Διαφάνεια - Δεοντολογία στο χώρο της Υγείας
Ακολουθεί η ομιλία του αντιπροέδρου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κυριάκου Θεοδοσιάδη καθώς και το πρόγραμμα της εκδήλωσης:
Γιατί μιλάμε για πολυδιάστατο θέμα; Γιατί θεωρούμε
ότι οι κανόνες της επαγγελματικής δεοντολογίας δεν είναι αυταπόδεικτοι και
φθάσαμε στο σημείο να πρέπει να τους επανακαθορίσουμε, αλλά και να βρούμε
τρόπους να τους επιβάλουμε;
Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν δύο λόγοι:
1.
Ο πρώτος έχει να κάνει με την
έννοια της δεοντολογίας σε σχέση με το οικονομικό και ιδεολογικό πλαίσιο της
κάθε εποχής, άρα και της σημερινής. Πολύ περισσότερο, όταν συγκρούονται
προϋπάρχουσες αντιλήψεις και ιδεολογίες με νέα δεδομένα.
2.
Ο δεύτερος, έχει να κάνει με την
περίοδο που προηγήθηκε στη χώρα μας, όταν η γενικότερη αντίληψη περί επαγγελματικής
ηθικής είχε χαλαρώσει σε βαθμό, που να επηρεάζει πλατιά στρώματα του πληθυσμού
και να στρέφει σε παραβατικές ενέργειες ανθρώπους που υπό κανονικές συνθήκες
δεν θα σκέφτονταν καν τη συμμετοχή τους σε τέτοιες πράξεις. Είναι σαφές ότι
κανείς δεν ισχυρίζεται ότι αίρεται η απόλυτη προσωπική ευθύνη κάθε παραβάτη ή ότι
το γενικότερο κλίμα τον αθωώνει για τις πράξεις του. Όμως είναι εξίσου σαφές
ότι αυτό το κλίμα αύξησε την παραβατικότητα για πολλούς λόγους που δεν είναι
του παρόντος να αναλύσουμε.
Υπάρχει και ένας τρίτος λόγος, που καθιστά
απαραίτητη τη δεοντολογία στα επαγγέλματα υγείας. Οι υπηρεσίες μας κατά κανόνα
δεν μπορούν να ελεγχθούν από όσους τις απολαμβάνουν, δηλαδή τους πολίτες. Ο
απλός πολίτης δέχεται ως αυθεντία τους επαγγελματίες υγείας, κάτι που
λειτουργεί σαν δίκοπο μαχαίρι. Σε κακούς καιρούς, κόβει από την λάθος πλευρά.
Ο κλάδος μας, οι έλληνες φαρμακοποιοί, είναι και
αυτός υποκείμενος στα παραπάνω. Ήταν ιδιαίτερα λυπηρό για εμάς, τους
εκπροσώπους του κλάδου, να διαπιστώνουμε παραβατικές συμπεριφορές από μέλη μας,
λίγα μεν, αλλά αρκετά για να σπιλώσουν την εικόνα μας. Πολύ περισσότερο, που
όχι λίγες φορές οι παραβατικές συμπεριφορές αυτές αξιοποιήθηκαν για μέτρα που
λειτούργησαν σε βάρος του συνόλου. Με την ευκαιρία που μας δίδεται, θέλουμε για
μια ακόμα φορά να τονίσουμε ότι, για τον εκτροχιασμό της φαρμακευτικής δαπάνης
τα προηγούμενα χρόνια, οι τελευταίοι που ευθύνονται είναι οι φαρμακοποιοί. Ναι,
υπήρξαν κάποιοι παραβάτες. Ναι,
υπήρξε οικονομικό όφελος από την υπέρμετρη αύξηση της συνταγογράφησης. Όμως, οι
φαρμακοποιοί ούτε παράγουν, ούτε γνωματεύουν, ούτε συνταγογραφούν, ούτε
τιμολογούν τα φάρμακα.
Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήμουν κοινότοπος, λέγοντας ότι η παρούσα
δραματική κατάσταση στην οικονομία μας, έχει θέσει τον δάκτυλο επί τον τύπο των
ήλων και στον τομέα της δεοντολογίας των επαγγελμάτων υγείας και των
φαρμακοποιών.
Καλές είναι οι διαπιστώσεις, αλλά εδώ βρισκόμαστε
για να βρούμε λύσεις. Γνωρίζουμε ότι η τήρηση των κανόνων δεοντολογίας
σχετίζεται άμεσα με τη συγκράτηση των δαπανών υγείας και την περιστολή της
σπατάλης, σε μια εποχή που το κάθε ευρώ είναι πολύτιμο για τη χώρα. Γνωρίζουμε
επίσης πολύ καλά, ότι πίσω από τις στατιστικές, τους αριθμούς και τους
προϋπολογισμούς, κρύβονται άνθρωποι. Άνθρωποι που είτε υπηρετούν την υγεία, είτε
που έχουν ανάγκη από τις υπηρεσίες της. Τέλος, γνωρίζουμε ότι ένα παλλαϊκό
αίτημα είναι το να τεθεί τέρμα σε κάθε παραβατικότητα, σε κάθε χώρο, που
επιτρέπει σε κάποιους ολίγους να κερδοσκοπούν σε βάρος του συνόλου.
Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε ως πολιτεία και ως
φορείς, είναι να εμφυσήσουμε ξανά στην κοινωνία τους κανόνες δικαίου, που έχουν
τρωθεί. Να εργαστούμε για να μάθουν ξανά τα παιδιά μας ότι τα «καλά κόποις
κτώνται».
Το δεύτερο, είναι να ξεκαθαρίσουμε τι θέλουμε. Να
θέσουμε τα όρια ανάμεσα στην επιχειρηματικότητα και την παροχή υπηρεσιών
υγείας. Να δούμε κατάματα την εποχή μας, χωρίς να δαιμονοποιούμε την
επιχειρηματικότητα αλλά και χωρίς να κάνουμε ελαστικότερη την ηθική μας για
χάρη της.
Περιορίζομαι στο να καταγράψω τα παραπάνω, καθώς
υπάρχουν άλλοι αρμοδιότεροι εμού να τα αναλύσουν.
Το τρίτο που πρέπει να κάνουμε, και εδώ έρχεται η
πιο άμεση δική μας ευθύνη, είναι να θέσουμε απλούς, σύγχρονους, εφαρμόσιμους
κανόνες δεοντολογίας σε κάθε οργανισμό, φορέα και κλάδο που υπηρετεί την υγεία
και να βρούμε τρόπους να τους τηρήσουμε. Η, αν θέλετε, να τους επιβάλλουμε.
Από την πλευρά μου, ως εκπρόσωπος του Πανελλήνιου
Φαρμακευτικού Συλλόγου, του επίσημου φορέα της πολιτείας για τη λειτουργία των
11.000 φαρμακείων της χώρας και την άσκηση του επαγγέλματος από 12.000
φαρμακοποιούς, θέλω να σας ενημερώσω ότι ήδη βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο
σύνταξης ενός νέου ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ για τον κλάδο μας. Ένας κώδικας, που θα
τεθεί για διαβούλευση στα όργανά μας, θα πάρει την τελική του μορφή και θα
προωθηθεί για να γίνει νόμος της ελληνικής πολιτείας. Ένας κώδικας, που θα
αντικαταστήσει το σημερινό ισχύοντα, από το 1955! Σκεφθείτε: από το 1955! Όταν τα
φάρμακα μετριόνταν σε μερικές δεκάδες, όταν δεν υπήρχε ούτε διάκριση των
φαρμάκων σε γενόσημα, ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. και συνταγογραφούμενα, όταν ήταν άγνωστο το
ηλεκτρονικό εμπόριο, όταν τα φαρμακεία της χώρας ήταν μερικές εκατοντάδες.
Ποια είναι τα βασικά σημεία του νέου μας ΚΩΔΙΚΑ;
1.
Το φάρμακο ήταν, είναι και
παραμένει κοινωνικό αγαθό. Δεν μπορεί να υπόκειται στους κανόνες του εμπορίου,
δεν αποτελεί μέσο κερδοσκοπίας.
2.
Οι φαρμακοποιοί είναι λειτουργοί
της δημόσιας υγείας. Πρώτιστο καθήκον τους είναι να ασκούν προσωπικά τη
Φαρμακευτική, με υπευθυνότητα και αξιοπρέπεια. Παρέχουν συμβουλές φαρμακευτικής
φροντίδας στους πολίτες και εφαρμόζουν τους νόμους για τη διακίνηση των
φαρμάκων.
3.
Το φαρμακείο είναι πρώτα και
κύρια το σημείο πρωτοβάθμιας φαρμακευτικής περίθαλψης, για την υπεύθυνη
διακίνησή των φαρμάκων. Είναι και επιχείρηση και έχει δικαίωμα να ασκεί την
επιχειρηματικότητά του στο σύγχρονο περιβάλλον, χωρίς όμως να θίγονται τα
βασικά καθήκοντα του φαρμακοποιού, ως επιστήμονα, λειτουργού της δημόσιας
υγείας.
Δεν θα σας κουράσω με την αναλυτική παρουσίαση του
νέου μας ΚΩΔΙΚΑ. Άλλωστε, όταν ολοκληρωθεί θα επιδιώξουμε την παρουσίασή του
και θα τον θέσουμε στη βάσανο της δημόσιας κριτικής. Προς το παρόν, επιδιώκουμε
να αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί, ως επιστημονικό και επαγγελματικό
φορέα, για την εφαρμογή των κανόνων δεοντολογίας στο χώρο μας.
Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι,
Αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση, απέναντι στη χώρα μας
και τους πολίτες της: να συγκεντρώσουμε όλοι εμείς τις δυνάμεις μας έτσι ώστε
και το τελευταίο ευρώ της δημόσιας δαπάνης για την υγεία να βρίσκει το στόχο του,
που είναι η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού. Κάνω έκκληση προς κάθε
κατεύθυνση, η εφαρμογή των κανόνων δεοντολογίας στο χώρο της υγείας να
υπηρετήσει αποκλειστικά αυτόν το στόχο.
Σας ευχαριστώ.»
