγηση άδειας λειτουργία εξαρτάται από την εξέταση άλλων παραγόντων. Χαρακτηριστικά στην Ολλανδία κάνουν μελέτες σκοπιμότητας πρώτα κι εξετάζουν πόσο βιώσιμο θα είναι ένα φαρμακείο στη συγκεκριμένη περιοχή όπου γίνεται η αίτηση, πριν του δώσουν άδεια ίδρυσης και λειτουργίας. Θέλουν να έχουν εύρωστα φαρμακεία. Επίσης σε 18 χώρες δραστηριοποιούνται αλυσίδες φαρμακείων ενώ σε 13 χώρες -10 της ΕΕ και τις 3 που έχουν ειδική σχέση με την ΕΕ- επιτρέπεται η online εκτέλεση και διανομή συνταγών φαρμάκων».
ΜΗΣΥΦΑ: Τελευταίο προπύργιο προστασίας η Ελλάδα και η Κύπρος
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της μελέτης αφορά ένα καυτό ζήτημα για τους Έλληνες φαρμακοποιούς θέμα: τον τρόπο διάθεσης των Μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
Σύμφωνα με τον κ. Γουβάλα «μόνο στην Ελλάδα και στην Κύπρο δεν επιτρέπεται η διαδικτυακή πώληση ΜΗΣΥΦΑ. Σε όλες τις άλλες χώρες, τουλάχιστον τα ΜΗΣΥΦΑ επιτρέπεται να πωλούνται και από τα ηλεκτρονικά φαρμακεία. Είμαστε η μοναδική χώρα μαζί με την Κύπρο όπου αυτό δεν επιτρέπεται. Γι’ αυτό και παλεύουμε, παρότι η απόφαση για τον τρόπο που δίνονται τα ΜΗΣΥΦΑ στη χώρα μας έχει προσβληθεί μέσα από τα Δικαστήρια, να διατηρήσουμε το ισχύον καθεστώς και περιμένει και η PGEU μία τέτοια απόφαση (σ.σ. θετική για το ισχύον καθεστώς στη χώρα μας) ούτως ώστε η απόφαση αυτή να αποτελέσει πρόκριμα για υπαναχώρηση και σε άλλες χώρες».
Ποσοστό κέρδους: Τι έδειξε γενικά η σχετική υπομελέτη
Ένα δεύτερο «καυτό» ζήτημα που αγγίζει η εν λόγω μελέτη είναι το ποσοστό κέρδους των φαρμακοποιών.
Μέσα από μία υπομελέτη, ένα case study που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της μελέτης, αναφέρει ο κ. Γουβάλας, «μελετήσαμε τις τιμές λιανικής των φαρμάκων και την κερδοφορία των φαρμακοποιών σε τέσσερεις χώρες του νότου –την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα- και την Γερμανία που αποτελεί τη χώρα – ηγέτη της Ευρώπης. Από την υπομελέτη αυτή είτε στην ελεύθερη πώληση φαρμακευτικού σκευάσματος είτε στην πώληση συνταγογραφούμενου φαρμάκου σε διάφορα ύψη συνταγογράφησης, δεν είμαστε πουθενά οι χειρότεροι. Είμαστε στη δεύτερη ή στην τρίτη θέση. Πουθενά δεν είμαστε στις κάτω θέσεις όσον αφορά στην κερδοφορία από τη συνταγογράφηση. Το συνολικό αποτέλεσμα του φαρμακείου δεν αποτιμάται μόνο στα κέρδη της συνταγογράφησης. Υπάρχουν τα έξοδα, υπάρχουν ένα σωρό ακόμη παράμετροι που το διαμορφώνουν. Όσον αφορά όμως αυτό νομίζω ότι έχουμε ένα πολύ ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους και ο τρόπος που προσδιορίζεται στη χώρα μας -που είναι το κλιμακωτό ποσοστό κέρδους- θα πρέπει να διατηρηθεί πάσει θυσία και να μην αλλάξει. Όπου επιχειρήθηκε αλλαγή, όπως στην Πορτογαλία αλλάζοντας το και συμπληρώνοντας στο κλιμακωτό ποσοστό και την αποζημίωση ανά σκεύασμα, κατακρημνίστηκε το τελικό αποτέλεσμα. Βλέποντας τι συνέβη σε άλλες χώρες θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο αίτημα θα πρέπει να βγει εντελώς από την ατζέντα. Δεν πρέπει να γίνει κάποια αλλαγή. Είναι ικανοποιητικό για τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, πανευρωπαϊκά. Ικανοποιητικό δεν είναι για εμάς αλλά με βάση το γενικότερο περιβάλλον…».
Στόχος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, όπως αναφέρει σε σχετική ανάρτηση του στο fb ο Πρόεδρος του Συλλόγου και Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Λέσβου κ. Απόστολος Βαλτάς, είναι να παρουσιαστεί η εν λόγω μελέτη σε όλους τους τοπικούς φαρμακευτικούς συλλόγου της χώρας.
Πηγή: dailypharmanews.gr
